نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

دانشگاه رازی

چکیده

جنگ رژیم بعث عراق علیه ایران در سال 1981 میلادی با تجاوز رژیم صدام به خاک ایران آغاز شد. در مدیریت این جنگ بازیگران منطقه­ای و فرامنطقه‌ای اثرگذار بودند. به عبارتی باید گفت تنها جنگ بین­المللی بود که تمام بازیگران منطقه­ای و قدرت­های فرامنطقه­ای برای شکست ایران به اجماع نظری و سخت­افزاری رسیده بودند. آنچه در این میان اهمیت دارد بررسی نقش شورای امنیت در مدیریت بحران جنگ رژیم بعث عراق علیه ایران است. بر این اساس سؤال اصلی پژوهش این است که شورای امنیت سازمان ملل متحد به­عنوان متولی اصلی حفظ صلح و امنیت بین‌المللی چه جایگاهی در مدیریت جنگ این رژیم علیه ایران داشت. برای پاسخ به این سؤال در چارچوب نئورئالیسم و با روش توصیفی تحلیلی، این فرضیه به سنجش گذاشته می­شود که شورای امنیت سازمان ملل در مدیریت جنگ رژیم بعث عراق علیه ایران تحت تأثیر منافع قدرتهای بزرگ قرار داشت و نتوانست براساس قواعد امنیت دسته جمعی عمل کند. در واقع براساس دیدگاه نئورئالیسم به سازمانهای بین­المللی، شورای امنیت نه به عنوان نهاد تأمین‌کننده امنیت دسته­جمعی بلکه به­عنوان ابزاری در دست قدرتهای بزرگ در جنگ تحمیلی رژیم بعث عراق علیه ایران عمل کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

اسماعیلی، محمد، «قطعنامه ۲۲۳۱ توصیه است یا تصمیم؟»، آخرین  به روز­رسانی: 10/2/1399، قابل دسترسی در:           https://www.mashreghnews.ir/news/1067081
ایرنا، «درباره عملکرد دوگانه شورای امنیت در جنگ تحمیلی»، آخریه به­روزرسانی در: 6/7/1398، قابل دسترسی در:                          https://www.irna.ir/news/83493506
بیگلری، محمد و عراقی، عبدالله (1393). بررسی نقش امریکا در شروع و تداوم جنگ عراق علیه ایران و راه­های اجتناب از غافلگیری، فصلنامه مدیریت و پژوهشهای دفاعی، س سیزدهم، ش 77: 157 ـ 182.
سادات بیگدلی، سیدمحمود و قیصریان­فرد، هادی (1398). تحلیل و ارزیابی جنگ ایران و عراق، فصلنامه گنجینه اسناد، س بیست­و نهم، ش 115: 68 ـ 98.
مظاهری، محمدمهدی (1398). نقش و جایگاه ایران در سیستم امنیتی خلیج فارس، فصلنامهپژوهشهایسیاسیجهاناسلام، س نهم، ش 1: 87 ـ 109.
هراتی، محمدجواد؛ سلیمانی، رضا و ظفری، محمود (1394). مطالعه تطبیقی نقش کارگزار مقابل ائتلاف قدرتهای بزرگ در ایران معاصر، فصلنامه پژوهشنامه انقلاب اسلامی،             س چهارم، ش 17: 21 ـ 37.
الوقت، «نقش قدرت‌های بزرگ در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران»، آخرین به­روزرسانی در: 4/7/1395، قابل دسترسی در:                      http://alwaght.com/fa/News/68854
Bayeh, Endalcachew (2014). "Theories on the role of international organizations in maintaining peace and security", International Journal of Multidisciplinary Research and Development , Vol 1, No 7, pp. 347-350.
Bordner, Bruce (1997). "Rethinking Neorealist Theory: Order within Anarchy”, http://brucebordner.com, pp. 1-7.
Chitalkar, Poorvi; Malone, David M. (2013). "The UN Security Council and Iraq", United Nations University Working Paper Series, No 1, pp. 1-12.
Gunitskiy, Vsevolod (2011). Encyclopedia of Power, Publishing Company: SAGE Publications, Lnc.
Iran–Iraq War (2011). https://resources.saylor.org
Karimifard, Hossein, (2017), " Iran’s Foreign Policy Approaches toward International Organizations", Journal of World Sociopolitical Studies, Vol. 2, No. 1, pp.35-68.
Pijovic, Nikola (2012). "The Relative Gains Theorem and the Stalling United Nations Security Council Membership Reform", Al ternatives Turkish Journal of International Relations, Vol. 11, No. 4, pp. 32-41.
Rubin, Barry (1989). "The Gulf States and the Iran-Iraq War",he Jaffee Center for Strategic Studies, Tel-Aviv University, pp. 121-132.
Workman, Thom (1991). "The Social Originsof the Iran –Iraq War", Centre for International and Strategic StudiesYork University, pp. 1-31.
"Resolution 514: Iraq-Islamic Republic of Iran" (1982). B, http://unscr.com/en/resolutions
"Resolution 522: Iraq-Islamic Republic of Iran" (1982). A, http://unscr.com/en/resolutions
"Resolution 540: Iraq-Islamic Republic of Iran". (1983). http://unscr.com/en/resolutions
"Resolution 552: Iraq-Islamic Republic of Iran", (1984), http://unscr.com/en/resolutions
"Resolution 582: Iraq-Islamic Republic of Iran" (1986). A, http://unscr.com/en/resolutions
"Resolution 588: Iraq-Islamic Republic of Iran" (1986). B, http://unscr.com/en/resolutions
"Resolution 598: Iraq-Islamic Republic of Iran" (1987). http://unscr.com/en/resolutions
"Resolution 616: Iraq-Islamic Republic of Iran" (1988). B, http://unscr.com/en/resolutions
"Resolution 619: Iraq-Islamic Republic of Iran" (1988). C, http://unscr.com/en/resolutions
"Resolution 620: Iraq-Islamic Republic of Iran" (1988. D, http://unscr.com/en/resolutions
"Resolution 631: Iraq-Islamic Republic of Iran" (1989). A, http://unscr.com/en/resolutions
"Resolution 642: Iraq-Islamic Republic of Iran" (1989). B, http://unscr.com/en/resolutions
"Resolution 651: Iraq-Islamic Republic of Iran" (1990). http://unscr.com/en/resolutions
"Resolution 612: Iraq-Islamic Republic of Iran" (1988), A, http://unscr.com/en/resolutions