نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته دکتری جغرافیای سیاسی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

2 دانش آموخته دکتری جغرافیای سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

چکیده

با پیروزی و برپایی نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران، قدرت‌های استکباری جهان در رأس آنها آمریکا، که منافع شیطانی خود را در جهان از دست رفته می‌دید از همان آغازین روزهای پیروزی انقلاب، تمام عوامل و ترفندهای خود مانند ایجاد تفرقه، تحریم، تهدید، تحریک اقوام، تجزیه کشور و... را برای شکست این انقلاب بکار گرفتند. در این بین هدف پژوهش حاضر این است تا اندیشه‌های دفاعی – امنیتی امامین انقلاب را، با توجه به تهدیداتی که جمهوری اسلامی ایران با آن روبه رو است کاوش نماید تا بتوان مبتنی بر این اندیشه‌ها، تهدیدات دفاعی – امنیتی جمهوری اسلامی ایران را کنترل و کمرنگ نمود. این مطالعه از نظر ماهیت شناسی، جزو تحقیقات توصیفی-تحلیلی محسوب می‌شود. مبنای انجام تحقیق بر پایه منابع کتابخانه‌ای و بیانات امامین انقلاب در حوزة دفاعی - امنیتی می‌باشد. یافته‌های پژوهش گویای آن است که امروزه دشمنان اسلام به ویژه دشمنان انقلاب اسلامی ایران برنامه‌هایشان ایجاد تهدید و تهدیدسازی است که با اهرم‌های فشار اقتصادی، تهدید نظامی، تهدید سایبری، تحریم-ها، جنگ روانی سعی بر آن دارند تا از مؤلفه‌های قدرت جمهوری اسلامی ایران در منطقه بکاهند و آن را در انزوای ژئوپلیتیکی قرار دهند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

