نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار و عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه علوم انتظامی امین، تهران، ایران.

2 عضو هیئت علمی گروه مرزبانی دانشگاه علوم انتظامی امین، تهران، ایران.

چکیده

جمهوری اسلامی ایران در میان کشورهای جنوب‌غرب آسیا، تنها کشوری است که از دوران انقلاب اسلامی و در زمان جنگ هشت‌سالۀ تحمیلی و جنگ‌های دوم و سوم در غرب آسیا با روحیۀ مقاومت و همبستگی، در برابر قدرت‌های جهانی ایستادگی کرد. نقش سربازان و فرمانده‌هانی چون سردار سلیمانی که در برابر دشمنان منطقه­ای و فرامنطقه‌ای ایستادگی کردند و معادلات منطقه‌ای و جهانی را تغییر دادند، بسیار برجسته است. هدف این مقاله بررسی و تحلیل جایگاه گفتمان مقاومت و رفتار سیاسی، روش‌ها، شیوه‌های برخورد و واکنش‌های سیاسی است که شهید قاسم سلیمانی در روابط بین ملت‌ها و دولت‌ها به‌عنوان خط‌مشی‌های اصولی از خود ترسیم کرده است. این مقاله با بهره‌گیری از روش توصیفی- تحلیلی ضمن تعریف مبانی و ماهیت گفتمان مقاومت شهید سلیمانی، جریان هم­افزای آن با سیاست‌های ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی را بررسی می‌کند. پرسش کلیدی این است که گفتمان مقاومت یا عمومی شهید سلیمانی چگونه در سطوح داخلی، منطقه‌ای و جهانی اثرگذار بود؟نتایج نشان داد، گفتمان مقاومت یا عمومی شهید سلیمانی با داشتن ویژگی­هایی همانند گشودگی، همدلی، حمایتگری، مثبت­گرایی و مساوات‌طلبی، شیوه­ای ستودنی از ارتباطات و دیپلماسی را به‌وسیلۀ دعوت مردم، نخبگان داخلی و خارجی و قبایل برای مبارزه با تروریسم جهانی با روش مسالمت­آمیز سیاسی و پیمان‌های مختلف شکوفا کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

اسدی، ناصر (1390). دیپلماسی اجبار(بررسی مقایسه‌ای سیاست ایالات‌متحده در قبال عراق، لیبی و ایران)، تهران: دانشگاه امام‌صادق(ع).
ازغندی، سید علیرضا و جهانگیری، سعید (1397). واکاوی سیاست خارجی دونالد ترامپ در خاورمیانه و چالش های پیش روی آن (ابعاد و رویکردها)، فصلنامه راهبرد سیاسی، سال دوم، شماره 5، تابستان، صص 25-1.
امیری، سروش و زهرا میرزایی (1395). همزیستی مسالمت‌آمیز در روابط بین­الملل و قرآن، تهران: مگستان.
امیری، سروش و زهرا میرزایی (1394). روابط بین­الملل در قرآن، تهران،: مگستان.
امیری، سروش (1397). بررسی انقلاب‌های کشورهای اسلامی با تأکید بر انقلاب اسلامی و انقلاب‌های عربی، فصلنامۀ پژوهش‌های انقلاب اسلامی، شمارۀ 25، صص 28- 7.
بهزادی، حمید (1368). اصول روابط بین‌الملل و سیاست خارجی، تهران: دهخدا.
بشیر، حسن (1385). تحلیل گفتمان دریچه‌ای بر کشف ناگفته‌ها، تهران: دانشگاه امام‌صادق(ع).
جهانگیری، سعید و گروسی، ناصر (1397). بررسی و مقایسه سیاست خارجی ایران و ترکیه در مورد تحولات سوریه (ابعاد و رویکردها)، فصلنامه راهبرد سیاسی، سال 2، شماره 7، زمستان، صص 47-31.
حاجی‌یوسفی، امیرمحمد ( 1387). سیاست خارجی ج.ا.ایران در پرتـو تحولات منطقه­ای، تهران: وزارت امور خارجه.
حافظ‌نیا، محمدرضا (1396). اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک، مشهد: پاپلی.
شیخ الاسلامی، محمدحسن؛ رحیمی، مختار و قاسمی فرد، علی (1396). فضای گفتمانی، آرمان ایرانی و حاکمیت آن بر گفتمان سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در منطقه خاورمیانه، فصلنامه راهبرد سیاسی، سال اول، شماره 1، تابستان، صص 20-1.
دبیری، محمدرضا (1374). دیپلماسی کاربرد و رویه‌های دیپلماتیک، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌الملل.
زارع برمی، مرتضی (1397). انقلاب اسلامی و دفاع مقدس در نظام آموزشی کشور (تعلیم‌و‌تربیت اعتقادی، عبادی و اخلاقی در تراز انقلاب اسلامی و دفاع مقدس)، فصلنامه مطالعات دفاع مقدس، دوره 4، شماره 2، تابستان، صص 86-53.
فاطمی، داود و اسلامی فارسانی، عباس (1397). ارزیابی نظام ارزش‌های جامعه در دوران دفاع مقدس و دوران کنونی، فصلنامه مطالعات دفاع مقدس، دوره 4، شماره 2، تابستان، صص 150-113.
فریدمن، لارنس (1389). بازدارندگی، ترجمۀ قهرمان‌پور و دیگران، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
قریشی، سید رسول (1397). بازخوانی مسئولیت بین‌المللی رژیم بعث عراق در جنگ تحمیلی علیه ایران: تحلیل قطعنامه‌های شورای امنیت و سازوکار تعیین متجاوز، فصلنامه مطالعات دفاع مقدس، دوره 4، شماره 3، پاییز، صص 82-53.
قریشی کرین، سید حسین و قربانی، حسینعلی (1397). بررسی گسترۀ عدالت در وصیت‌نامه‌های شهدای جنگ تحمیلی، فصلنامه مطالعات دفاع مقدس، دوره 4، شماره 4، زمستان، صص 62-47.
قوام، عبدالعلی (1379). اصول سیاست خارجی و سیاست بین‌الملل، تهران: سمت.
کگلی، چارلز دبلیو و اوجین آر ویتکف (1382). سیاست خارجی آمریکا، ترجمۀ اصغر دستمالچی، تهران: وزارت امور خارجه.
واعظی، حسن (1379). ایران و آمریکا: بررسی سیاست­های آمریکا در ایران، تهران: سروش.
ولف، چارلز و روزن برایان (1384). دیپلماسی عمومی: بوسۀ مرگ، ترجمۀ علی گلمحمدی، ماهنامۀ اندیشه و تاریخ سیاسی ایران معاصر، شمارۀ 31 و32، سال چهارم.
Berridge, G. R (2010). Diplomacy: Theory and Practice, New York: Palgrave MacMillan.
Melissen, Jan (2005). The New Public Diplomacy: Soft Power in International Relations, New York: Palgrave Mac Millan.
Mikoyan, Sergo (1998). Russia, the US and Regional and Conflict in Eurasia, Global Politics and Strategy, Vol 40, Issue 3, pp 112- 126.
Pipes, Daniel and Patrick Clawson (1993). Ambitious Iran, Troubled Neighbors, Foreign Affairs, Vol 72. No 1. pp 124- 141.
White, Brian (2001). “Diplomacy”, in John Baylis and Steve Smith (Eds.). the Globalization of World Politics: An Introduction to International Relations. Oxford: Oxford University Press.