نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی دانشگاه امام حسین (ع)، تهران، ایران

چکیده

علیرضا قزوه یکی از شاعران نسل انقلاب است که به دلیل فراوانی شعرهایش در حوزه جنگ تحمیلی، شاعر دفاع مقدس شناخته می‌شود. وی از سال ۱۳۹۱ شعرهایی را در موضوع جنگ منتشر کرد و با ادامه کار و پختگی شعرهایش به عنوان یکی از شاعران دهه شصت مطرح شد. این مقاله به بررسی و تحلیل بلاغی یکی از مجموعه شعرهای قزوه با عنوان "از نخلستان تا خیابان" می‌پردازد. قزوه در بیشتر قالب‌های عروضی و نوسروده‌ها طبع‌آزمایی کرده و با استفاده از قدرت تخیل خود تصاویر شعری بدیعی آفریده است. تصاویر شعری قزوه صرفا جنبه تزیینی ندارد. وی تمام عناصر شعری را در خدمت معنا و عاطفه قرار داده است. گاهی شاعر به مدد سوز دل و صداقت بیان شعرهای عاطفی و روانی سروده است که برای تأثیرگذاری نیازی به آرایه‌های ادبی و تصاویر شعری ندارد؛ اما افراط در معناگرایی ـ بویژه در شعرهای سپید ـ بعضی از شعرهای او را تا حد یک نثر ادبی و شعار تنزل می‌دهد. قزوه در شعرهای سپیدش طنزپردازی تواناست و طنزهای اجتماعی او تکان دهنده است.

کلیدواژه‌ها

اصلانی، محمدرضا. (۱۳۸۰). فرهنگ واژگان و اصطلاحات طنز. تهران: کاروان.
بخشوده، حبیب الله. (۱۳۸۶). به رنگ هنوز. قم: نسیم حیات.
بیگی حبیب آبادی، پرویز. (۱۳۸۲). حماسه‌های همیشه. تهران: فرهنگ گستر.
ترابی، ضیاء الدین. (۱۳۸۶). شکوه شقایق. قم: انتشارات سماء قلم.
حسن لی، کاووس. (۱۳۸۹). گونه‌های نوآوری در شعر معاصر. چاپ دوم، تهران: نشر ثالث.
حلبی، علی اصغر. (۱۳۹۰). مقدمه‌ای بر طنز و شوخ طبعی در ایران. چاپ دوم، مؤسسه پیک ترجمه و نشر.
خواجه نصیرالدین توسی. (۱۳۶۹). معیار الاشعار. با تصحیح و اهتمام جلیل تجلیل، تهران: ناهید.
روزبه، محمدرضا. (۱۳۸۳). شعر نو فارسی. تهران: حروفیه.
سنگری، محمدرضا. (۱۳۸۰). نقد و بررسی ادبیات منظوم دفاع مقدس. جلد سوم، تهران: پالیزان.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. (۱۳۸۳). موسیقی شعر. چاپ چهارم، تهران: آگاه.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. (۱۳7۳). صور خیال در شعر فارسی. چاپ سیزدهم، تهران: آگاه.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. (۱۳۸0). ادوار شعر فارسی. تهران: سخن.
شمس الدین محمدبن قیس رازی. (۱۳۷۳). المعجم فی معاییر اشعار العجم. به کوشش سیروس شمیسا، تهران: فردوس.
شمیسا، سیروس. (1383 الف). بیان و معانی. چاپ هشتم، تهران: فردوس.
شمیسا، سیروس. (1383 ب). نقد ادبی. چاپ چهارم، تهران: فردوس.
شمیسا، سیروس. (1386). نگاهی تازه به بدیع، چاپ سوم از ویرایش دوم، تهران: میترا.
شمیسا، سیروس. (1373). فرهنگ تلمیحات؛ چاپ چهارم، تهران: فردوس.
علومی مقدم، محمد؛ اشرف زاده، رضا. (۱۳۷6). معانی و بیان؛ تهران: سمت.
فتوحی، محمود. (۱۳۸۵). بلاغت تصویر. تهران: سخن.
فروتن پی، روزبه. (۱۳۸۳). از حماسه و عشق. انتشارات الهه ناز.
فیاض منش، پرند. (1389). موسیقی شعر جنگ. پایان نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
قاسمی، حسن. (1383). صور خیال در شعر مقاومت. تهران: فرهنگ گستر.
قزوه، علی رضا. (1387). از نخلستان تا خیابان. چاپ دوازدهم، تهران: سوره مهر.
قزوه، علی رضا. (1374 الف). شبلی و آتش. تهران: اهل قلم.
قزوه، علی رضا. (1376). این همه یوسف. تهران: کنگره بزرگداشت سرداران شهید، کمیته انتشارات.
قزوه، علی رضا. (1374 ب). قطار اندیمشک. تهران: لوح زرین.
متن درست و کامل دوبیتی های باباطاهر. (1380). به کوشش علی شیر محمدی؛ کرج: راضیه.
معین، محمد. (1371). فرهنگ فارسی. چاپ هشتم، جلد 2 و 6، تهران: امیرکبیر.
میرزانیا، منصور. (1382). فرهنگنامه کنایه. چاپ دوم، تهران: امیرکبیر.
واعظ کاشفی سبزواری، میرزا حسین. (۱۳۶۹). بدایع الأفکار فی صنایع الاشعار. ویراسته میرجلال الدین کزازی، تهران: نشر مرکز.
همایی، جلال الدین. (1370). معانی و بیان؛ تهران: نشر هما.