اخوان مفرد، حمید. (1381). ایدئولوژی انقلاب ایران، تهران: انتشارات پژوهشکدة امام خمینی و انقلاب اسلامی.
بختیاری، حسین؛ و صالح­نیا، علی. (1397). اولویت‌بندی تهدیدهای امنیّت ملی جمهوری اسلامی ایران با روش تحلیل سلسلهر­مراتبی AHP، مطالعات راهبردی سیاست‌گذاری عمومی، 8 (27)، 255 ـ 277.
بشیریه، حسین. (1382). انقلاب و بسیج سیاسی، تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
پژوهشکده امنیّت ملی. (1399). تهدیدشناسی دفاعی ـ امنیّتی جمهوری اسلامی ایران، نمایه راهبردی، دانشگاه دفاع ملی.
پورشاسب، عبدالعلی؛ و حیدری، کیومرث. (1399). تبیین ریشه‌های تهدیدات ناهمطراز جمهوری اسلامی ایران، مطالعات دفاعی استراتژیک، 18 (82)، 429 ـ 450.
ترابی، اویس؛ پیری، هادی­مراد؛ و خانی، علی. (1400). ارائه الگوی ویژگی‌های مدیریت جهادی در فرماندهان هشت سال دفاع مقدّس (پژوهشی مبتنی بر بیانات حضرت امام خمینی (رحمه‌الله علیه) و امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی)مطالعات دفاع مقدس، 7 (3)، 9 ـ 31.
جان‌پرور، محسن؛ قربانی سپهر، آرش؛ و خداداد، مهدی. (1396). تحلیل ژئوپلیتیک ایران اسلامی به‌عنوان سکان‌دار قدرت منطقه‌ای در نظام جهانی، سیاست­پژوهی، 4 (7)، 53 ـ 78.
حافظ­نیا، محمدرضا. (1378). انقلاب اسلامی و تأثیرات بین‌المللی آن، پاسدار اسلام، شماره 215.
حسین‌خانی، نورالله. (۱۳۹۲). مبانی نظری اندیشه‌های دفاعی امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی)، تهران: دانشگاه صنعتی مالک اشتر.
خمینی، روح‌الله. (1362). جنگ و دفاع در اندیشة امام، تدوین مهدی مرندی، تهران: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
دانش آشتیانی، محمدباقر؛ و رستمی، علی. (1395). تحلیلی بر دکترین نظامی ـ دفاعی مقام معظم فرماندهی کل قوا در محیط ملی و بین‌المللی، علوم و فنون نظامی، 12 (36)، 5 ـ 27.
زرقانی، سیدهادی. (1400). بررسی و تبیین راهبردهای دفاعی حضرت امام خمینی (رحمه‌الله علیه) در دفاع مقدّس، مطالعات دفاع مقدس، 7 (3)، 33 ـ 68.
سبحانی‌فر، علی. (1400). ارائه الگو دفاع نرم سیاسی جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر گفتمان امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی)، مطالعات دفاع مقدّس، 7 (3)، 69 ـ 89.
سیف­زاده، حسین. (1382). مبانی و مدل‌های تصمیم‌گیری در سیاست خارجی، تهران: نشر وزارت امور خارجه.
عابدی، یونس؛ بوالحسنی، خسرو؛ و مروی نام، محمدرضا. (1401). پایش محیطی پیشران‌ها و روندهای مؤثر بر تهدیدات آینده از منظر دفاع دانش‌بنیان، مطالعات دفاعی استراتژیک، 20 (87)، 135 ـ 158.
عباسی، محمدمهدی. (1395). بررسی و تدوین اندیشۀ دفاعی ـ امنیّتی حضرت امام خمینی (رحمه‌الله علیه) از بُعد سیاسی، دانشگاه و پژوهشگاه دفاع ملی.
عبدالله خانی، علی. (1386). تروریسم‌شناسی، تهران: انتشارات مؤسسۀ فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر.
عمید، حسن. (1382). فرهنگ عمید، تهران: انتشارات امیرکبیر.
فیروزآبادی، سید حسن. (1391). امنیّت پایداری در مکتب امام خمینی (رحمه‌الله علیه)، سخنرانی علمی، تهران.
کلاهچیان، محمود. (1384). الگوی طراحی استراتژی ملی در جمهوری اسلامی ایران، مطالعات راهبردی، مجموعه مقالات همایش ملی مطالعات استراتژی در جمهوری اسلامی ایران، تهران.
کلاهچیان، محمود. (1387). بررسی و نقد قدرت نرم در گفتمان غربی، مجموعه مقالات قدرت نرم و سرمایۀ اجتماعی (مطالعۀ موردی بسیج)، تهران: دانشگاه امام صادق (علیه‌السلام).
کوشا، حسین؛ و نوذری، فضل‌الله. (1400). تبیین اصول رهنامۀ راهبردی نظامی ـ امنیّتی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، مطالعات دفاعی استراتژیک، 19 (85)، 271 ـ 294.
لطفی مرزناکی، رحمان. (۱۳۹۴). دفاع هوشمند در اندیشه امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی)، تهران: انتشارات آوای سبحان.
محمدی، منوچهر؛ و خدادادی، حسین. (1396). بازتاب انقلاب اسلامی، بر اساس نظریۀ نظام نوری شیخ اشراق، مطالعات انقلاب اسلامی، 14 (48)، 127 ـ 152.
مطهری، مرتضی. (1372). پیرامون انقلاب اسلامی، چاپ نهم، تهران: انتشارات صدرا.
معین، محمد. (1386). فرهنگ معین، تهران: انتشارات زرین.
نوروزی، محمدتقی. (1385). فرهنگ دفاعی ـ امنیّتی، تهران: نشر سینا.
واثق، محمود؛ و حسینی نصرآبادی، نرجس سادات. (1395). بررسی مفهوم و جایگاه امنیّت و دفاع در اندیشة امام خمینی (رحمه‌الله علیه)، سیاست دفاعی، 24 (94)، 89ـ118.
Brauch, H. G. (2011). Concepts of Security Threats, Challenges, Vulnerabilities and Risks, Coping with Global Environmental Change, Disasters and Security. Hexagon Series on Human and Environmental Security and Peace, vol 5. Springer, Berlin, Heidelberg. https://doi.org/10.1007/978-3-642-17776-7_2.