نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مدیریت، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه جامع امام حسین(ع)، تهران، ایران

2 دانشیار مدیریت دفاعی دانشگاه جامع امام حسین(ع)، تهران، ایران

3 دانش آموخته دکتری مدیریت بازرگانی مرکز تحصیلات تکمیلی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

هدف از تحقیق حاضر، ارائه الگوی جامعی از ویژگی‌های مدیریت جهادی در فرماندهان هشت سال دفاع مقدس می‌باشد. برای نگارش ادبیات تحقیق از روش مطالعات کتابخانه ای و برای دستیابی به هدف اصلی مقاله، از روش تحلیل مضمون یا تم با رویکرد تفسیری استفاده شده است. به این منظور، به بررسی بیانات حضرت امام خمینی (ره) در طول سال‌های 1359-1368و بیانات امام خامنه‌ای(مدظله‌العالی)، درطول سال‌های 1399-1360 پرداخته‌شده است. که در این میان، بدلیل حجم بالای سخنرانی ها ، با انتخاب و مطالعه هدفمند، بیش از 90 سخنرانی مرتبط با موضوع تحقیق مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. برای تجزیه‌وتحلیل متن سخنرانی ها، پس از مطالعه دقیق این متون و ایجادکدهای اولیه، به شناخت و پالایش مضمون‌ها فرعی پرداخته شد و سپس با دسته بندی مضمون‌های فرعی شناسایی‌شده، مضمون های استخراج گردید. جهت ترسیم شبکه مضامین از نرم‌افزار «ایکس مایند مپ» استفاده شده است. در مجموع، از مطالعات انجام شده تعداد 189 کد مفهومی (در قالب 128 مفهوم)، 55 مضمون فرعی و 13 مضمون اصلی به دست آمد که مضامین اصلی سیزده‌گانه این پژوهش عبارتند از: ایثار، مجاهدت، خدامحوری، بصیرت، خلاقیت و نوآوری، روحیه خودباوری، ساده زیستی ، روحیه خدمتگذاری، تکلیف گرایی، مدیریت و هدایت آگاهانه و دلسوزانه، کادرسازی، صداقت، عدالت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

صحیفه امام خمینی (ره). تشریح وظایف ارتش در نظام اسلامی. 15/04/1359.
صحیفه امام خمینی (ره). فرمان آماده باش به ملت ایران برای رفع تجاوز دشمن بعثی. 27/07/1359
صحیفه امام خمینی (ره). بررسی علل و ابعاد جنگ تحمیلی. 27/06/1360.
صحیفه امام خمینی (ره). پیروزی لشکریان اسلام در جبهه ها. 08/09/1360.
صحیفه امام خمینی (ره). تشریح ثمرات و برکات جنگ. 11/09/1360.
صحیفه امام خمینی (ره). بیان ویژگی‌های ارتش اسلام و رهنمودهایی به نظامیان. 29/01/1361.
صحیفه امام خمینی (ره). حفظ وحدت و توجه به تکلیف. 04/04/1361.
صحیفه امام خمینی (ره). ارزش معنوی حماسه آفرینی رزمندگان اسلام. 04/09/1361.
صحیفه امام خمینی (ره). رمز پیروزی رزمندگان اسلام. 16/10/1361.
صحیفه امام خمینی (ره). ارزیابی وضعیت انقلاب اسلامی در آستانه پنجمین سال پیروزی. 02/11/1361.
صحیفه امام خمینی (ره). تکریم و تجلیل از رزمندگان اسلام و شهیدان جبهه های جنگ. 05/06/1363.
صحیفه امام خمینی (ره). تجلیل از شهیدان. 18/11/1363.
صحیفه امام خمینی (ره). تأکید بر لزوم هوشیاری رزمندگان و حضور گسترده در جبهه ها. 21/04/1367.
صحیفه امام خمینی (ره). نقش و منزلت بسیج. 02/09/1367.
صحیفه امام خمینی (ره). تقدیر و تشکر از نیروهای مسلح ارتش جمهوری اسلامی ایران. 28/01/1368.
امام خامنه‌ای, سید علی. (3/3/1395). بیانات در دانشگاه افسرى و تربیت پاسداری امام حسین علیه‌السلام. بازیابی از دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله العظمی خامنه‌ای: http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=33172
امام خامنه ای، سید علی (1398). انسان 250 ساله، تهران: مرکز صهبا.
بیانات در مجمع عمومی سازمان ملل. 21/06/1366.
بیانات در مراسم بیعت جمعی از نیروهای انتظامی. 18/03/1368.
دیدار و بیعت فرماندهان و مسئولان سپاه پاسداران با رهبر انقلاب. 19/04/1368.
دیدار و بیعت مردم خوزستان و گلپایگان با رهبر انقلاب. 21/04/1368.
بیانات در مراسم اعطای نشان فتح به فرماندهان سپاه و ارتش. 05/07/1368.
بیانات در دیدار جمعی از آزادگان. 26/06/1369.
بیانات دردیدار جمعی از فرماندهان نیروی زمینی سپاه. 21/02/1370.
