نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد، بجنورد، ایران.

2 دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران.

3 دانشجوی دکتری فقه و حقوق، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران.

4 کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی، نیروی انتظامی خراسان شمالی، بجنورد، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی روش‌‌ها و میزان آشنایی دانش‌‌آموزان دورۀ متوسطه شهرستان بجنورد با ارزش‌های دفاع مقدس انجام شده است. روش پژوهش توصیفی با رویکرد پیمایشی است. جامعه آماری شامل کلیه دانش‌آموزان متوسطۀ دوم شهرستان بجنورد به تعداد 9289 نفر در سال تحصیلی 97-96 بود که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان تعداد 370 نفر به روش نمونه‌‌گیری خوشه‌‌ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌‌ها، پرسشنامه محقق ساخته شامل شش گویه در طیف پنج گزینه‌ای لیکرت بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌‌ها از روش‌های آماری توصیفی و استنباطی آزمون T تک نمونه‌‌ای و تحلیل واریانس رتبه‌‌ای فریدمن با نرم‌‌افزار spss استفاده شد. نتایج پژوهش نشان می‌‌دهد که از منظر آزمودنی‌ها، آشنایی دانش‌آموزان با ارزش‌‌های دفاع مقدس بیشتر از طریق مشاهده فیلم‌‌ها، هنرهای نمایشی، مطالعۀ کتب و اشعار مرتبط با دفاع مقدس، بازدید از مناطق جنگی و مجموعۀ فرهنگی، موزۀ جنگ در قالب کاروان‌‌های راهیان‌نور و تحلیل‌های تاریخی از دوران دفاع مقدس و تشریح علل وقوع آن توسط معلمان و سایر افراد مطلع در این حوزه بوده است. همچنین یافته‌ها نشان داد که از ظرفیت روش‌‌های میدانی و نقل سینه به سینه (مواجه با فرماندهان، رزمندگان و جانبازان دفاع مقدس)، پژوهش و شرکت در یادوارۀ شهدا، برای انتقال ارزش‌های دفاع مقدس به دانش‌‌آموزان بهرۀ کافی برده نشده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

