نوع مقاله : ترویجی

نویسندگان

کارگردانی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

چکیده: هنر تئاتر که در کشور ما پدیده‌ای وارداتی شناخته می‌شود، به‌عنوان پدیده‌ای گفتمانی همواره نقش مهمی در تعالی فرهنگ، رفتار و اندیشه بشری دارد. از سویی دیگر، جنگ به‌عنوان پدیده‌ای مخرب، تأثیر بسیاری در عرصه‌های اجتماعی و فرهنگی داشته و تحولات گسترده‌ای در رفتار، باورها، فرهنگ و شیوۀ سلوک انسان‌ها پدید آورده است. با شروع جنگ تحمیلی رژیم بعثی عراق علیه ایران در فاصلۀ کوتاهی به پشتوانۀ افکار دینی و انقلابی، جریانی با عنوان تئاتر دفاع مقدس وارد کارزار فرهنگی شد. تئاتر دفاع مقدس، پدیدۀ همزاد جنگ است که هم از آن تأثیر می‌گیرد و هم بر جنگ تأثیر می‌گذارد. در این پژوهش سعی می‌شود، خدمات متقابل جنگ و تئاتر، سیر تحولات این دو و رابطۀ پدیدۀ جنگ با تئاتر ملی بررسی شود؛ به‌همین‌دلیل، در این پژوهش از دو روش کتابخانه‌ای و میدانی استفاده شده است. در روش کتابخانه‌ای از با سه دسته منابع مکتوب، تصویری (فیلم، عکس و ...) و صوتی (نوار مصاحبه‌ها و ...) استفاده شد. سپس گردآوری داده‌ها، به شیوۀ میدانی با مصاحبه از فعالان تئاتر مقاومت انجام شد. سرانجام، با گردآوری داده‌ها و بررسی توصیفی-تحلیلی آن‌ها، پژوهش تکمیل شد.

کلیدواژه‌ها

کتابنامه
منابع فارسی
آقاپور، مهدی (1383). درآمدی بر جامعه‌شناسی دفاع مقدس و نیروهای ایثارگر، تهران: نشر عماد.
اکبرزاده، تقی (1385). کتاب‌شناخت تئاتر مقاومت، تهران: انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس.
برشت، برتولت (1378). دربارۀ تئاتر. تهران: خوارزمی.
بروجردی، اعظم (1384). نمایش دینی یا تئاتر دفاع مقدس، نشریۀ نقش صحنه، شمارۀ 56، 45-24.
جوانمرد، عباس (1383). تئاتر، هویت، نمایش ملی، تهران: قطره.
خانیان، جمشید (1384). وضعیت‌های نمایشی دفاع مقدس، تهران: عابد.
رحمانیان، عبدالحمید (1383). تئاتر در اسارت. تهران: امید آزادگان.
سقاییان، حامد (1391). فرهنگ جامع تئاتر دفاع مقدس. تهران: بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس.
فرخی، حسین (1383). چالش در پرده، تهران: انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس.
فرخی، حسین (1387). مروری بر تئاتر دفاع مقدس، نشریۀ صحنه، شمارۀ 61، 18-12.
قادری، نصرالله (1394). آناتومی ساختار درام، تهران: نیستان.
کشن فلاح، سعید (1392). تئاتر جنگ، نشریۀ نامۀ هنرهای نمایشی و موسیقی، شمارۀ 15، 39-23.
محسنیان، مشهود (1386). تئاتر جنگ، تهران: نشر سوره.
مسعودی، حیدرعلی و خان‌بیگی، سمانه (1388). بررسی جنگ تحمیلی عراق علیه ایران از منظر جامعه‌شناختی، نشریۀ تخصصی جنگ ایران و عراق، شمارۀ 23، 24-13.
هولتن، اورلی (1395). مقدمه بر تئاتر، تهران: سروش.
هینیک، ناتالی (1396). جامعه‌شناسی هنر، تهران: آگه.
منابع انگلیسی
Colleran, J. M. (2012). Theatre and War: Theatrical Responses since 1991. New York: Palgrave Macmillan US.
Modell, J., & Haggerty, T. (1991). The social impact of war, Annual Review of Sociology, 17, 205-224.