نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار مدیریت دفاعی دانشگاه جامع امام حسین(ع)، تهران، ایران

2 استادیار گروه مدیریت بحران دانشگاه جامع امام حسین (ع)، تهران، ایران

3 دانشجوی دکتری مدیریت دولتی، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، تهران، ایران

چکیده

بروز تحولات گسترده در جهان و تاثیرات عمیق آن بر فضای داخلی کشور، لزوم استفاده از روش‌های موفق اداره منابع انسانی را بیش از پیش پررنگ می‌کند. یکی از برهه‌های درخشان اداره منابع انسانی، دوران دفاع مقدس است. استفاده حداکثری از منابع انسانی، شناخت شاخصه‌های نیروی انسانی کارآمد و ایجاد مزیت رقابتی در ساختار از جمله مهم‌ترین شاخص‌ها در بازشناسی الگوی معماری منابع انسانی دوران دفاع مقدس است. تحقیق حاضر سعی دارد با استفاده از دیدگاه‌های فرماندهان، الگوی معماری منابع انسانی دوران دفاع مقدس را کشف نماید. پژوهش حاضر در دسته‌بندی پژوهش‌های کیفی قرار دارد و شیوه گردآوری داده‌ها، روش مصاحبه می‌باشد. داده‌های مذکور با روش تحلیل محتوا، تجزیه و تحلیل شده‌است. حجم نمونه 11 نفر بوده و نمونه‌گیری به صورت هدفمند انجام شده و تا ایجاد اشباع نظری ادامه یافته‌است. در نهایت و با طی نمودن مراحل پژوهش، در مرحله اول کدگذاری 90 کد و در گام بعدی، 33 مقوله از فیش‌ها استخراج گردید و در گام آخر و کدگذاری نهایی نیز 5 مضمون از معماری منابع انسانی استخراج و رتبه‌بندی شد. روایت نظری این پژوهش بدین شرح متبلور شد: «تجربه هشت سال دفاع مقدس جزو درخشان‌ترین نقاط تاریخی کشور از لحاظ مدیریت و معماری منابع انسانی است. مضامین شاخص معماری منابع انسانی از دید فرماندهان دفاع مقدس به ترتیب عبارتند از: مومن به خدا، جوان بودن، عملیاتی بودن، دارای خلاقیت و شجاع بودن». در پایان نیز پیشنهاداتی برای تحقیقات آتی ارایه شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

