نوع مقاله : ترویجی
نویسندگان
1 دکتری جغرافیای سیاسی، استادیار دانشکده علوم جغرافیایی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
2 دکتری جغرافیای سیاسی، دانشکده نقشه‌برداری سازمان جغرافیایی نیروهای مسلّح.
چکیده
جنگ تحمیلی عراق علیه ایران که حدود هشت سال به طول انجامید، گستره‌ای به مساحت بیش از 1600 کیلومتر را دربر گرفت و یکی از بزرگ‌ترین جنگ‌های قرن بیستم را رقم زد. پهنه عملیاتی این جنگ از ویژگی‌های گوناگون جغرافیای انسانی و طبیعی برخوردار بود و انواع مختلف عملیات نظامی در آن انجام گرفت. جدا از گستره جغرافیایی، این جنگ از ویژگی‌های دیگری نیز برخوردار بود؛ در آغاز جنگ، یکی از طرفین در دوران گذار از یک انقلاب مردمی و دیگری در دوران ثبات و آرامش بود. همچنین، در حالی که یکی از طرفین جنگ از پشتیبانی نسبی جهانی برخوردار بود، دیگری همزمان رویاروی بخش زیادی از جامعه جهانی قرار گرفته بود. در این وضعیت، پیروزی نظامی در جبهه‌های جنگ، مستلزم پیروی درست از اصول جنگی، از جمله در نظر گرفتن اصول جغرافیای نظامی بود. بررسی و تحلیل دقیق‌تر روند جنگ، میزان پیروی روند جنگ از بنیان‌های جغرافیای نظامی را در هر دو جبهه روشن می‌کند. مقاله حاضر، با برشمردن ویژگی‌های عملیات نظامی طرفین جنگ، کاربست اصول کلی جغرافیای نظامی را از سوی هر کدام از طرف‌های درگیر، بررسی و تحلیل کرده است.
کلیدواژه‌ها
- ، علیرضا و جلیل روشندل (1378)؛ مسائل نظامی و استراتژیک معاصر، تهران، سمت.بررسی‌های نظامی (1370)؛ «مروری بر تهاجمات عراق در جنگ تحمیلی»، بررسی‌های نظامی، ش 6 (تابستان).
)