نوع مقاله : ترویجی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی انقلاب اسلامی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

2 دانشیار علوم سیاسی دانشگاه شاهد، تهران، ایران

چکیده

یکی از زوایای مهم و کمتر توجهشدۀ تاریخنگاری جنگ تحمیلی رژیم بعثی عراق علیه ایران، بررسی نقش فرماندهان در مدیریت و تصمیمگیریهای راهبردی است که نقش مهمی در سرنوشت جنگ تحمیلی داشت. شهید امیر سپهبد علی صیاد شیرازی یکی از مؤثرترین فرماندهان دوران دفاع مقدس بود که با تدبیر هوشمندانه و دقیق خود در فرماندهی، اهداف رژیم بعثی عراق را که از پشتیبانی کشورهای مختلف نیز بهرهمند بودند، با ناکامی و شکست مواجه کرد. علاوهبر این، شیوه‌های مدیریتی و فرماندهی وی نیز به‌عنوان یک الگوی موفق در سطوح مختلف فرماندهی و مدیریتی برای فرماندهان و مدیران قابلاستفاده و قابلانتقال به نسل‌های آینده است. از این‌رو، هدف از این پژوهش، بررسی راهبردهای فرماندهی شهید صیاد شیرازی بوده و این پرسش مطرح شده که ایشان در زمان فرماندهی‌شان، از چه راهبردهایی استفاده نموده‌اند. روش به‌کار گرفته‌شده در این پژوهش، روش کیفی بررسی مکتوبات و نوشته‌های دردسترس دربارۀ شهید صیاد شیرازی است. نتایج این پژوهش نشان میدهد که شهید صیاد شیرازی به‌واسطۀ طراحی و برنامهریزی دقیق عملیاتها، کنترل و سازماندهی امور جبهه، تخصص و نبوغ نظامی و فرماندهی خود باعث موفقیت‌های چشمگیری در دوران پرافتخار دفاع مقدس شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

قرآن کریم ترجمۀ آیت‌الله مکارم شیرازی.
امام خمینی رحمت‌الله‌علیه (1379). صحیفۀ نور، جلد 16، تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی رحمت‌الله‌علیه.
امینی، محمدرضا (1382). رفتارشناسی ایثارگران، سیری در رفتارشناسی‌شهید علی صیاد شیرازی (1378-1323)، تهران: انتشارات شعاع.
اعوانی، علی (1386). سخن آشنا، تهران: انتشارات آجا.
بابایی ابرقویی، محمدرضا (1391). ماجرای هشت‌سالۀ دفاع مقدس، قم: نشر هدی.
بی‌نام (1378). خاطرات شهید امیر سپهبد علی صیاد شیرازی، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
تزو، سون (1364). هنر جنگ، مترجم دکتر حسن حبیبی، تهران: انتشارات قلم.
حسینیا، احمد (1390). صیاد دلها، یادنامۀ امیر سرافراز ارتش اسلام شهید سپهبد علی صیاد شیرازی، تهران: نشر آجا وابسته به سازمان عقیدتی سیاسی آجا.
حسینیا، احمد (1386). خاطراتی دربارۀ شهید سپهبد علی صیاد شیرازی به‌روایت محافظان، تهران: انتشارات ایران سبز.
خاتمی، سیدکاوه (1384). سفر به ماورای «آخرین مأموریت میدانی هیأت معارف جنگ»، تهران: انتشارات ایران سبز.
سلامی، حسین (1389). فرماندهی و رهبری نظامی با رویکرد اسلامی انقلابی، تهران: انتشارات مرکز چاپ سپاه.
شکیبا، حمید (1388). نردبان طلایی، تهران: انتشارات ایران سبز.
درودیان، محمد (1379). سیری در جنگ ایران و عراق، تهران: مرکز مطالعات و پژوهشات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی.
درودیان، محمد (1382). اجتناب‌ناپذیری جنگ، تهران: مرکز مطالعات و پژوهشات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی.
رفیعی، عبدالله (1390). صیاد کوهستان، تهران: انتشارات امیر محمد.
رشیدزاده، فتح‌الله (1387). منش و رفتار فرماندهی، جلد 1.
ذاکری، سیدتراب (1392). راز جاودانگی‌شهید سپهبد علی صیاد شیرازی، تهران: مرکز آموزشی و پژوهشی‌شهید سپهبد علی صیاد شیرازی.
سجادی انصاری، علی و احمدی، علی‌حسین (1389). فرماندهان دفاع مقدس و نبوغ نظامی و خلاقیت، تهران: انتشارات سازمان عقیدتی سیاسی ارتش جمهوری اسلامی ایران.
صادقی گویا، نجاتعلی (1380). عملیات شیندرا، اولین عملیات رزمی‌شهید علی صیاد شیرازی و شهید دکتر مصطفی چمران به‌روایت از شهید و همرزمان 1358. تهران: ایران سبز.
صدرشیرازی، محمدعلی (1392). عملیات مرصاد و سرنوشت منافقین، تهران: مؤسسۀ فرهنگی و هنری انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
صالحی، حمید (1390). ابرقدرت نظام بین‌الملل و جنگ عراق علیه ایران، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، فصلنامۀ سیاست، دورۀ 41، شمارۀ 1.
عمید، حسن (1389). فرهنگ لغت، تهران، انتشارات اشجع، چاپ عترت.
قوزانلو، جمیل (1362). جنگ ده‌سالۀ ایران و روس، چاپ اول، تهران: انتشارات دنیای کتاب.
فولر، گراهام (1376). قبله عالم، ژئوپلیتیک ایران، ترجمۀ عباس مخبر، تهران: انتشارات مرکز.
محمدی، منوچهر و حسینی، حسین (1372). علل و عوامل بروز جنگ تحمیلی، فصلنامۀ حقوق و سیاست، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی، دورۀ 30.
میرشفیعی، نصرالله و الوانی، مهدی (1368). مدیریت تولید آستان قدس رضوی،
نظامی‌پور، قدیر (1387). نقش هوشمندی راهبردی در برنامه‌ریزی راهبردی دفاعی، نشریۀ مطالعات دفاعی استراتژیک، شمارۀ 35.
نوروزی، محمدتقی (1385). فرهنگ دفاعی امنیتی، تهران: انتشارات سنا، مرکز مطالعات و پژوهش‌های مدیریت.