مسعود اخوانفرد؛ حمید صفرزاده بقال
دوره 6، شماره 2 ، شهریور 1399، ، صفحه 123-143
چکیده
درحالیکه تهیة رونوشت از آثار فکری توسط کتابخانههای عمومی با هدف نگهداری و حفاظت از این آثار بهعنوان یکی از استثنائات حق نشر و تکثیر در قوانین مرتبط با مالکیت فکری ایران مغفول واقع شده بود، «آییننامة ...
بیشتر
درحالیکه تهیة رونوشت از آثار فکری توسط کتابخانههای عمومی با هدف نگهداری و حفاظت از این آثار بهعنوان یکی از استثنائات حق نشر و تکثیر در قوانین مرتبط با مالکیت فکری ایران مغفول واقع شده بود، «آییننامة حفظ و نگهداری اسناد و مدارک دفاع مقدس» که در دیماه 1397 در روزنامة رسمی منتشر شد، بهعنوان نخستین مقرره در نظام حقوقی کشورمان نسخهبرداری با هدف مذکور را تحت شرایطی خاص و بهصورت نسخهبرداری الکترونیکی توسط دستگاههای اجرایی و نهادهای وابسته به آنها نظیر نهاد کتابخانههای عمومی کشور الزامی دانسته و حتی رونوشت اسناد تهیه شده را در حکم اسناد طبقهبندی شده قرار داده است. کتابخانههای عمومی فرانسه نیز بهموجب قانون مالکیت فکری این کشور (اصلاحیة سپتامبر 2018) با مقاصدی همچون حفاظت از آثار علمی، قادر به تهیة رونوشت از آثار مذکور هستند. شایان ذکر است حق نسخهبرداری کتابخانهها در هر دو کشور موردمطالعه، شرایط خاصی داشته و نظر به جرمانگاری عدم رعایت ضوابط جواز نسخهبرداری در این نظامهای حقوقی، مواردی چون عدم رعایت کمیت قانونی در نسخهبرداری و یا تهیة رونوشت با اهداف سوداگرانه توسط کتابداران میتواند مسئولیت کیفری مباشر، کتابخانه و یا هر دو را بهصورت همزمان در پی داشته باشد. روش این پژوهش، توصیفی ـ تحلیلی و هدف اصلی از آن، تبیین حقوقی امکان نسخهبرداری از آثار توسط کتابخانهها و بررسی نحوة ایجاد مسئولیت کیفری برای این اشخاص حقوقی در صورت تعدی از این حق است.