احمدی، سیدباقر، افسانه مظفری، و سیدمحمد مهدی‌زاده (1396). بازنمایی مفاهیم ایثار در سینمای دفاع مقدس، فصلنامۀ مطالعات ملی، سال هجدهم، شمارۀ 2، صص  62-45.
ادیبی‌سده، مهدی (1382). ارزش‌های دفاع مقدس: بسترها و موانع بالندگی، ماهنامۀ نگین، دورۀ  2، شمارۀ 6: صص 95-91.
افشار، اعظم (1389). راه‌های حفظ و انتقال فرهنگ ایثار و شهادت به نسل آینده، دسترسی در 15/6/1397 از وب سایت: http://www.dsrc.ir/View/article.aspx?id=1173
امیرکانیان، مریم، بهروز مهرام و محمود سعیدی‌‌رضوانی (1396). تأثیر مطالعۀ کتاب‌های معنوی و حماسی بر ارزش‌‌های اسلامی- ایرانی و رفتار اخلاقی دانش‌‌آموزان دختر با زمینۀ انحرافات اخلاقی، مجلۀ راهبرد فرهنگ، شمارۀ 39، پاییز، صص 210- 184.
ایزدی، مصطفی، هادی‌مراد پیری، حمیدرضا حاتمی و حسین سهرابی (1396). ترویج فرهنگ دفاع مقدس، آسیب‌شناسی، ارائۀ مدل و راهکارها، مجلۀ سیاست دفاعی، سال بیست و پنجم، شمارۀ 99، صص 152-119.
باقری، خسرو (1387). نگاهی دوباره به تربیت اسلامی، جلد اول، تهران: مدرسه.
بیات، بهرام، عباس رئیسی سرتشنیزی و جمشید محبت‌‌خانی (1395). بررسی تأثیر برنامه‌‌های فرهنگی دفاع مقدس بر هویت فرهنگی دانش‌آموزان. فصلنامه ی علمی –پژوهشی نظریه‌‌های اجتماعی متفکران مسلمان، سال ششم، شماره 2: 251-227.
پوریانی، محمدحسین (1385). تبیین مفهوم ارزش با رویکرد جامعه شناختی، فصلنامۀ تخصصی علوم اجتماعی، سال سوم، شمارۀ یازدهم، صص 77-50.
حیدری کلوانی، غلامعلی (1391). نقش معلمان در دفاع مقدس، دسترسی در 20 / 6 / 1397 از وب سایت: http://mehranheidary.blogfa.com/post/22
خطیبی کوشکک، محمد (1390). ارزش‌‌ها در دفاع مقدس، تهران: زمزم هدایت.
دشتی، روح‌‌الله (1395). بررسی تأثیر فرهنگ سازمان (ارزش‌‌های دفاع مقدس) بر توانمندسازی کارکنان در سازمان جهاد کشاورزی شهرری (پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد)، گروه علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی.
ذاکرصالحی، غلام‌رضا (1390). چگونه از ارزش‌های دفاع مقدس پاسداری کنیم، دسترسی در 15/6/1397 از وب سایت: https://vazeh.com
رازقی، نادر، علی‌اصغر فیروزجائیان، پرویز شریفی‌‌مقدم و بهزاد هاشمیان (1395). تحلیل کیفی سفر راهیان‌نور به مناطق عملیاتی، فصلنامۀ علمی- پژوهشی برنامه‌‌ریزی و توسعه گردشگری، دورۀ 5، شمارۀ 17، صص 114-97.
رشید، غلامعلی (1391). ارئۀ مدلی مبتنی بر مدیریت دانش جهت ترویج فرهنگ دفاع مقدس، فصلنامۀ پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی، سال دوم، شمارۀ 6.
زارعی، سجاد (1395). بررسی تأثیر ارزش‌های دینی و اخلاقی بر اصول جنگ دفاع مقدس و جنگ‌های آیندۀ نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران (نزاجا)، مجلۀ مدیریت فراگیر، سال دوم، شمارۀ سوم، صص 174-1۶۶.
سادات مقداری، صدیقه و شکوفه جهانگیری (1394). تحلیل گفتمان انتقادی شعر دفاع مقدس برای کودکان از منظر رهیافت ون لیون، نشریۀ متن پژوهی ادبی، سال 19، شمارۀ 65، صص 160- 121.
سبکتکین‌‌ریزی، قربانعلی و احمد جعفری (1398). بررسی تأثیرگذاری اجتماعی- فرهنگی اردوهای راهیان‌نور دانش‌آموزی، فصلنامۀ خانواده و پژوهش، دورۀ 16، شمارۀ 3، صص 170-153.
سرسنگی، مجید (1394). نقش هنر نمایش در ثبت و اشاعۀ ارزش‌های دفاع مقدس، دسترسی در 25/6/1397 از وب سایت: www.elmiproje.ir/post/1572
شادقزوینی، پریسا (1396). تحلیــل تطبیقــی ســاختار و مفهــوم در آثــار نقاشــی دفــاع مقــدس بــا جنــگ جهانــی اول، دو فصلنامۀ مبانی نظری هنرهای تجسمی، دورۀ 2، شمارۀ 1، صص 13-30.
شریف‌‌پور، عنایت‌‌الله و نرگس موحدی ( 1388). بررسی مضامین عرفانی در شعر دفاع مقدس، نشریۀ ادبیات پایداری، سال اول، شمارۀ اول، صص 110-89..
صالحی عمران، ابراهیم، مهدی سبحانی‌نژاد و فرهیخته (چهارباشلو)، حسین (1394). تحلیل میزان توجه به مؤلفه‌های شهدا و ایثارگران دفاع مقدس در محتوای کتب درسی دورۀ ابتدایی، دو فصلنامۀ علمی- پژوهشی دانشگاه شاهد، سال بیست و دوم، شمارۀ 6، صص 211-234.
ضرغام بروجنی، حمید و مهدیه سهرابی (1392). گونه‌شناسی بازدیدکنندگان مناطق جنگی ایران و نقش آن در انتقال فرهنگ پایداری دفاع مقدس، ﺟﺎﻣﻌﻪ پژوهی ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ، ﺳﺎل ﭼﻬﺎرم. ﺷﻤﺎرة 2: صص 101-75.
قائدعلی، حمیدرضا، میثم لطیفی و محمد سهیل‌سرو (1395). شناسایی و تبیین نقطۀ اهرمی فرهنگی در مدیریت یادمان‌های دفاع مقدس، دو فصلنامۀ پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی، دورۀ 6، شمارۀ 13، صص  100-81.
مجد، امید، زیبا اسماعیلی و ناصر کاظم‌‌خانلو (1397). مروری برتئاتر دفاع مقدس و تئاتر مقاومت، نشریۀ ادبیات پایداری، سال دهم، شمارۀ نوزدهم، صص 304-279.
محبی، سیده‌فاطمه (1390). تأثیر دفاع مقدس بر نگرش‌ها و ارزش‌های زنان، دسترسی در 15/6/1397 از وب سایت: http://www.dsrc.ir/View/article.aspx?id=2674.
مسعودی، حمید و محسن نوغانی (1392). تأثیر اردوی راهیان‌نور بر نگرش رفتاری شناختی دانشجویان نسبت به مقولۀ شهادت (مطالعۀ پانل)، تربیت اسلامی، سال هشتم، شمارۀ 123، صص 144- 117.
مصلح‌زاده، فاطمه و محمدتقی آشوری (1396). بررسی تصاویر مرتبط با جنگ تحمیلی در کتاب‌های درسی از دیدگاه نشانه‌شناسی اجتماعی، فصلنامۀ علمی مطالعات دفاع مقدس، دورۀ 3، شمارۀ 4، صص 98- 75.
میرزایی، محمدرضا و حسن جعفرزاده (1395). تبیین مؤلفه‌‌های قدرت آفرین فرهنگ دفاعی جمهوری اسلامی ایران در دوران دفاع مقدس، فصلنامۀ فرهنگ پایداری، شمارۀ دوم، بهار 1395، صص 54- 25.
میرزایی قلعه، فرزاد و رحمت‌‌اله منشی‌‌زاده ( 1396). ارزیابی توسعۀ گردشگری دفاع مقدس در قالب مؤلفه‌‌های توسعۀ پایدار مورد مطالعه: اروندکنار (حوزۀ گردشگری خلیج فارس)، نشریۀ مطالعات فرهنگی و سیاسی خلیج فارس، دورۀ  4، شمارۀ 11، صص 81- 65.