نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار فلسفه و کلام، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 استادیار گروه آموزش معارف اسلامی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

3 استادیار گروه الهیات و معارف اسلامی، دانشکده علوم انسانی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران

چکیده

انقلاب اسلامی در مسیر تثبیت خود، از آغازین روزهای پیدایش، با چالش‌های بسیاری روبرو گشت که یکی از مهمترین آنان هشت سال دفاع مقدس است. تهاجم رژیم بعثی عراق به ایران اسلامی با حمایت قدرتهای بزرگ جهانی صورت پذیرفت. در مقابل رزمندگان اسلام نیز با رشادت و ابتکار عمل، توانستند این دوران سخت را با سربلندی پشت سر بگذارند. رشادت، اخلاص و ابتکار عمل رزمندگان اسلام توانست که سبب استحکام انقلاب اسلامی و راهگشای مسائل پیش روی او گردد. لذا هشت سال دفاع مقدس تأثیر مثبت بر انقلاب اسلامی داشته است که شناخت مؤلفه‌ها و شاخص‌های این تأثیر می‌توان ما را در شناخت الگوی دفاع مقدس در حل مسائل جدید پیش روی انقلاب اسلامی یاری رساند. از این رو؛ شناخت مؤلفه‌ها و شاخص‌های حاصل از هشت سال دفاع مقدس، یک امر ضروری و مسئله مرکزی این پژوهش است. نوشتار حاضر اطلاعات و داده‌ها را به صورت کتابخانه‌ای جمع آوری و به صورت توصیفی-تحلیلی بررسی می‌نماید. البته الگوی حاصل از مؤلفه‌ها و شاخص‌ها را به پژوهش آینده می‌سپارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

ارجینی، حسین؛ و علیمرادی، زهرا. (1394). راهبردهای امام خمینی (ره) در مدیریت دفاع مقدّس، مطالعات انقلاب اسلامی، 12 (42)، 139-158.
استیری، اکرم. (1386). وحدت ملی و انسجام اسلامی در سیرۀ نظری و عملی امام خمینی، حوزه، 63، 135-156.
امام خمینی، روح‌الله. (1378). صحیفه امام (جلد دوازدهم)، تهران: انتشارات عروج.
باوریان، فریده؛ و سهراب‌زاده، فاطمه. (1397). تبیین دو رویکرد اصلی مدیریتی دفاع از کشور در جنگ تحمیلی، مطالعات دفاع مقدّس، (14)2، 184-151.
برکات دفاع مقدّس در کلام امام خمینی. (1397). پرتال امام خمینی (ره)، قابل‌دسترس در: http://www.imam-khomeini.ir/fa/n
بهروز، مازیار. (1380). شورشیان آرمان‌خواه، ناکامی چپ در ایران، تهران: ققنوس.
پورسعید، فرزاد. (1391). امام خمینی (ره) و مدیریت نرم دفاع ملی؛ مطالعه موردی: جنگ تحمیلی، مطالعات راهبردی، 15 (3)، 8-29.
ترابی، طاهره. (1385). مقاومت گرایی ایدئولوژیک در دوران دفاع مقدّس، زمانه، شماره 54 و 53، دی و بهمن، 68-59.
جمشیدی، محمدحسین؛ و ایران‌نژاد، ابراهیم. (1391). ویژگی‌های همبستگی و وحدت اسلامی در اندیشه سیاسی امام خمینی (ره)، مطالعات انقلاب اسلامی، 1 (2)، 161-186.
حاجی‌زاده، سیروس. (1386). آسیب‌شناسی انقلاب اسلامی؛ چالش‌های گفتمان وحدت در انقلاب اسلامی (1) (دوران استقرار و تثبیت نظام جمهوری اسلامی)، پانزده خرداد، 4 (14)، 33-78.
درودیان، محمد. (1378). جنگ بازیابی ثبات، بررسی تحولات سیاسی ـ نظامی از سال 1359 تا 1361، ج 2، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ.
دستاوردهای ایران اسلامی در دفاع مقدّس. (1398). سایت دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای، قابل‌دسترس در: https://khl.ink/f/43672
سمیعی اصفهانی، علیرضا؛ ، بهنام؛ و رشیدی­زاده، افسانه. (1383). دفاع مقدّس و تأثیر آن بر مؤلفه‌های ایرانی ـ اسلامی، هویت ملی، 8 (27)، 79-96.
کارکنان نصرآبادی، محمد. (1384). جنگ و هویت (با رویکرد جامعه‌شناختی به جنگ ایران و عراق)، مطالعات ملی، 6 (22)، 71-85.
کوشکی، محمدصادق. (1393). بررسی عملکرد نیروهای سیاسی در دفاع مقدّس، سایت خبری مشرق، قابل‌دسترس در: mshrgh.ir/351580
متقی، ابراهیم. (1388). نظام دوقطبی و جنگ ایران و عراق، تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدّس.
معین، محمد. (1385). فرهنگ معین، چاپ چهارم، تهران: کتاب راه نو.
منتظران، جواد. (16 خرداد 96). دفاع مقدّس و تأثیر آن بر اتحاد، انسجام و هویت ملی، پایگاه خبری فارس، قابل‌دسترس در: http://fna.ir/V0H0Q3
ناطق­پور نوری، مهدی؛ و شاهقلیان قهفرخی، رضا. (1396). جنگ تحمیلی عراق علیه ایران در نگرش اندیشمندان دفاعی و امنیّتی، مطالعات دفاع مقدّس و نبردهای معاصر، 2 (2)، 119 ـ 153.
نوروزی، محمدتقی. (1385). فرهنگ دفاعی ـ امنیّتی، تهران: مرکز مطالعات و پژوهش‌های مدیریت.
ودیعه، ساسان. (1381). تحلیل جامعه‌شناختی جنگ ایران و عراق در قالب نظریۀ پارسونز، علوم اجتماعی، 9(17)، 131 ـ 154.
ولی پور زرومی، سیدحسین. (1384). هویت ملی و دفاع مقدّس، مطالعات ملی، 6 (23)، 99-122.