نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته دکتری علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

2 دانشجوی دوره دکتری امنیت ملی دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی، تهران، ایران

چکیده

انقلاب اسلامی، به عنوان عامل اصلی شکل‏‏گیری، تداوم و گسترش مقاومت در برابر قدرت‏‏های استکباری و استعماری، موجب زنده شدن روحیه استکبارستیزی ملل مسلمان و مستضعف و دولت‏های مستقل در دهه‏های پایانی قرن گذشته و قرن جاری در منطقه و جهان شده است. جمهوری اسلامی ایران توانست به عنوان یک نظام سیاسی با به صحنه آوردن اسلام، استضعاف‏زدایی و استکبارستیزی در انسجام ملی، منطقه‏ای، حفظ و بسط امنیت الگویی الهام‏بخش ایجاد نماید. همبستگی و انسجام در سطوح و لایه‏‏های مختلف طی چهار دهه‏‏ پس از پیروزی انقلاب، جبهه مقاومت را از جمهوری اسلامی به منطقه‏ای گسترده‏تر از غرب آسیا و شمال آفریقا گسترش داده است. جبهه مقاومت در حرکت رو به رشد انقلاب اسلامی جهت تداوم آرمان‏‏ها و دست‏‏یابی به اهداف آن، ظرفیت‏ها و فرصت‏‏های گسترده‏‏ای را در اختیار انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی قرار داده است. هدف اصلی در این مقاله آن است که با مطالعات اسنادی معتبر و با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی؛ شکل‏‏گیری، تقویت و گسترش جبهه مقاومت در حرکت رو به رشد انقلاب اسلامی را تبیین و جایگاه آن در تأمین امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران را تحلیل نماید. نتایج حاصل از پژوهش، نشان می­دهد که بهره‏گیری از ظرفیت‏ها و قابلیت‏های جبهه مقاومت، به عنوان یکی از عوامل اصلی قدرت و اقتدار انقلاب اسلامی بوده، این عاملِ تعیین کننده به ایجاد، تأمین، گسترش و ارتقاء امنیت جمهوری اسلامی ایران در منطقة ‏پرآشوب غرب آسیا انجامیده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

امام خمینی(رحمه الله علیه)، روح‏الله الموسوی. صحیفه نور، تهران: دفتر حفظ و نشر آثار امام خمینی (ره).
افتخاری، اصغر (1378). «چهره متغیر امنیت داخلی: بررسی نسبت امنیت داخلـی بـا رقابـت سیاسـی در جمهـوری اسلامی ایران»، فصلنامه مطالعات راهبردی، تابستان، صص 19- 52.
افتخاری، اصغر و نصری، قدیر (1383). روش و نظریه در امنیت‏پژوهی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
اکبری، حسین (1388). «پدیده مقاومت، بسترساز اعمال قدرت»، مجله سیاست دفاعی، سال 17، شماره 66
باقری دولت ابادی، علی و سیاپوشی، حسین (1399). «تعامل و تقابل «گفتمان‌های سیاسی» و «راهبردهای ملی» در سیاست خارجی ایران»، فصلنامه راهبرد سیاسی، سال 4، شماره 12.
بنتون، تد و کرایب، یان (1386). فلسفه علوم اجتماعی: بنیادهای فلسفی تفکر اجتماعی، ترجمه‏ی محمود متحد و شهناز مسمی‏پرست، تهران: نشر آگه.
بوزان، باری (1387). مردم، دولت، هراس، تهران: ترجمه پژوهشکده مطالعات راهبردی.
پوستین‏چی، زهره (1391). «انقلاب اسلامی ایران وبرسازی هنجار سیاسی مقاومت در روابط بین الملل»، فصلنامه آفاق امنیت، دوره 5، شماره 16، صص49-76.
چگینی، علی (1387). ابعاد پروژه‏ی DDR آمریکا در جهان اسلام، تهران: اندیشکده یقین.
دومارانش، کنت (1372). جنگ جهانی چهارم، ترجمه‏ی سهیلا کیانتاژ، تهران: انتشارات اطلاعات، چاپ اول.
رضاخواه، علیرضا (1391). بیداری اسلامی و آینده محور. بازیابی از http://www.farsnews.com
ره‏پیک، سیامک (1378). مفهوم و اجزای یک نظریه امنیتی، در نظریه امنیت امنیت در جمهوری اسلامی، تهران: دانشگاه عالی دفاع ملی.
سلیمانی، غلامعلی و رضاپور، دانیال (1399). «استراتژی ایران در عراق پسا داعش با تاکید بر گروه‌های بسیج مردمی عراق»، فصلنامه پژوهش‌های انقلاب اسلامی سال 9، شماره 2، صص 27-49.
سلیمانی پورلک، فرامرز (1390). قدرت نرم در استراتژی خاورمیانه‏ای آمریکا. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
شعبانی، قدیر (1373). حقوق اساسی و ساختار حکومت جمهوری اسلامی ایران، تهران: انتشارات اطلاعات.
شفیعی سیف آبادی، محسن (1398). «سردار سلیمانی و بسیج مردمی در عراق و سوریه (زمینه‌های شکل گیری تا نقش و نیات شهید سلیمانی)»، فصلنامه مطالعات دفاع مقدس، سال 5، شماره 2.
محمدی قراسویی، مهدی (28/11/1396). بازیابی از الوقت: http://alwaght.com/fa/News/124389
موسسه مطالعاتی فرهیختگان قائم (29/09/1397). «محور مقاومت و امنیت منطقه غرب آسیا»، بازیابی از راهبرد ملی: http://www.nationalstrategy.ir/08/139.
موسوی، سید محمود (1399). «بررسی مقایسه‌ای مؤلفه‌های پراگماتیک مقاومت و خلافت مجازی آمریکا در پسا-فیزیک داعش بر اساس نظریه مجموعه امنیت منطقه‌ای»، دو فصلنامه مطالعات قدرت نرم، سال 10، شماره 1.
نصری، قدیر (1389). «سه فرمول کلیدی برای درک منطق منازعه در خاورمیانه. دیدگاه باری بوزان»، بازیابی از http://fc.merc.ir
وب سایت باشگاه اندیشه، (:Bashgah.Net 20537)
هالستی، کی. جی (1380). مبانی تحلیل سیاست بین‏الملل، ترجمه‏ی مستقیمی، م. طارم سری، تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت خارجه.
هیربرت دریفوس، پل رابینو (١٣٧٦). میشل فوکو و فراسوی ساختارگرایی و هرمنوتیک ترجمه حسین بشیریه، تهران: نشر نی.
Baldvin، D. (1997). The concept of Security. Review of International Studies، 23، 5-26.
Solomon، J. (2012، March Wednesday 21). iran were in axis of resistance with syria. Retrieved from United States Institute Of Peace: https://www.usip.org/events/challenging-axis-resistance-syria-iran-and-strategic-balance-middle-east