فصلنامه علمی مطالعات دفاع مقدس

بررسی عوامل تأثیرگذار بر آمیخته بازاریابی کتب دفاع مقدس

رسول یوسفی

دوره 3، شماره 4 ، اسفند 1396، ، صفحه 31-45

چکیده

  تکانه‌های محیطی، سبب افزایش روزافزون درک نیازهای مشتریان شده است. افراد با سلیقه‌ها، نیازها و تجارب مختلف و با توجه به ظرفیت‌ها و محدودیت‌های خود، اقدام به انتخاب می‌کنند. با ظهور فضای رقابتی، مفاهیمی ...  بیشتر تکانه‌های محیطی، سبب افزایش روزافزون درک نیازهای مشتریان شده است. افراد با سلیقه‌ها، نیازها و تجارب مختلف و با توجه به ظرفیت‌ها و محدودیت‌های خود، اقدام به انتخاب می‌کنند. با ظهور فضای رقابتی، مفاهیمی همچون مشتری مداری و کسب رضایت مشتری، پایه و اساس کسب‌و‌کار شده، سازمانی که به این تحولات بی‌توجه باشد، از صحنه بازار حذف می‌شود. درک این نیاز در حوزه فرهنگ و دفاع مقدس که بخشی مهم از تاریخ جمهوری اسلامی را تشکیل می‌دهد، اهمیتی دوچندان می‌یابد. در واقع، به‌منظور جلب نظر مردم به مطالعه کتب دفاع مقدس، ضروری است که عوامل مؤثر بر این مهم مورد بررسی و مداقّه قرار گیرد. بر این اساس، این تحقیق به بررسی عوامل مؤثر بر آمیخته بازاریابی کتب دفاع مقدس پرداخته است. از این رو، رویکرد آن توصیفی و از نوع پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق نیز خریداران کتاب در شهر تهران است که با بهره‌گیری از جدول مورگان 384 نفر، حجم نمونه انتخاب شدند. همچنین به‌منظور تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها، روش‌های آماری توصیفی و استنباطی و آزمو ن‌های تحلیل تأییدی و تحلیل مسیر، مطمح‌نظر قرار گرفت.  

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 874.08 K

بررسی وضعیت تحصیلی دانش‌آموزان مهاجر جنگ تحمیلی (مطالعۀ موردی: دانش‌آموزان مهاجر ساکن در تهران)

فؤاد پورآرین؛ حبیب شرفی صفا

دوره 4، شماره 2 ، مرداد 1397، ، صفحه 31-52

چکیده

  جنگ تحمیلی رژیم بعث عراق علیه جمهوری اسلامی ایران، جا‌به‌جایی‌های جمعیتی و مهاجرت‌های اجباری گسترده‌ای را به‌دنبال داشت. گروهی از این مهاجرین، دانش‌آموزان بودند که به‌همراه خانواده‌های خود به ...  بیشتر جنگ تحمیلی رژیم بعث عراق علیه جمهوری اسلامی ایران، جا‌به‌جایی‌های جمعیتی و مهاجرت‌های اجباری گسترده‌ای را به‌دنبال داشت. گروهی از این مهاجرین، دانش‌آموزان بودند که به‌همراه خانواده‌های خود به تهران مهاجرت کردند و به‌دلیل ناسازگاری فرهنگی و اجتماعی و شرایط نامناسب اقتصادی خانواده‌ها، با مشکلات عدیده‌ای در محل تحصیل خود رو‌به‌رو گردیدند. بررسی‌ها، نشان می‌دهد که بسیاری از این دانش‌آموزان مهاجر، به‌دلیل شرایط بد اقتصادی و مسکن نامناسب مجبور به ترک‌تحصیل شدند و یا به مشاغل کاذب و حتی اعتیاد و فساد روی آوردند. بنابراین، پژوهش حاضر به‌دنبال بررسی این موضوع است که مهاجرت‌های اجباری جنگ تحمیلی، چه تأثیری بر‌روی کیفیت تحصیلی دانش‌آموزان مهاجر داشته و عوامل مؤثر بر آن کدام است. روش مورد‌استفاده در این پژوهش، روش کتابخانه‌ای است و جهت ارائة برخی شاخص‌های جمعیتی نیز، از گزارشات بنیاد امور مهاجرین در سال 1369 و از اسناد مطالعاتی هم برای پی‌بردن به وضعیت تحصیلی دانش‌آموزان مهاجر در اقامتگاه‌ها و محلات جدید تحصیل آنان استفاده شده است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 783.44 K

تحول تاریخی حقوق بین‌المللِ توسل به زور تا شکل‌گیری نظام ملل متحد؛ بیم‌ها و امیدها

