نوع مقاله : ترویجی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی گروه تاریخ، دانشگاه پیام نور واحد قم

2 مدرس دانشگاه پیام نور

چکیده

چکیده: پژوهش حاضر، با هدف شناخت مقولۀ عدالت توسط شهدای جنگ تحمیلی، به بررسی وصیت‌نامه‌های آنان می‌پردازد؛ ازاین‌رو، با استفاده از روش تحلیل محتوا، چهارصد نمونه از وصیت‌نامه‌های شهدا تجزیه‌و‌تحلیل شد. براساس این روش، مقولۀ عدالت به سه حوزۀ اصلی سیاسی، اقتصادی و فرهنگی تقسیم شده و هرکدام از آن‌ها با استفاده از نرم‌افزاری Excel و Spss سرشماری شد و نمودارهای موردنیاز استخراج شد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد، بیشترین توصیه‌های شهدا به حوزۀ عدالت سیاسی و مؤلفه‌های اصلی آن اختصاص دارد. همچنین، حجم وسیعی از وصیت‌نامه‌ها به عدالت اقتصادی اختصاص دارد. این موضوع نشان می‌دهد، شهدا، دغدغۀ عدالت اقتصادی داشتند و مصداق بارز آن را توزیع عادلانۀ ثروت و حمایت از اقشار ضعیف جامعه می‌دانستند. در حوزۀ عدالت اجتماعی، برپایی عدل در جامعۀ اسلامی، امر به معروف و نهی از منکر، شایسته‌سالاری، از مؤلفه‌های موردتوجه شهدا بوده است.

کلیدواژه‌ها

کتابنامه
امام خمینیرحمت‌الله‌علیه، روح‌الله (1378). صحیفۀ امامرحمت‌الله‌علیه، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینیرحمت‌الله‌علیه.
بی‌نام (1372). دیار عاشقان، تهران: وزارت جهاد سازندگی، اداره کل رفاه و تعاون.
پشت‌دار، علی محمد و میرکاظمی، سید محمد (1391). بررسی وصایای فرماندهان شهید لشکر از دیدگاه نشانه شناسی، نشریۀ کتاب ماه ادبیات، مهر، شمارۀ 180، 23-17.
جوادی آملی، عبدالله (1375). فلسفۀ حقوق بشر، قم: إسراء.
رایف، دانیل؛ استفن‌، لیسی و فردریک‌جی، فیکو (1385). تحلیل پیام‌های رسانه‌ای، ترجمۀ مهدخت بروجردی‌ علوی‌، تهران: سروش.
ساروخانی، باقر (1386). روش‌های تحقیق در علوم‌ اجتماعی، تهران: نشر پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
طالقانی، سیدمحمود (1381). روش تحقیق نظری، تهران: دانشگاه پیام نور.
قائدی، محمدرضا و علیرضا گلشنی (1395) روش تحلیل محتوا از کمی‌گرایی تا کیفی‌گرایی،  نشریۀ روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی، شمارۀ 23، 82-57.
گروه فرهنگی شهید ابراهیم‌هادی (1391). پنجاه سال عبادت، وصیت‌نامه و دلنوشته‌های ادبی و عاشقانه پنجاه تن از شهدا، تهران: امینان.
لطیفی، محمود (1384). مبانی عدالت اجتماعی، نشریۀ حکومت اسلامی، شمارۀ 35، 114-83.
مرعشی، سیدمحمد (1374). ضرورت وجود قانون و حاکمیت آن در زندگی اجتماعی، نشریۀ دانشگاه انقلاب، شمارۀ 105، 44- 35.
مطهری، مرتضی (1371). پیرامون انقلاب اسلامی، تهران: صدرا.
__________ (1378). مجموعۀ آثار، تهران: صدرا.