اساسنامه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، تهران: تبلیغات و انتشارات سپاه.
اسماعیلی، احمدرضا؛ سیدنقوی، میرعلی؛ معمارزاده طهران، غلامرضا؛ حمیدی، ناصر‌(1397). الگوی معماری شده منابع انسانی در سازمان‌های انتظامی با تأکید بر تعادل کار و زندگی. پژوهش نامه نظم و امنیت انتظامی، 12(45)، 87-116.
اعتباریان، اکبر؛ کیوان آرا، امیر؛ عطائی، مهدی(1396). تجربه‌های مدیریتی دوران دفاع مقدس در استقرار مدیریت مقاومتی و جهادی (مطالعه موردی، کربلای 5). مدیریت و پژوهش‌های دفاعی، 84 (16).
باقری کنی، مصباح الهدی؛ آذر، عادل؛ سعادت‌جو، محمد جواد(1394). طراحی الگوی مدیریت تعالی رزمندگان دفاع مقدس. مدیریت اسلامی، 3(23)، 75-93.
باقری، مسلم؛ مرادی رودباری، سحر(1395). طراحی الگوی مدیریت منابع انسانی فرماندهان دفاع مقدس (مطالعه موردی: سیره شهید محمدابراهیم همت). مطالعات راهبردی بسیج، 19(71)، 81-111.
بزمی، حاجی؛ خواجه لو، علی(1396). بررسی تفکر اثربخش استراتژیک نظامند فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در جنگ هشت سال دفاع مقدس. جامع دفاع مقدس، 2(1)، 89-120.
بشیر، حسن؛ تلوری، علیرضا(1395). بازنمایی انگیزه حضور جوانان در دفاع مقدس: تحلیل گفتمان فیلم سینمایی اخراجی‌ها. جهانی رسانه، 11(2)، 112-131.
بهرام زاده، سلیمان(1398). تبیین رابطه بین خلاقیت و توانمند سازی نیروی انسانی در آموزش وپرورش شهر کاشان. مدیریت و چشم انداز آموزش، 1(2)، 71-86.
بهمنی، ابراهیم؛ تیموری، هادی؛ مشرف جوادی، محمدحسین؛ ربانی خوراسگانی، علی(1399). طراحی الگوی رهبری فرماندهان دوران دفاع مقدس با استفاده از رویکرد ترکیبی. مدیریت اسلامی، 1(29)، 173-145.
حاجی حسن، ملیحه و غفاری هشجین، زاهد(1399). بررسی نقش رهبری حضرت امام خمینی(ره) در بسیج گری گروها در دوره شکل گیری انقلاب اسلامی، پژوهش‌های انقلاب اسلامی، 9(1)، 73-92.
حایک، مریم(1399). راهکارهای رسانه ای باورپذیری کارآمدی انقلاب اسلامی ایران، پژوهش‌های انقلاب اسلامی، 9(1)، 151-176.
خدابخش، عباس(1391). عوامل تاثیرگذار بر معماری سرمایه انسانی. فرایند مدیریت و توسعه، 26(4)، 175-199.
خدادادی، محمداسماعیل(1387). پیامدهای ضعف بصیرت سیاسی، حصون، 5(17)، 6-29.
خورشیدی، غلامحسین؛ طبرسا، غلامعلی؛ خدابخش، عباس(1390). معماری راهبردی سرمایه انسانی. مطالعات مدیریت راهبردی، 2(7)، 15-36.
دانایی‌فرد، حسن؛ الوانی، مهدی؛ آذر، عادل(1383). روش‌شناسی پژوهش کمی در مدیریت: رویکردی جامع. تهران: صفار.
دلوی، محمدرضا؛ کدخدایی، مژگان(1393). الگوی معماری منابع انسانی و ویژگی‌های ذهنی، مهارتی و رفتاری کارکنان. پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی، پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی، 6 (3)، 91-114.
رحمانی تیرکلایی، حسین(1400). زمینه‌های ارتقاء کارکردهای سیاسی انقلاب اسلامی در جامعه. جامعه شناسی سیاسی انقلاب اسلامی، 2(4)، 187-204.
رضایی میرقائد، علی؛ سیدنقوی، میرعلی، دهقانان، حامد، مقصود(2017). بررسی و تعیین کارکردهای بهره‌ور منابع انسانی بر اساس مدل معماری منابع انسانی. مدیریت بهره‌وری، 10(40)، 185-220.
رنجبریان،رسول(1392). معماری منابع انسانی، کار و جامعه، 166، 15-22.
زارع، سیدمحسن؛ شائمی برزکی، علی؛ انصاری، محمداسماعیل؛ ابزری، مهدی‌(1397). بررسی ابعاد اقتضائی سیستم ارزیابی عملکرد کارکنان کلیدی با رویکرد معماری منابع انسانی. پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی، 10(34)، 186-206.
سپهوند، شریعت‌نژاد؛ ساعدی، عبداله(1396). طراحی مدل معماری سرمایه‌های انسانی در سازمان‌های دولتی با استفاده از نظریه داده‌بنیاد. توسعه مدیریت منابع انسانی و پشتیبانی، 44(12)، 173-198.
سلامی، حسین؛ یحیی، میار (1395). الگوی ارزیابی عملکرد فرماندهان و مدیران عالی سپاه با رویکرد علوی. مطالعات دفاعی استراتژیک، 14(64)، 123-146.
سلطانی، محمدرضا؛ محمدی، مهدی؛ عقیلی عطار، مهدی(1398). بررسی رابطه بین تعمیق معنویت و عملکرد کارکنان سپاه، مدیریت اسلامی، 27(2)، 43-68.
شهبازی، محمدمهدی؛ غفاری اصل، مصطفی(1397). جستاری در تعاریف مدیریت استعداد. پیام فرهیختگان مدیریت، 2(1)، 1-8.
غفاری اصل، مصطفی (1400، 3 آذر). از انحراف در جوان‌گرایی تا دلسردی نخبگان. روزنامه جوان.
غفاری اصل، مصطفی (1400، 5 آبان). حکمرانی منظم. روزنامه جوان.
غیبی، پروانه؛ محمدی مقدم، یوسف؛ علی پور، زهرا؛ قیومی، عباسعلی(1400). شناسایی و جاری‌سازی ارزش‌های فرماندهان دفاع مقدس (ارائه یک نظریه داده‌بنیاد)، مطالعات دفاع مقدس، 7(26)، 145-174.
فروتنی، زهرا(1399). تحلیل تطبیقی دستاوردهای سیاسی انقلاب اسلامی با آرمان‌های سیاسی آن (با تاکید بر محورهای بیانیه گام دوم انقلاب)، پژوهش‌های انقلاب اسلامی، 9(4)، 293-316.
گیلانی، حسن؛ محمدی، ابولفضل و غلامپور، احمد(1395). ارائه الگوی فرهنگ فرماندهان سپاه در دوران دفاع مقدس. جامع دفاع مقدس. 1(1)، 79-105.