مصطفی فضائلی؛ موسی کرمی

دوره 6، شماره 1 ، خرداد 1399، ، صفحه 31-60

https://doi.org/20.1001.1.25883674.1399.6.1.2.1

چکیده

   این نوشتار می­کوشد تا از رهگذر رویکردی تاریخی به تحلیل چگونگی تنظیم حقوقی توسل به زور تا شکل‌گیری نظام ملل متحد دست یازد و به کاستی­ها و چالشهای آن بپردازد. بررسی سیر تاریخیِ حاکم بر توسل به زور ...  بیشتر  این نوشتار می­کوشد تا از رهگذر رویکردی تاریخی به تحلیل چگونگی تنظیم حقوقی توسل به زور تا شکل‌گیری نظام ملل متحد دست یازد و به کاستی­ها و چالشهای آن بپردازد. بررسی سیر تاریخیِ حاکم بر توسل به زور از سده­های میانی و نظریه جنگ عادلانه تا زمان پدیدایی سازمان ملل متحد، روندی تکاملی از نامحدودبودن اختیار دولتها در توسل به زور علیه یکدیگر تا محدودیت و ممنوعیت آن را نشان می­دهد. اصلی­ترین چالشِ حقوق بین­المللِ ناظر بر توسل به زور در این دوره، اراده­گراییِ افراطیِ دولتها و غلبه زور و سیاست بر صلح و حقوق بین­الملل و صلح در ساحت روابط بین‌الملل است؛ با این حال در این بازه­ زمانی، جامعه‌ بین‌المللی شاهد گذار از اصل توسل به زور برای حل و فصل اختلافات به اصل ممنوعیت به­کارگیری زور بسان قاعده­ای بنیادین در روابط میان دولتها بوده است. به باور نگارندگان، این روند تکاملی را باید از نشانه‌هایِ نهادینه­شدنِ تدریجی حقوق بین­الملل توسل به زور در روابط میان دولتها قلمداد کرد و بر همین پایه، می­توان از کارآمدیِ نسبی این شاخه حقوقی در کاهش به­کارگیری زور در این بستر سخن راند. از آنجا که جنگِ تحمیلیِ رژیم بعث عراق علیه ایران به موجب قواعدِ حقوقی یادشده، توسلِ نامشروعِ به زور علیه تمامیت ارضی کشورمان و تجاوز سرزمینی به شمار می­رود به نظر می­رسد مطالعه تاریخیِ قواعدِ حاکم بر توسل به زور می­تواند در فهمِ درست­تر و کاملترِ موازینِ حقوقیِ حاکم بر زوایایِ گوناگونِ این رویدادِ واجد اهمیت و پیامدهای آن در تاریخِ معاصر ایران­زمین، و هشت سال دفاعِ مقدس از ناموس و خاک و سرزمینمان، سودمند باشد و به کار آید.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 637.89 K

نقش راهبردی نیروی هوایی ارتش در بعد اقتصادی قدرت ملی جمهوری اسلامی ایران در هشت سال دفاع مقدس

عزیز نصیرزاده؛ محسن مرادیان؛ مجید آرش

دوره 9، شماره 2 ، شهریور 1402، ، صفحه 31-65

چکیده

  هدف تحقیق حاضر، تبیین نقش راهبردی نهاجا در پشتیبانی از بُعد اقتصادی قدرت ملی جمهوری اسلامی ایران طی هشت سال دفاع مقدّس بوده و ازآنجاکه تحقیق به­دنبال واکاوی پدیده‌ای است که در گذشته شروع شده و در گذشته ...  بیشتر هدف تحقیق حاضر، تبیین نقش راهبردی نهاجا در پشتیبانی از بُعد اقتصادی قدرت ملی جمهوری اسلامی ایران طی هشت سال دفاع مقدّس بوده و ازآنجاکه تحقیق به­دنبال واکاوی پدیده‌ای است که در گذشته شروع شده و در گذشته خاتمه یافته، به روش تاریخی ـ تحلیلی انجام شده است. این تحقیق از نوع کاربردی  ـ توسعه‌ای بوده و از دو جامعۀ خبرگان و  کارشناسان بهره برده است. حجم جامعۀ آماری 64 نفر در نظر گرفته شد که با 19 تن از آنان مصاحبه یا از آنان در جلسات خبرگی دعوت به‌عمل آمد و از مابقی نیز برای تکمیل پرسش­نامة تحقیق استفاده شد. گردآوری داده‌ها نیز با استفاده از ابزارهای مصاحبه و پرسش­نامه به هر دو روش کتابخانه‌ای و میدانی صورت گرفته است. نتایج تحقیق نشان می‌دهند که اقتصاد عراق در نتیجة عملکرد نیروی هوایی ایران تقریباً فلج شد و اگر کمک‌های خارجی نبود، عراق نمی‌توانست در مقابل ایران دوام بیاورد؛ زیرا نهاجا همۀ پالایشگاه‌ها و نیروگاه‌هایش را منهدم کرده بود. انهدام تجهیزات و زیرساخت‌های عراق به‌خصوص زیرساخت‌های نفتی و پالایشی، حفظ صنعت نفت خودی و حفظ تمامیت ارضی کشور، مهم‌ترین اقدامات راهبردی نهاجا در جنگ تحمیلی بودند که باعث شدند ایران سربلند از جنگ بیرون بیاید.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 853.16 K

بررسی و تبیین راهبردهای دفاعی حضرت امام خمینی(رحمه الله علیه) در دفاع مقدس.

