محمد زرشگی؛ خیرالله پروین
دوره 6، شماره 3 ، آذر 1399، ، صفحه 9-38
چکیده
اسلام یگانه دین مترقی در بین ادیان عالم است که برای اولین بار اوضاع جنگ را سامان بخشید و برای آن نظام بشردوستانه وضع کرد و برای اسیران جنگی حقوقی قائل شد. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم نیز در دنیا ...
بیشتر
اسلام یگانه دین مترقی در بین ادیان عالم است که برای اولین بار اوضاع جنگ را سامان بخشید و برای آن نظام بشردوستانه وضع کرد و برای اسیران جنگی حقوقی قائل شد. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم نیز در دنیا نخستین شخصیتی است که قوانین عادلانه جنگ را به طور جامع بیان و در نبردهای صدر اسلام رعایت کردند و برای اسیران حق حیات و زندگی را به رسمیت شناختند. اسیران جنگی، در نظام جهاد اسلامی دارای حقوق شناخته شده ای هستند که فراتر از حقوقی است که در کنوانسیون های ژنو مقرر شده است.به اسارت گرفتن نیروهای رزمنده دشمن اگر برای مقاصد تجاری و سوء استفاده از اسرای دشمن باشد، در قرآن به عنوان امری مخالف شئونات دین و رسالت انبیاء تلقی شده است و اگر به منظور ناتوان کردن دشمن و وادار کردن طرف متخاصم به دست کشیدن از جنگ باشد، بی گمان مجاز بوده و در راستای اهداف بشردوستانه جهاد قرار دارد.در مقاله حاضر قصد داریم با روشی توصیفی-تحلیلی به بازشناسایی قواعد مترقی در آیات قرآن کریم، سیره رسول اکرم صلی الله علیه و آله وسلم و ائمه معصومین در زمینه رعایت حقوق اسیران جنگی در مقام نظر و عمل بپردازیم. چرا که احترام به دشمن در ارزشهای اسلامی یک التزام است؛ دین مبین اسلام مبانی احکام خود را بر کرامت و اصالت انسانیت نهاده و صیانت از آزادی و حقوق مشروع انسان را به عنوان یک اصل مورد تایید قرار داده و بر این اساس انسان چه آزاد و چه اسیر از حقوق مشروعی برخوردار است که لازم الرعایه است.
