نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری جغرافیای سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

2 دکتری مدیریت آموزشی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

به‌دلیل اهمیت بنیادین آموزش ­های عمومی در انتقال ارزش­های فرهنگی و اجتماعی برای گروه­ های سنی پایه و نقش راهبردی آن در جامعه‌پذیری نسل آینده کشور؛ تولید محتوای فاخر، متناسب با معارف گران‌سنگ دفاع مقدس و انتقال این ارزش­ها به متون آموزشی وزارت آموزش و ‌پرورش امری ضروری می­ نماید. دستیابی به این مهم، مستلزم ایجاد بسترهای اداری، علمی و تخصصی، برنامه‌ریزی راهبردی و هماهنگی بین‌سازمانی و سازوکارهای پژوهشی فراسازمانی، برای تولید محتوای فاخر برای جانمایی در متون و برنامه­ های وزارت آموزش و پرورش است. این پژوهش، در چهارچوب تحقیقات کاربردی، با رویکرد آمیخته و روش توصیفی-تحلیلی، مبتنی بر مطالعات اسنادی، مشاهدۀ میدانی و جلسات خبرگی، جایگاه معارف و ارزش­ های دفاع مقدس در برنامه‌های آموزشی وزارت آموزش و ­پرورش را ارزیابی نموده، در نهایت پیشنهادهای راهبردی برای نیل به جایگاه واقعی این معارف در نظام آموزشی و پرورشی پیشنهاد می‌نماید. یافته­های مقاله که حاصل اقدامات مشترک پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس با همکاری سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی و سازمان بسیج مستضعفین در سال‌‍‌های 96-97 است؛ می­تواند الگویی برای انتقال ارزش­های دفاع مقدس به برنامه‌های آموزشی وزارت آموزش و پرورش قلمداد گردد. براین اساس سازوکارهای تولید محتوای فاخر برای بیش از 10 کتاب درسی و بازبینی و به­روزرسانی دو واحد درس «آشنایی با ارزش­های تربیتی دفاع مقدس» برای تمام رشته ­های دانشگاه فرهنگیان تشریح شده و آسیب‌شناسی راهبردی در دو حوزۀ «برنامه­ های درسی و آموزشی» و «عوامل ساختاری و سازمانی» به عمل آمده و در نهایت پیشنهادهایی ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

امام خامنه‌ایمدظله‌العالی، پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری، (بیانات در دانشگاه فرهنگیان، 19/02/1397)، (بیانات، 3/5/1386)، (بیانات، 11/02/1398)، (بیانات، 11/02/13).
آذرشب، محمدعلی و سعدالله همایونی (1394). واکاوی فرهنگ و نقش آن در سیاست‌گذاری‌های/ برنامه‌ریزی‌های آموزش زبان (مطالعة موردی: آموزش زبان عربی در ایران)، علم زبان، 3(5)، صص 116-89.
پایگاه سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش، به آدرس: http://oerp.ir
پایگاه ملی کتاب­های درسی، به آدرس: http://chap.sch.ir/books/8028
پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس (1396). تفاهم­نامه مشترک ستاد کل نیروهای مسلح و وزارت آموزش و پرورش.
دانشگاه عالی دفاع ملی (1396). سند راهبردی انتقال مفاهیم دفاع مقدس در کتا‌ب‌های درسی، تهران: دانشگاه عالی دفاع ملی.
درگاه ملی آمار، به آدرس: https://www.amar.org.ir
رحمانی، غلامرضا و داوود سلیمانی (1384). بررسی میزان موفقیت درس آمادگی مدارس پسرانه شهر تهران، مجله سیاست دفاعی، 13(51)، صص 121- 146.‎
روزنامه رسمی (1370). قانون مقررات استخدامی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، شماره 13602، صص 437.
سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی (1398). تاریخ 3 (مقطع دوازدهم)، دورۀ دوم آموزش متوسطه، دفتر تألیف کتاب­های درسی، تهران: شرکت چاپ و نشر کتاب­های درسی ایران.
سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی (1398). جغرافیای ناحیه­ای (مقطع یازدهم)، دورۀ دوم آموزش متوسطه، دفتر تألیف کتاب­های درسی، تهران: شرکت چاپ و نشر کتاب­های درسی ایران.
سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی (1399). جغرافیای ایران (مقطع دهم)، دورۀ اول آموزش متوسطه، دفتر تألیف کتاب­های درسی، تهران: شرکت چاپ و نشر کتاب­های درسی ایران.
سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی (1399). جغرافیای کاربردی (مقطع دوازدهم)، دورۀ دوم آموزش متوسطه، دفتر تألیف کتاب­های درسی، تهران: شرکت چاپ و نشر کتاب­های درسی ایران.
سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی (1399). نگارش 3 (مقطع دوازدهم)، دورۀ دوم آموزش متوسطه، دفتر تألیف کتاب­های درسی، تهران: شرکت چاپ و نشر کتاب­های درسی ایران.
شورای عالی آموزش و پرورش (1390). مبانی نظری تحول بنیادین در نظام تعلیم و تربیت رسمی و عمومی ج.ا. ایران، تهران: شورای عالی انقلاب فرهنگی.
شورای عالی انقلاب فرهنگی (1391). سند برنامه درسی ملی، تهران: شورای عالی انقلاب فرهنگی.
شورای عالی انقلاب فرهنگی، به آدرس: https://sccr.ir
مرکز پژوهش­های مجلس شورای اسلامی (1370). قابل دسترس در پایگاه اینترنتی مرکز پژوهش­ها به آدرس: https://rc.majlis.ir/fa/law/show/91961
معافی، محمود، شهاب قهرمانی و محمدرضا مقدادی (1396). روش‌های تولید و سازمان‌دهی محتوای آموزه‌های دفاع مقدس در برنامه‌های درسی، اولین همایش ملی علوم و معارف دفاع مقدس در آموزش‌وپرورش، صص 11-40.