نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار علوم دفاعی راهبردی دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی، تهران، ایران

2 دانشیار مدیریت دفاعی دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی، تهران، ایران

چکیده

ارتش ج.ا.ایران شامل چهار نیرو (زمینی، پدافند، هوایی و دریایی) با ماهیت تخصصی مجزا و فضای عملیاتی متفاوت است، تنوع در تخصص و محیط عملیاتی آجا، موجب تفاوت در راهبردها و نهایتاً انحصارطلبی فرماندهی و کنترل می‌شود. الزام حضور سلاحها و تجهیزات و نیروهای متنوع با تخصص‌ها و فرهنگ سازمانی مختلف برای پاسخگویی به کنش‌های متنوع دشمن، نیاز به سامانه فرماندهی و کنترل یکپارچه و شبکه محور دارد که با توسعه ی زیر ساختهای ارتباطی امن و مستقل و پایدار و ایجاد وحدت فرماندهی، باعث همافزایی در طرحریزی، اجرا، کنترل، نظارت و ارزیابی مستمرِ عملیات مشترکِ نیروهای آجا میگردد. هدف اصلی تحقیق احصاء عوامل محیطی نقشآفرین و تدوین راهبردهای هم افزایی سامانه فرماندهی و کنترل آجا در عملیات مشترک است، نوع تحقیق کاربردی- توسعهای، روش تحقیق مرکب (توصیفی و زمینهای- موردی) با رویکرد آمیخته (کمی و کیفی) است. جامعه نمونه 74 نفر، روش جمعآوری اطلاعات میدانی و کتابخانه ای، یافته ها با استفاده از نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شده است. بر اساس نتایج تحقیق تعداد 19 عامل (7 قوت، 3 ضعف، 7 فرصت و 2 تهدید) نقش آفرین احصاء شده است. از تلفیق عوامل بالا تعداد 12 مطلوبیت و 17 چالش به دست آمده است. برابر محاسبات مشخصات منطقه راهبردی در موقعیت تهاجمی معطوف به قوت قرار دارد، بر همین اساس تعداد 7 راهبرد برای هم افزایی مولفه فرماندهی و کنترل آجا در عملیات مشترک تدوین شده است. برای تحقق راهبردها الزام های 4گانه دانشی- منابع- ساختاری و قوانین و مقرارات ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

افتخاری، اصغر(1392). برآورد نظامی تهدید، تهران: انتشارات دانشگاه عالی دفاع ملی.
باقری، محمدحسن(1399). طرح­ریزی و هدایت عملیات مشترک و مرکب، تهران: انتشارات دافوس آجا.
پیرنیا، حسن(1398). تاریخ ایران باستان، جلد اول، تهران: انتشارات سمت.
جعفری، مجتبی(1398). اطلس نبردهای ماندگار، چاپ ششم، تهران: مرکز پژوهش­های دفاع مقدس.
حسن­بیگی، ابراهیم(1390). مدیریت راهبردی، تهران: انتشارات سمت.
خادم دقیق، امیرهوشنگ و ستاری­خواه، علی(1392). چگونگی تبیین الگوی بومی رهنامه نظام‌ها و سامانه‌های فرماندهی و کنترل سازمان‌ها درکشور.
دانش آشتیانی، محمدباقر(1390). الگوی مدیریت استراتژیک و فرآیند تدوین استراتژی، تهران: انتشارات دانشگاه عالی دفاع ملی.
دانشجویان دوره دوم فرماندهی عملیات مشترک و مرکب(1394). پایان­نامه مطالعه گروهی با عنوان الگوی تدوین عملیات مشترک در ارتش جمهوری اسلامی ایران، دافوس آجا.
فرهنگ هزار واژه نظامی(1392). فرهنگستان زبان و ادب فارسی، تهران: انتشارات ستاد کل نیروهای مسلح.
معطوفی، اسدالله(1397). تاریخ چهار هزار ساله ارتش ایران، تهران: انتشارات ایمان.
معین­وزیری، نصرت­الله(1392). نزاجا در عملیات فتح­المبین، تهران: انتشارات ایران سبز.
نانچیان و همکاران(1379). راهبردهای مدیریت، تهران: انتشارات ترمه.
نریمانی، علیرضا(1398). عملیات مشترک نظامی، تهران: قراگاه پدافند هوایی خاتم‌الانبیاء.
JOHN M. SHALIKASHVILI, Chairman of the Joint Chiefs of Staff, Joint Military Operations Historical Collection, 15 july 1997, America.
PAUL E. BAUMAN، Brigadier General, U.S. Air Force، CROSS-DOMAIN SYNERGY IN JOINT OPERATIONS.
Martsenyuk, Yu. A., "Command and Control in Strategic Sectors", Military Thought, Jan - March 2015.