نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده تحصیلات تکمیلی دانشگاه علوم و فنون هوایی شهید ستاری، تهران، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت آماد دانشگاه علوم و فنون هوایی شهید ستاری، تهران، ایران

چکیده

با توجه به اهمیت استفاده از تجارب موفق در بهبود عملکرد از سویی و از دیگر سو اهمیت دفاع مقدس و عملیات‌های پیروزمندانه آن و لزوم استفاده از این تجارب فاخر، در این پژوهش به شناسایی و تعیین روابط (اولویت) عوامل برتری‌ساز عملیات‌های پیروزمندانه دفاع مقدس پرداخته شده است. بدین منظور ابتدا با رویکرد تحلیل کیفی و با استفاده از نظرات تعداد 10 نفر از خبرگان و پژوهش‌گران شاخص دفاع مقدس عوامل کلیدی موفقیت که از پیشینه‌‌های پژوهشی بدست آمده بود مورد بررسی و تعدیل قرار گرفت و تعداد 12 عامل به عنوان عوامل مؤثر انتخاب شد. پس از ارائه مدل مفهومی و تدوین پرسشنامه کمی مبتنی بر شیوه دیماتل و تکمیل پرسشنامه توسط خبرگان شاخص این حوزه، به تعیین تأثیر و تاثر عوامل بر یکدیگر پرداخته شد و اولویت‌بندی عوامل با استفاده از روش دیماتل صورت گرفت. نتایج اولویت‌بندی براساس شدت مطلق اثرات در چهار سطح دسته‌بندی شدند. پنج اولویت اول عوامل از جهت اثرگذاری بیشتر بر سایر عوامل عبارتند از: 1) ولایت‌مداری و اطاعت‌پذیری از فرمانده، 2) معنویت گرایی، فرهنگ ایثار و ازخودگذشتگی و شجاعت، 3) آموزش متناسب و یکپارچه نیروها، 4) بهره‌گیری از نیروی جوانی، 5) ابتکار و خلاقیت در عملیات. تحلیل یافته‌ها در این پژوهش که با رویکردی نوآورانه و استفاده از شیوه‌ اختصاصی دیماتل برای تعیین الگوی تأثیر و تأثر عوامل بر یکدیگر انجام شده، می‌تواند زمینه بهبود عملکرد و توجه بیشتر به عوامل سرنوشت‌ساز و ارزش‌آفرین در عرصه‌های مختلف مدیریتی در سطح کشوری و لشکری مهیا نماید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

