نوع مقاله : ترویجی

نویسندگان

1 استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه شاهد، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری مطالعات انقلاب اسلامی دانشگاه شاهد، تهران، ایران.

چکیده

یکی از مهم‌ترین مسائلی که بیش از هشت سال، تمام ارکان جمهوری اسلامی را تحت شعاع قرار داد و تبدیل به مسئلۀ سیاسی جهان شد، مسئلۀ دفاع مقدس بود که با مدیریت و رهبری هوشمندانۀ امام‌خمینی(ره)، این بحران در جهت مصالح کشور و اهداف انقلاب کنترل و هدایت شد. شناسایی مؤلفه‌های مدیریتی در اندیشۀ سیاسی دفاع مقدس امام(ره) بسیار حائز اهمیت است. در این راستا نویسنده با مبانی جهاد و فداکاری در احکام صریح اسلام و الگوی مبارزات پیامبر (ص) و امیرالمومنین (ع) در انواع جنگ و جهاد و با استفاده از روش تحلیل اسنادی و گردآوری داده‌ها به‌صورت فیش‌برداری از کتب و مقالات و اسناد موجود، درپی پاسخ دادن به این سوال است که مؤلفه‌های  اندیشۀ سیاسی امام‌خمینی(ره) در هشت سال دفاع مقدس چیست؟ بر این اساس یافته‌ها نشان از آن دارد که تکنیک‌های اندیشۀ سیاسی امام(ره) در طول دفاع مقدس باعث حیات دوبارۀ نظام جمهوری اسلامی شد و آن را از تهدید به مهم‌ترین فرصت تبدیل نمود. لذا ایشان با استفاده از مؤلفه‌های انسجام، قدرتمندسازی ملی، اقتدار بین‌المللی که برگرفته از مبانی توحیدی بود، توانستند فرآیند جنگ را از شرایط بحران‌زده سیاسی به اوج سرافرازی و اقتدار تبدیل کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

قرآن کریم (1377). ترجمۀ الهی‌قمشه‌ای. تهران: دارالتفسیر.
امام‌خمینی(ره)، روح‌الله (1374). دیدگاه فرهنگی امام‌خمینی(ره)، تهران: مؤسسۀ نشر تحقیقاتی ذکر.
امام‌خمینی(ره)، روح‌الله (1379). صحیفه امام(ره)، تهران: نشر آثار امام‌خمینی(ره).
امام‌خمینی(ره)، روح‌الله (1369). صحیفه نور، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
بیانات رهبری در دیدار ششمین یادواره شهدای دانشجوی استان لرستان، 29/11/1381.
بیانات رهبری در جمع بسیجیان حاضر در اردوی فرهنگی رزمی یاران امام علی (ع)، 29/7/1379.
بیانات رهبری در خطبه‌های نماز جمعه تهران، 23/2/1379.
بیانات رهبری در دیدار با فرماندهان عالی‌رتبه نیروهای نظامی و انتظامی، 22/10/1369.
پاک‌طینت، اقبال و علیرضا فتحی‌زاده (1387). توانمندسازی کارکنان، ضرورت‌ها و راهکارها، فصلنامۀ مدیریت، سال پنجم، شمارۀ 11.
خامنه‌ای، سیدعلی (1397). «بیانیه گام دوم».
سیاح فضلی، اردشیر و همکاران (1394). بررسی ساختار فکری و مفاهیم کلیدی در آینده‌پژوهی، فصلنامۀ آینده‌پژوهی در مدیریت، سال 28، شمارة 102.
شقاقی، فتی (1371). انتفاضه و طرح اسلامی معاصر، تهران: هدی.
شیخی‌پور، قاسم (1392). نقش دفاع مقدس در تثبیت نظام جمهوری اسلامی ایران، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه شاهد، دانشکده علوم انسانی.
عیوضی، رحیم و جواد هراتی (1391). درآمدی تحلیلی بر انقلاب اسلامی، تهران: معارف.
قادری، سیدعلی (1395). امام‌خمینی(ره) در پنج حوزۀ معرفت سیاسی، الگوی شاخص برای نسل امروز، تهران: معاونت فرهنگی ستاد مرکزی بزرگداشت امام(ره).
قنبری، سمیه، محمدتقی آذرشب و سیدمحمدرضا موسوی (1395). استحکام درونی قدرت ملی جمهوری اسلامی ایران در اندیشۀ مقام معظم رهبری با تأکید بر مؤلفه‌های دفاعی امنیتی، فصلنامۀ پژوهش‌های سیاسی جهان اسلام، سال 6، شمارۀ 4.
منصوری لاریجانی، اسماعیل (1380). تاریخ دفاع مقدس، تهران: اسلیمی.
منصوری لاریجانی، اسماعیل (1389). آشنایی با دفاع مقدس، تهران: خادم‌الرضا.
نادری، مهدی و ملیحه حاجی‌حسن (1395). ابعاد نظری و عملی تکلیف گرایی در اندیشۀ سیاسی امام‌خمینی(ره)، فصلنامۀ رهیافت انقلاب اسلامی، سال 10، شماره 37.
هاشمیان فرد، زاهد (1396). دفاع قابلیت محور و توانمندساز از نظر قرآن کریم و روایات معصومین (ع)، مجموعه مقالات دفاع دانش بنیان در اندیشۀ امام خامنه‌ای، تهران: دفاع.
هیرو، دیلیپ (1386). ایران در حکومت روحانیون، ترجمۀ محمدجواد یعقوبی دارابی، تهران: باز.
التیام‌خو، کوروش (1392). دو مقایسه ابعاد رهبری در انقلاب اسلامی ایران، انقلاب روسیه و انقلاب چین. پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد، تهران: دانشگاه شاهد، دانشکده علوم انسانی.
عسگری، محموی (1393). خاستگاه نظری دفاع هوشمند در اندیشه‌های دفاعی امام خامنه‌ای، مجموعه مقالات دومین همایش تبیین اندیشه‌های دفاعی امام خامنه‌ای، تهران: سازمان عقیدتی سیاسی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح.
نائینی، علی‌محمد (1388). بررسی ابعاد و حوزه‌های تأثیر تهدیدهای نرم آمریکا علیه ایران، فصلنامۀ راهبرد دفاعی، سال هفتم، شماره 25.