دیدار فرماندهان و جمعی از پرسنل سپاه با رهبر انقلاب. 18/11/1370.
دیدار فرماندهان و مسئولان سپاه با رهبر انقلاب. 25/06/1372.
دیدار فرماندهان سپاه با رهبر انقلاب. 29/06/1373.
بیانات در دیدار جمعی از فرماندهان سپاه. 29/06/1374.
دیدار فرماندهان و پرسنل سپاه و بسیج مازندران. 24/07/1374.
بیانات در دیدار نیروهای حاظر در مانور ذوالفقار. 05/07/1376
دیدار جمعی از خانواده های شهدا و ایثارگران. 09/06/1378.
دیدار جمعی از سپاهیان پاسدار و بسیجیان و خانواده های شهدای استان اصفهان با رهبر انقلاب. 14/08/1380.
پیام تسلیت در پی شهادت سرلشگر احمد کاظمی و تعدادی از سرداران سپاه. 19/10/1384.
دیدار هزاران نفر از فرماندهان و اعضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی. 23/04/1389
بیانات در دیدار جمعی از مردم آذربایجان شرقی. 27/11/1389.
بیانات پس از اقامه نماز در جمع برخی از شخصیت‌های فرهنگی سیاسی. 23/01/1390.
بیانات در دیدار دست‌اندرکاران کنگره ملی شهدای نجف آباد. 10/04/1392.
بیانات در دیدار مردم آذربایجان. 29/11/1393.
20 جمله کلیدی رهبرانقلاب درباره دفاع مقدس. 31/06/1392.
بیانات دردیدار اعضای ستادبزرگداشت سرداران و ده هزار شهید استان مازندران. 25/09/92.
یاد و خاطره شهدای هفت تیر. 06/04/1394.
دیدار مردم اصفهان با رهبر انقلاب. 26/08/1395.
پایگاه اطلاع رسانkhamenei.ir. http://.به مناسبت سالگرد شهادت دانشمندان شهید احمدی روشن و علی محمدی. 23/10/1393
پایگاه اینترنتی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای. http://farsi.khamenei.ir
نطق در مجلس شورای اسلامی در جلسه بررسی کفایت سیاسی بنی صدر 31/03/1360.
پیام به مناسبت برگزاری سمینار هفته وحدت حوزه و دانشگاه. 27/09/1360.
احمدی، محمد میلاد؛ محمدی، مهدی (1399). «مدل مدیریت جهادی مبتنی بر سیره فرماندهان دفاع مقدس (مورد مطالعه: شهید حسین خرازی)»، فصلنامه پژوهش های مدیریت انتظامی، سال پانزدهم، شماره سوم، پاییز، صص 43-60.
اعتباریان، اکبر؛ کیوان آرا، امیر؛ عطائی، مهدی (1396). «تجربه های مدیریتی دوران دفاع مقدس در استقرار مدیریت مقاومتی و جهادی (مطالعه موردی، کربلای 5)»، فصلنامه مدیرت و پژوهش های دفاعی، سال شانزدهم، شماره 84، بهار و تابستان، صص 75-93.
باقری، مصباح الهدی؛ سعدآبادی، حسن (1390). «طراحی الگوی رهبری معنوی بر اساس ارز شهای اسلامی: پژوهشی مبتنی بر راهبرد داد ه بنیاد با تأکید بر ویژگی های فرمانده شهید سرلشکر پاسدار احمد کاظمی»، نشریه اندیشه مدیریت راهبردی، شماره 10، صص 122-57.
پورعزت، علی اصغر؛ قلی پور، آرین (1388). «بازشناسی ماهیت عناصر و فراگردهای توسعه و ترویج فرهنگ جهادی در سازمان»، مجموعه سخنرانی ها و مقالات (برگزیده) دومین همایش فرهنگ و مدیریت جهادی(جلد اول)
تولایی، روح اله؛ صباغی، زهرا (1394). «طراحی الگوی مفهومی توسعه مدیریت جهادی با استفاده از ترکیب روش سیستمهای نرم و نگاشت شناختی»، نشریه بهبود مدیریت، شماره 2، پیاپی 28، صص 145 –121.
چهرآزاد، سعید (1399). «بررسی فرآیند سیاستگذاری حقوق بشری ایالات متحده آمریکا در خاورمیانه». فصلنامه مطالعات حقوق بشر اسلامی، 9(2)، صص 35-50.
خان‌احمدی، اسماعیل (1398). «تحلیل مضمون برکات دفاع مقدس در اندیشۀ امام‌خمینی(ره)»، فصلنامه مطالعات دفاع مقدس، 5(1)، صص 115-136.
دانایی فرد، حسن؛ کاظمی، سید حسین (1390). پژوهشهای تفسیری در سازمان استراتژ یهای پدیدار شناسی و پدیدارنگاری. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (علیه السلام).
دشتی، فرزانه و باقری نیا، حدیث (1399). «بازخوانی مسئله امنیت فرهنگی در نظام سیاسی مردم‌سالاری دینی (با تأکید بر بینش، نگرش و کنش مقام معظم رهبری)»، فصلنامه پژوهش‌های انقلاب اسلامی، 9(3)، صص 41-62.
