فصلنامه علمی مطالعات دفاع مقدس

ادبیات پایداری، به طور کلی به آثاری گفته میشود که مضمون اصلی آن‌ها مقاومت و پایداری است؛ خواه این مقاومت از نوع جنگ با دشمن خارجی باشد و خواه در مقابل یک اندیشه و ایدئولوژی. شاهنامه از برجستهترین ... بیشتر

پژوهشی

بررسی روش‌‌ها و میزان آشنایی دانش‌آموزان با ارزش‌های دفاع مقدس مطالعۀ موردی: شهرستان بجنورد

محبوبه سلیمان پورعمران؛ سهراب حاتم زاده؛ حسین یوسفی فر؛ مجتبی سیاح

دوره 5، شماره 1 ، خرداد 1398، صفحه 33-51

https://doi.org/20.1001.1.25883674.1398.5.1.2.4

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی روش‌‌ها و میزان آشنایی دانش‌‌آموزان دورۀ متوسطه شهرستان بجنورد با ارزش‌های دفاع مقدس انجام شده است. روش پژوهش توصیفی با رویکرد پیمایشی است. جامعه آماری شامل کلیه دانش‌آموزان ... بیشتر پژوهش حاضر با هدف بررسی روش‌‌ها و میزان آشنایی دانش‌‌آموزان دورۀ متوسطه شهرستان بجنورد با ارزش‌های دفاع مقدس انجام شده است. روش پژوهش توصیفی با رویکرد پیمایشی است. جامعه آماری شامل کلیه دانش‌آموزان متوسطۀ دوم شهرستان بجنورد به تعداد 9289 نفر در سال تحصیلی 97-96 بود که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان تعداد 370 نفر به روش نمونه‌‌گیری خوشه‌‌ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌‌ها، پرسشنامه محقق ساخته شامل شش گویه در طیف پنج گزینه‌ای لیکرت بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌‌ها از روش‌های آماری توصیفی و استنباطی آزمون T تک نمونه‌‌ای و تحلیل واریانس رتبه‌‌ای فریدمن با نرم‌‌افزار spss استفاده شد. نتایج پژوهش نشان می‌‌دهد که از منظر آزمودنی‌ها، آشنایی دانش‌آموزان با ارزش‌‌های دفاع مقدس بیشتر از طریق مشاهده فیلم‌‌ها، هنرهای نمایشی، مطالعۀ کتب و اشعار مرتبط با دفاع مقدس، بازدید از مناطق جنگی و مجموعۀ فرهنگی، موزۀ جنگ در قالب کاروان‌‌های راهیان‌نور و تحلیل‌های تاریخی از دوران دفاع مقدس و تشریح علل وقوع آن توسط معلمان و سایر افراد مطلع در این حوزه بوده است. همچنین یافته‌ها نشان داد که از ظرفیت روش‌‌های میدانی و نقل سینه به سینه (مواجه با فرماندهان، رزمندگان و جانبازان دفاع مقدس)، پژوهش و شرکت در یادوارۀ شهدا، برای انتقال ارزش‌های دفاع مقدس به دانش‌‌آموزان بهرۀ کافی برده نشده است.

پژوهشی

جایگاه دفاع مقدس در برنامه های درسی و آموزشی وزارت آموزش‌وپرورش؛ ارزیابی، آسیب شناسی و پیشنهادهای راهبردی

امیرحسین الهامی؛ مجید آرش

دوره 5، شماره 1 ، خرداد 1398، صفحه 53-70

https://doi.org/20.1001.1.25883674.1398.5.1.3.5

چکیده

به‌دلیل اهمیت بنیادین آموزش های عمومی در انتقال ارزشهای فرهنگی و اجتماعی برای گروه های سنی پایه و نقش راهبردی آن در جامعه‌پذیری نسل آینده کشور؛ تولید محتوای فاخر، متناسب با معارف گران‌سنگ ... بیشتر به‌دلیل اهمیت بنیادین آموزش های عمومی در انتقال ارزشهای فرهنگی و اجتماعی برای گروه های سنی پایه و نقش راهبردی آن در جامعه‌پذیری نسل آینده کشور؛ تولید محتوای فاخر، متناسب با معارف گران‌سنگ دفاع مقدس و انتقال این ارزشها به متون آموزشی وزارت آموزش و ‌پرورش امری ضروری می نماید. دستیابی به این مهم، مستلزم ایجاد بسترهای اداری، علمی و تخصصی، برنامه‌ریزی راهبردی و هماهنگی بین‌سازمانی و سازوکارهای پژوهشی فراسازمانی، برای تولید محتوای فاخر برای جانمایی در متون و برنامه های وزارت آموزش و پرورش است. این پژوهش، در چهارچوب تحقیقات کاربردی، با رویکرد آمیخته و روش توصیفی-تحلیلی، مبتنی بر مطالعات اسنادی، مشاهدۀ میدانی و جلسات خبرگی، جایگاه معارف و ارزش های دفاع مقدس در برنامه‌های آموزشی وزارت آموزش و پرورش را ارزیابی نموده، در نهایت پیشنهادهای راهبردی برای نیل به جایگاه واقعی این معارف در نظام آموزشی و پرورشی پیشنهاد می‌نماید. یافتههای مقاله که حاصل اقدامات مشترک پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس با همکاری سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی و سازمان بسیج مستضعفین در سال‌‍‌های 96-97 است؛ میتواند الگویی برای انتقال ارزشهای دفاع مقدس به برنامه‌های آموزشی وزارت آموزش و پرورش قلمداد گردد. براین اساس سازوکارهای تولید محتوای فاخر برای بیش از 10 کتاب درسی و بازبینی و بهروزرسانی دو واحد درس «آشنایی با ارزشهای تربیتی دفاع مقدس» برای تمام رشته های دانشگاه فرهنگیان تشریح شده و آسیب‌شناسی راهبردی در دو حوزۀ «برنامه های درسی و آموزشی» و «عوامل ساختاری و سازمانی» به عمل آمده و در نهایت پیشنهادهایی ارائه شده است.

