نوع مقاله : پژوهشی
نویسنده
عضو هیئت علمی دانشگاه امام حسین(ع)
چکیده
این پژوهش به بررسی نقش و جایگاه بسیج مردمی به‌عنوان یکی از ابزارهای مهم قدرت نرم و سخت در تحولات منطقه‌ای و بازتعریف هندسه قدرت در خاورمیانه می‌پردازد. در سال‌های اخیر، بسیج مردمی در کشورهایی نظیر ایران، عراق، سوریه، فلسطین و لبنان به‌عنوان بازیگری کلیدی در مقابله با تهدیدات امنیتی مانند تروریسم، جنگ‌های نیابتی،گروه‌های تکفیری، استراتژی خاورمیانه جدید، استراتژی قدرت هوشمند و طرح معامله قرن و تحریم‌ها ظاهر شده است. هدف اصلی پژوهش، تحلیل تأثیرگذاری بسیج مردمی بر بازدارندگی نظامی، دفاع از منافع ملی، ائتلاف ضلع‌های محور مقاومت منطقه، همگرایی سیاسی و تقویت هویت ملی و مذهبی در سطح منطقه است.
روش‌شناسی پژوهش بر مبنای رویکرد ترکیبی شامل تحلیل کیفی داده‌ها، مطالعات موردی (نظیر نقش حشدالشعبی در عراق و حزب‌الله در لبنان)، و تحلیل اسنادی بوده است. یافته‌ها نشان می‌دهند که بسیج مردمی، با بهره‌گیری از ویژگی‌هایی چون مردمی بودن، انعطاف‌پذیری ساختاری، انگیزه ایدئولوژیک، سبک وچالاک بودن ،کم هزینه وپر فایده بودن توانسته است به‌عنوان عاملی مهم در موازنه قدرت منطقه‌ای عمل کند. همچنین، این نهادها به‌طور مستقیم در مهار تهدیدات امنیتی و حفظ تمامیت ارضی کشورهای هدف مشارکت داشته‌اند.
این مقاله همچنین نشان می‌دهد که بسیج مردمی به‌واسطه حمایت‌های ایدئولوژیک و عملیاتی جمهوری اسلامی ایران، نقش قابل‌توجهی در تقویت محور مقاومت و کاهش نفوذ قدرت‌های فرامنطقه‌ای ایفا کرده است.نواوری این مقاله تاکید براین نکته دارد که بسیج مردمی، به‌عنوان یک بازیگر درسطح ملی با قابلیت تأثیرگذاری درسطح منطقه ای، نقشی کلیدی در شکل‌دهی به آینده هندسه قدرت در نظم چند قطبی ایفا خواهد کرد
کلیدواژه‌ها
موضوعات
)