ابن الرسول، سیداصغر؛ آشتیانی، محمدرضا و شعبانی، مهدی(1392). تحلیل راهبردهای سازماندهی و توسعه سازمانی نیروهای نظامی در دفاع مقدس، مطالعه موردی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، راهبرد دفاعی، 11(43)، 1-25.
افشار، اعظم(1388). راه‌های حفظ و انتقال فرهنگ ایثار و شهادت به نسل آینده، کنگره سرداران، امیران، فرماندهان و هشت هزار شهید استان همدان.
اقراریان، مهدی؛ پیشگاه ‌هادیان، حمید؛ بلندیان، غلامحسین و اشرفی، اکبر(1400). طراحی و تدوین الگوی مساله‌شناسی در سیاست گذاری امنیتی مبتنی ‌بر منظومه فکری آیت الله العظمی سید علی خامنه ای(مدظله العالی)، مطالعات قدرت نرم، 11(3)، 95-123.
باقری، مصباح الهدی؛ گودرزی، غلامرضا و خیر آبادی، حمید(1389). طراحی مدل تصمیم گیری راهبردی فرماندهان دوران دفاع مقدس با تأکید بر عملیات‌های موفق سال دوم جنگ تحمیلی، مطالعات دفاعی استراتژیک، 10(40)، 9-40.
بیات، حسن(1396). عملیات کربلای 4 پیچیده‌ترین عملیات دفاع مقدس و علل شکست آن، مطالعات دفاع مقدس و نبرد‌های معاصر، 2(2)، 155-176.
تافته، گودرز و زارعی، سجاد(1397). بررسی تأثیر ارزش‌های دینی و اخلاقی بر اصول جنگ در دفاع مقدس و جنگ‌های آینده (مطالعه موردی نزاجا)، مطالعات دفاعی استراتژیک، 17(78)، 137-158.
ترابی، اویس؛ پیری، هادی مراد و خانی، علی(1400). ارائه الگوی ویژگی‌های مدیریت جهادی در فرماندهان هشت سال دفاع مقدس (پژوهشی مبتنی بر بیانات حضرت امام خمینی(ره) و امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی)). مطالعات دفاع مقدس، 7(3)، 9-31.
حسینی پناه، رمضان؛ جوان آراسته، حسین و ابراهیمیان، حجت الله(1400). آمادگی دفاعی با رویکرد اصل ۱۵۱ قانون اساسی با تاکید بر قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران. جامعه شناسی سیاسی انقلاب اسلامی، 2(3)، 173-196.
حسینی پناه، رمضان؛ جوان آراسته، حسین و ابراهیمیان، حجت الله(1400). آمادگی دفاعی با رویکرد اصل ۱۵۱ قانون اساسی با تاکید بر قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران. جامعه شناسی سیاسی انقلاب اسلامی، 2(3)، 173-196.
حضرتی، حسن و قیصریان فرد، هادی(1399). دلایل تداوم جنگ و ناکامی صلح پس از فتح خرمشهر در سال 1361. مطالعات دفاع مقدس، 6(1)، 85-122.
خان احمدی، اسماعیل و خودسیانی، مصطفی(1400). بررسی نقش انگیزه بر مشارکت و حماسه آفرینی مردم در دفاع مقدس و تحقق اهداف جنگ. مطالعات دفاع مقدس، 7(2)، 119-144.
خان‌محمدی، هادی و کشاورزیان، محمد‌مهدی(1396). شناسایی و رتبه‌بندی عوامل کلیدی موفقیت عملیات‌های پیروزمند دفاع مقدس با بهره‌گیری از روش مدلسازی ساختاری - تفسیری (ISM) مورد مطالعه: سه عملیات بیت‌المقدس، والفجر ۸ و کربلای 5، مطالعات دفاع مقدس، 3(10)، 67-92.
خضرایی‌راد، جواد؛ قالیباف، محمدباقر؛ احمدوند، علی محمد و محکی، علی اصغر(1401). راهکارهای انتقال آموزه‌های فرهنگی دفاع مقدس به نسل‌های‌آینده، مطالعات دفاع مقدس، دوره 8(30)، 35-56.
رجبی، ابوذر(1399). بررسی حربه‌ها و مصادیق فریبکاری دشمن در سلطه بر جهان اسلام در ۴۰ سال اول انقلاب با محوریت بیانیه گام دوم انقلاب، پژوهش‌های انقلاب اسلامی، 9(4)، 163-190.
رشید، غلامعلی و پاشایی هولاسو، امین(1391). ارائه مدلی مبتنی بر مدیریت دانش جهت ترویج فرهنگ دفاع مقدس؛ پاسداری فرهنگ انقلاب اسلامی.
رشید، غلامعلی و پیری، هادی‌مراد(1389). عوامل مؤثر در انتخاب صحنه‌های عملیاتی در هشت سال دفاع مقدس، مطالعات دفاعی استراتژیک، 10(39)، 177-202.
رفیعی، حسن رضا(1400). نیم‌نگاهی بر حضور سلحشوران ژاندارمری در هشت سال دفاع مقدس. مطالعات دفاع مقدس، 7(1)، 79-108.
رهنورد، فرج الله و محمدی، اصغر(1388). شناسایی عوامل کلیدی موفقیت سیستم مدیریت دانش در دانشکده‌ها و مراکز آموزش عالی، مدیریت فناوری اطلاعات، 1(1)، 37-52.
ریاضی، وحید و سام دلیری، کاظم(1400). جامعه‌شناسی سیاسی؛ عوامل فردی، روان‌شناختی شکل‌گیری نگرش سیاسی در انقلاب اسلامی. جامعه شناسی سیاسی انقلاب اسلامی، 2(4)، 105-122.
شاملو، رضا(1399). معرفی عوامل مؤثر بر اجرای موفق راهبردها در ارتش ج.ا.ایران، راهبرد دفاعی، 18(71)، 133-158.
شکوهی، سعید(1400). قدرت انگاره‌ای به مثابه قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران. مطالعات قدرت نرم، 11(3)، 53-76.
شیخ‌شیانی، سیده عظیمه و کشاورزشکری، عباس(1399). بررسی راهبردهای فرماندهی شهید امیر سپهبد علی صیاد شیرازی در دوران دفاع مقدس، مطالعات دفاع مقدس، 6(22)، 47-68.
صادقی دزکی، سجاد و پوری رحیم، علی اکبر(1399). مطالعۀ فنی و تحلیلی طراحی و اجرای پل بعثت. مطالعات دفاع مقدس، 6(1)، 61-84.
ضابط پور کاری، غلامرضا(1400). باز شناسی اصل «نه شرقی و نه غربی» با تاکید بر دیدگاه امام خمینی (ره). جامعه شناسی سیاسی انقلاب اسلامی، 2(3)، 127-146.
علایی، حسین(1400). بررسی و ارزیابی راهبردهای دفاعی و نظامی جمهوری اسلامی ایران در جنگ تحمیلی. مطالعات دفاع مقدس، 7(2)، 49-73.
غیبی، پروانه؛ محمدی مقدم، یوسف؛ علی پور، زهرا و قیومی، عباسعلی(1400). شناسایی و جاری سازی ارزش های فرماندهان دفاع مقدس (ارائه یک نظریه داده بنیاد). مطالعات دفاع مقدس، 7(2)، 145-174.
کشیشیان سیرکی، گارینه(1400). الگوسازی نظام پیشرفته اسلامی بر اساس شاخصه های جوانگرایی در بیانیه گام دوم انقلاب. جامعه شناسی سیاسی انقلاب اسلامی، 2(3)، 25-52.
محبی، علی(1399). حقوق اسرای جنگی در پرتو حقوق بشر دوستانه، مطالعات حقوق بشر اسلامی، 9(2)، 1-20.
مرندی، محمدرضا(1399). جمهوری اسلامی در اندیشه معماران انقلاب اسلامی، پژوهش‌های انقلاب اسلامی، 9(1)، 220-239.
ملائی، مسعود؛ وحیدمقدم، محمدهادی و حاذقی، محمد هادی(1399). معرفی پل خیبر به‌عنوان یکی از شاهکارهای مهندسی دوران دفاع مقدس (بررسی نقاط ضعف و قوت آن). مطالعات دفاع مقدس، 6(2)، 29-45.
موغلی، علیرضا(1387). نقش عوامل حیاتی موفقیت مدیریت دانش در کسب مزیت رقابتی، پیک نور، 6(21)، 82-106.
وصالیان، لطف الله(1396). CSF ها و نقش آن در تدوین استراتژی سازمان‌ها، دومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت و اقتصاد در قرن 21.