نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

• خسرو بوالحسنی

دانشیار دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران

چکیده

امروزه آمایش سرزمین که از تنظیم رابطه انسان، فضا و فعالیت‌های انسان در فضا به­وجود می‌آید، دانشی است بین‌رشته‌ای که ماهیت چندگانه دارد و از هم‌پوشی علوم مختلف نظامی، اقتصادی جامعه‌شناسی، جغرافیا و ... حاصل و مسجل شده که دفاع از هر سرزمینی نیازمند شناخت تهدیدات متوجه آن سرزمین درگذشته و به­خصوص آینده دارد که جهت ایجاد امنیت پایدار و دفاع جامع و مستمر هر کشور نیازمند وجود الگوی راهبردی آمایش دفاع سرزمینی می‌باشد. هدف اصلی این تحقیق بررسی تأثیر مؤلفه­ها و ویژگی­های ژئواستراتژی مؤثر بر آمایش دفاع‌سرزمینی و سئوال اصلی آن مؤلفه­ها و ویژگی­های ژئواستراتژی مؤثر بر آمایش دفاع سرزمینی در طراحی الگوی راهبردی آمایش دفاع سرزمینی ج.ا.ایران در برابر تهدیدات نظامی می­باشد. این تحقیق با استفاده از مجموعه داده‌های کمی و کیفی صورت گرفته، و این تحقیق کاربردی و به روش توصیفی انجام شده و حجم نمونه آن 70 نفر و ابزار گردآوری داده­ها کتابخانه­ای و میدانی بوده است. بر اساس یافته­های تحقیق مؤلفه­ها و ویژگی­های مؤثر بر آمایش دفاع سرزمینی شامل چهار مؤلفه: حساسیت منطقه– جغرافیای نظامی-  دسترسی به مناطق حیاتی، حساس و ویژه دشمن می­باشد، طرح­ها و دکترین نظامی می­باشد. طبق نتایج تحقیق مؤلفه حساسیت منطقه شامل 8 زیر مؤلفه و مؤلفه جغراقیای نظامی شامل 6 زیر مؤلفه و مؤلفه دسترسی به مناطق حیاتی، حسّـاس و ویژه دشمن شامل 7 زیر مؤلفه و مؤلفه طرح­ها و دکترین نظامی شامل 6  زیر مؤلفه سنجیده و ارزیابی گردید.

کلیدواژه‌ها

• آمایش دفاع سرزمینی
• تهدیدات
• ژئواستراتژی
• نظامی