نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

دکتری علوم دفاعی راهبردی، دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی، تهران، ایران.

چکیده

مفاهیم سه‌گانۀ عزت، حکمت و مصلحت، مثلثی الزام­آور برای سیاست خارجی ج.ا.ایران است. چارچوب نظری پژوهش، بر اساس منظومۀ فکری مقام معظم رهبری(مدظله­ العالی) است. تعابیر بیان شده این ظرفیت را دارد که به چارچوبی کلان و به تبع آن به برنامه‌ای راهبردی بدل شود تا دیپلماسی همواره و در همۀ دولت‌ها بر محور آن حرکت کند. هدف پژوهش، تبیین سیاست خارجی از منظر امام‌خامنه ­ای(مدظله­ العالی) بر اساس سه اصل عزت، حکمت و مصلحتو تأثیر آن بر امنیت ملی ج.ا.ایران است. این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی، با رویکرد کمی و با استفاده از تکنیک دلفی انجام شده است. نتایج تحقیق حکایت از این دارد که شکست در دست‌یابی به اهداف در سیاست خارجی الزاماً به معنای خدشه در عزت ج.ا.ایران نیست. ایران در نظر کشورهای غربی به ویژه آمریکا، کشوری شکست‌ناپذیر نیست. رفتار حکیمانه الزاماً به معنای پیگیری یک سیاست در همه زمان­ها و مکان­ها نیست. آنچه در درجه اول اهمیت قرار دارد، حفظ نظام است. چنانچه زمانی اصل و موجودیت نظام در خطر باشد و ادامه دشمنی علیه آمریکا، موجودیت نظام را با خطر روبه‌رو سازد، می­توان به نحو موقتی از این دشمنی دست کشید. ادامه کمک به حزب‌الله و حماس، با توجه به رویکرد تقابلی آن‌ها نسبت به رژیم صهیونیستی، به مصلحت نظام ج.ا.ایران است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

افتخاری، اصغر (1390). مصلحت، تهران: دانشگاه امام‌صادق(ع).
امام‌خامنه‌ای(مدظله­العالی) (1399). بیانات و سخنرانی­های مقام معظم رهبری(مدظله­العالی)، دسترسی:  www.khamenei.ir
حق‌پناه، رضا (1381). عزت از منظر قرآن و سنت، مجلۀ الهیات و حقوق، شمارۀ 4 و 5. صص 154- 127.
دهخدا، علی‌اکبر (1389). لغت‌نامه، تهران: دانشگاه تهران.
سلیمانی، افشار (1398). مصاحبه با سفیر اسبق ایران در آذربایجان و پژوهشگر و تحلیلگر مسائل منطقه.
طباطبایی، سیدمحمدحسین (1386). تفسیر المیزان، به کوشش سید محمدباقر موسوی همدانی، جلد هفدهم، قم: دفتر تبلیغات اسلامی جامعه مدرسین حوزۀ علمیه قم.
طبرسی، فضل بن حسن (بی­تا). مجمع‌البیان لعلوم القرآن، نشر بیروت: موسسه اعلمی.
مرادیان، محسن (1397). درآمدی بر درک امنیت ملی و ماهیت تهدیدات، تهران: داعا.
مکارم شیرازی، آیت‌الله ناصر و همکاران (1376). تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیة.
Mearshiemer, john (2001). The tragedy of Great Power Politics. NewYork: Notron Company.
Schweller, Randal L. (1996). Neorealism Status QuoBais: What Security Dilemma, Security Studies, Vol 5, No 3.
Taliafero. Jeffrey W. (1999). Security under Anarchy, Columbia International Affairs, Washington. D.C.