رستم نسب، عباسعلی (1389). مبانی نظری دفاع مقدس در دوران دفاع مقدس، نشریه ادبیات پایداری، شماره 2، صص 106-95.
رشید، غلامعلی، رئوفی نژاد، عبدالمحمد (1389). «بررسی نقش آموزه های اعتقادی و نظامی اسلام بر دکترین عملیاتی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در دوران هشت ساله دفاع مقدس»، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، شماره 40، صص 42-10
رشید، غلامعلی؛ پاشایی هولاسو، امین (1392). «ارائه مدلی مبتنی بر مدیریت دانش جهت ترویج فرهنگ دفاع مقدس»، دو فصلنامه پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی، شماره 6، صص 235-205.
رضی بهابادی، بی بی سادات؛ بهادری، آتنا و پورکاویان، زینب. (1399). «تحلیل مضمون آثار اقتدار ملی در بیانات آیت الله خامنه‌ای و مبانی قرآنی آن»، فصلنامه پژوهش‌های انقلاب اسلامی، 9(2)، صص 247-269.
زواره، علیرضا (1388). بازسازی فرهنگ و مدیریت جهادی متناسب با تحولات محیطی، مجموعه سخنرانی ها و مقالات (برگزیده) دومین همایش فرهنگ و مدیریت جهادی (جلد اول)
صدر، سعید (1394). اسلام، راهبر زندگی؛ مکتب اسلام؛ رسالت ما. قم: شریعت.
صدیق، میرابراهیم؛ جمشیدی، محسن و پورعظیم، معصومه (1398). «نقش و جایگاه استراتژی دفاعی در راهبرد سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه راهبرد سیاسی، 3(11)، صص 63-98.
طالب، مهدی (1388). فرهنگ و مدیریت جهادی از پیدایش تا تعلیق، مجموعه سخنرانی ها و مقالات (برگزیده) دومین همایش فرهنگ و مدیریت جهادی (جلدا ول).
 عابدی جعفری، حسن؛ تسلیمی، محمدسعید؛ فقیهی، ابوالحسن؛ شیخ زاده، محمد (1390). «تحلیل مضمون و شبکه مضامین»، اندیشه مدیریت راهبردی ، شماره 10، صص 198-151.
عامل اردستانی، حمیدرضا؛ امینی، محمد تقی؛ فروزنده دهکردی، لطف اله؛ محمودی میمند، محمد (1396). «طراحی مدل مدیریت جهادی فرماندهان دوران دفاع مقدس (ابعاد چهار گانه طرز فکر، سبک زندگی اسلامی، سبک مدیریت و عملکرد اجرایی)»، فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج، سال بیستم، شماره 74، بهار، صص 61-90.
علوی، سیدبابک؛ قلی پور، آرین (1388). «شناسایی عوامل مؤثر بر رفتارهای فراتراز نقش اعضای هیئت علمی دانشگاه ها: مطالعه ای در دانشگاه صنعتی شریف»، فصلنامه علوم مدیریت ایران، سال 4، شماره 14.
عیوضی، محمدرحیم و حاجی حسن، ملیحه (1398). «تبیین مؤلفه های اندیشۀ سیاسی امام‌خمینی (ره) در هشت سال دفاع مقدس»، فصلنامه مطالعات دفاع مقدس، 5(1)، صص 95-113.
فتاحیان، محمد حسین (1399). «درآمدی بر اندیشه سیاسی آیت الله سید علی خامنه ای در تحقق جامعه اسلامی»، فصلنامه پژوهش‌های انقلاب اسلامی، 9(2)، صص 51-72.
قائدعلی، حمیدرضا؛ مشرف جوادی، محمد حسین (1393). «فرهنگ سازمانی حاصل از مدیریت جهادی (مطالعه موردی جهاد سازندگی در دفاع مقدس)»، نشریه مهندسی فرهنگی، سال هشتم، شماره 79، بهار، صص 62-78.
کتابی، امیرعلی (1398). «نقش راهبردی امام‌خمینی(ره) در مدیریت جنگ در دوران دفاع مقدس»، فصلنامه مطالعات دفاع مقدس، 5(3)، صص 49-65.
لطیفی، میثم؛ سعد آبادی، حسن (1393). «پژوهشی پدیدارشناسانه برای فهمِ جوهره مدیریت جهادی»، نشریه راهبرد فرهنگ، شماره 28، صص 122-91.
مدنی، سید مصطفی (1386). بررسی عوامل مدیریتی مؤثر بر عملکرد فرماندهان سپاه در دفاع مقدس،  دوماهنامه دانشور رفتار، شماره 29، صص 54-41.
نهادی، هادی (1398). «شناسایی و ساختاردهی شایستگی های رفتاری فرماندهان دفاع مقدس»، فصلنامه مطالعات دفاع مقدس، 5(2)، صص 111-132.
Braun, V. & Clarke, V. (2006), “Using thematic analysis in psychology Qualitative Research in Psychology, Vol. 3, , PP. 77-101.
De Vaus, D. A. (2001). Research design in social research. London: Sage.