پژوهشی

انگیزۀ شهدای استان کهگیلویه و بویراحمد برای حضور در جبهه‌ها: تحلیل محتوای وصیت‌نامۀ شهدا

علی باقری دولت آبادی؛ جواد شاکریان

دوره 5، شماره 1 ، خرداد 1398، صفحه 71-93

https://doi.org/20.1001.1.25883674.1398.5.1.4.6

چکیده

هدف اصلی پژوهش حاضر تحلیل محتوای وصیت‌نامۀ شهدای استان کهگیلویه و بویراحمد برای پی بردن به انگیزۀ شهدا در دفاع مقدس است. اهمیت این پژوهش به دو موضوع باز می‌گردد؛ نخست انجام نشدن پژوهشی همسان دربارۀ ... بیشتر هدف اصلی پژوهش حاضر تحلیل محتوای وصیت‌نامۀ شهدای استان کهگیلویه و بویراحمد برای پی بردن به انگیزۀ شهدا در دفاع مقدس است. اهمیت این پژوهش به دو موضوع باز می‌گردد؛ نخست انجام نشدن پژوهشی همسان دربارۀ شهدای استان و دوم ضرورت آگاهی از انگیزۀ شهدا برای تجزیه و تحلیل رخدادها و نیز برنامه‌ریزی درست برای آمادگیِ دفاع از کشور. پرسش اصلی پژوهش این است که انگیزۀ شهدای استان کهگیلویه و بویراحمد برای حضور در جنگ عراق علیۀ ایران چه بوده است؟ آیا می‌توان میان این انگیزه‌ها و متغیرهایی همچون سن، محل سکونت، یگان اعزام کننده و میزان تحصیلات ارتباط برقرار کرد؟ فرضیه پژوهش سه دسته انگیزۀ دینی، ملی و انقلابی را مورد نظر دارد. برای آزمون این فرضیه از دو روش تحلیل محتوای کمی و کیفی استفاده شد و وصایای ۱۷17 شهید استان مورد مطالعه قرار گرفت. طبق یافته‌های پژوهش انگیزه‌های دینی بیشترین نقش را داشته و 37/70 درصد شهدای استان با انگیزۀ دینی، 5/28 درصد با انگیزه‌های انقلابی و 13/1 درصد با انگیزۀ ملی در دفاع مقدس شرکت کرده‌اند. همچنین، هیچ ارتباط معناداری میان متغیرهای سواد، محل سکونت و یگان اعزام کننده نیرو و بالابودن انگیزه‌های دینی دیده نشد. به نظر می‌رسد دوری از پایتخت، فعال نبودن احزاب سیاسی، پیشینۀ انقلابی اندک، بافت سنتی استان، دسترسی نداشتن به رسانه‌ها و فرهنگ عشیره‌ای- طایفه‌ای در کاهش انگیزه‌های ملی و انقلابی نقش مؤثری داشته‌اند.

ترویجی

تبیین مؤلفه های اندیشۀ سیاسی امام‌خمینی (ره) در هشت سال دفاع مقدس

محمدرحیم عیوضی؛ ملیحه حاجی حسن

دوره 5، شماره 1 ، خرداد 1398، صفحه 95-113

https://doi.org/20.1001.1.25883674.1398.5.1.5.7

چکیده

یکی از مهم‌ترین مسائلی که بیش از هشت سال، تمام ارکان جمهوری اسلامی را تحت شعاع قرار داد و تبدیل به مسئلۀ سیاسی جهان شد، مسئلۀ دفاع مقدس بود که با مدیریت و رهبری هوشمندانۀ امام‌خمینی(ره)، این بحران در ... بیشتر

ترویجی

تحلیل مضمون برکات دفاع مقدس در اندیشۀ امام‌خمینی(ره)

اسماعیل خان احمدی

دوره 5، شماره 1 ، خرداد 1398، صفحه 115-136

https://doi.org/20.1001.1.25883674.1398.5.1.6.8

چکیده

هدف پژوهش حاضر تعیین برکات دفاع مقدس در اندیشۀ‌ امام‌خمینی(ره) است. این پژوهش با رویکرد کیفی و با روش تحلیل ‌مضمون که در علوم‌انسانی کاربردهای فراوان دارد، اقدام به گرد‌آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات ... بیشتر