محبی، علی(1399). حقوق اسرای جنگی در پرتو حقوق بشر دوستانه، مطالعات حقوق بشر اسلامی، 9(2)، 1-20.
مرندی، محمدرضا(1399). جمهوری اسلامی در اندیشه معماران انقلاب اسلامی، پژوهش‌های انقلاب اسلامی، 9(1)، 220-239.
موسوی نیا، سید مهدی و جمال زاده، ناصر(1399). گفتمان انقلابی گری در اندیشه سیاسی آیت الله خامنه‌ای، پژوهش‌های انقلاب اسلامی، 9(1)، 177-199.
موسوی، سید سعید؛ نباتیان، محمداسماعیل؛ کلانتری، ابراهیم و حق گو، جواد(1399). مرجع امنیت ملی در اندیشه‌ی فقهی آیت‌الله خامنه‌ای، پژوهش‌های انقلاب اسلامی، 9(2)، 131-153.
نهادی، هادی(1398). شناسایی و ساختاردهی شایستگی‌های رفتاری فرماندهان دفاع مقدس. مطالعات دفاع مقدس، 5(18)، 111-132.
Afiouni, F. (2013). Human capital management: a new name for HRM? International Journal of Learning and Intellectual Capital, 10(1), 18-34.
Armstrong, M. Taylor, S. (2014). Handbook of Human Resource Management Practice, Kogan Page, United Kingdom.
Bratton، J. & Gold، J. (2007). Human Resource Management; Theory & Practice, Business & Economice: Human Resource & Perssonel management, Palgrave MacMillan.
Braun, V., & Clarke, V. (2012). Thematic analysis. In H. Cooper, P. M. Camic, D. L. Long, A. T. Panter, D. Rindskopf, & K. J. Sher (Eds.), APA handbook of research methods in psychology, Vol. 2. Research designs: Quantitative, qualitative, neuropsychological, and biological (pp. 57-71). Washington, DC, US: American Psychological Association.
Chew, J. (2010). Factors that shape the human resource architecture in the Australian business environment: The Delphi technique. International Journal of Management and Marketing Research, 3(1), 103-111.
Inyang، B. J., (2010). Strategic Human Resource Management (SHRM): A Paradigm Shift for Achieving Sustained Competitive Advantage in Organization، International Bulletin of Business Administration، pp 23-36.
Jiang, K., & Messersmith, J. (2018). On the shoulders of giants: A meta-review of strategic human resource management. The International Journal of Human Resource Management, 29(1), 6-33.
Kang, S. C., Morris, S. S., & Snell, S. A. (2003). Extending the human resource architecture: relational archetypes and value creation.
Lepak، D. P. & Snell، S. A. (2007). Managing the Human Resource Architecture for Knowledge-Based Competition، Chapter 15 of Strategic Human Resource Management، Second Edition، Blackwell Publishing.
Lepak، D.P and Snell، S.A (1999). The human resource architecture: Toward a theory of human capital allocation and development. Academy of Management Review 24, (1), 31-48.
Lincoln, Y. S. and Guba, E. (1985) Naturalistic Enquiry. Beverly Hills, CA: Sage.
Mirpour, S., Ahmadi, E., Zareie, R., & Amirianzadeh, M. (2020). Presentation of Human Resource Architecture Model (Combined Approach. Journal of System Management, 6(2), 205-216.
Mitra, Amit; O'Regan, Nicholas; Sarpong, David. (2018). Cloud resource adaptation: A resource-based perspective on value creation for corporate growth, Technological Forecasting and Social Change, Volume 130, May 2018, Pages 28-38.
Nelson, S. (2004). Unlocking the Human Potential for Public Sector Performance, United Nation, Florece, Italy.
Nonaka, I. (1991). The knowledge-creating company. Harvard Business Review, 69: 96-104.
Norris, S. (2015). The future of employee involvement in human resource management: idiosyncratic deals and the HR architecture of the firm (Bachelor's thesis, University of Twente).
Riet، M. (2009). Building an HR Architecture: A case Study in the Healthcare Sector in the Eas of the Netherlands، Master’s thesis of University of Twente، pp 1-112.
Seale, C. (2002). Quality issues in qualitative inquiry. Qualitative Social Work, 1(1), 97-110.
Senjem, J. C. (2001). Human capital gains: How the investment and allocation of human capital affects the performance of high-technology initial public offering firms. University of Colorado at Boulder.
Seyed Javadein, S. R., Shahbaz Moradi, S., Hasanghoulipour, T., & Mirsepasi, N. (2014). Strategic Approach to Human Resource Architecture Conceptual Framework (A study in NIOC). Journal of Business Management, 6(1), 89-106.
Wouterse، F. (2015). Can human capital variables be technology changing? An empirical test for rural households in Burkina Faso. Journal of Productivity Analysis، 1–16.