سید هادی زرقانی

دوره 7، شماره 3 ، آذر 1400، ، صفحه 33-68

چکیده

  پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، به دلیل ماهیت دینی، استقلال طلبانه و ضد استکباری نظام اسلامی، توطئه‌های مختلفی از سوی قدرت‌های بزرگ بر علیه ملت و کشور ایران طراحی و اجرا شد. حمله و تجاوز نظامی رژیم ...  بیشتر پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، به دلیل ماهیت دینی، استقلال طلبانه و ضد استکباری نظام اسلامی، توطئه‌های مختلفی از سوی قدرت‌های بزرگ بر علیه ملت و کشور ایران طراحی و اجرا شد. حمله و تجاوز نظامی رژیم بعث عراق به خاک ایران در شهریور سال 1359 به نیابت از قدرت های بزرگ و همراهی کشورهای منطقه از جمله این توطئه ها و بزرگترین آن  محسوب می‌شود. جنگ هشت ساله عراق علیه ایران، با وجود هزینه‌های فراوان مادی و تقدیم هزاران شهید و جانباز برای بقاء نظام اسلامی، دربردارنده تجربیات و تلاش‌های ارزنده‌ای بود که در تداوم بقاء و تقویت روزافزون نظام اسلامی نقش موثری داشت. از این منظر دوره دفاع مقدس به مثابه گنجینه ارزشمندی از تجربیات، سیاست ها، طرح‌ها، تدابیر و راهبردهایی است که می‌تواند به عنوان چراغ راه آینده نظام اسلامی در مقابله با تهدیدات آتی قرار گیرد. حضرت امام خمینی(رحمه الله علیه) به عنوان یک فقیه و مجتهد مسلم دینی و رهبر سیاسی آگاه در مدیریت حکیمانه دفاع مقدس نقش بی‌بدیلی داشتند و مجموعه مولفه‌ها و اصول دینی، سیاسی، اجتماعی و اخلاقی را در مدیریت دفاع مقدس در نظر داشتند. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی به بررسی و تحلیل راهبردهای دفاعی مد نظر حضرت امام خمینی(رحمه الله علیه) در دوران دفاع مقدس پرداخته است. روش پژوهش، روش تحلیل محتوای کیفی و کمّی است و با دو رویکرد قیاس و استقراء، متن صحیفه امام خمینی(رحمه الله علیه) در دوران دفاع مقدس مورد بررسی و واکاوی قرار گرفته است. برای شناخت و تبیین مفاهیم و راهبردهای دفاعی مد نظر حضرت امام خمینی(رحمه الله علیه)، مولفه های هفت گانه دفاعی شامل(فلسفه و ماهیت دفاع مقدس، فرهنگ و رفتار سازمانی نیروهای مسلح، عملیات روانی، اخلاق اسلامی در جنگ، نیروی نظامی تراز انقلاب اسلامی، نقش قدرت های جهانی در جنگ و نقش و کارکرد بسیج مردمی) ملاک قرار گرفته است. در قالب یافته های پژوهش و بر بنیاد این هفت مولفه؛ 54 مفهوم دفاعی بر اساس متن صحیفه امام خمینی(رحمه الله علیه) استخراج شده است. در ادامه با مبنای قرار دادن 54 مفهوم و با روش تحلیل محتوی کیفی و فرایند«مقوله سازی»، هفده راهبرد دفاعی مد نظر حضرت امام خمینی(رحمه الله علیه) در مولفه های هفت گانه احصاء شده است.         

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 851.62 K

بررسی پناهگاه‌های دوران دفاع مقدس (مطالعۀ موردی: یکی از پناهگاه‌های شرق شهر تهران)

مجید خانه زاد یزدی؛ همایون رحمانی

دوره 4، شماره 3 ، آذر 1397، ، صفحه 35-52

چکیده

  با آغاز جنگ رژیم بعث عراق علیه ایران، نیروها و تجهیزات زیربنایی کشور مورد‌حمله قرار گرفت. این مسئله باعث شد تا به پدافند غیرعامل توجه شود. این پدافند با احداث سنگرهای کوچک در کشور آغاز شد و به پناهگاه‌های ...  بیشتر با آغاز جنگ رژیم بعث عراق علیه ایران، نیروها و تجهیزات زیربنایی کشور مورد‌حمله قرار گرفت. این مسئله باعث شد تا به پدافند غیرعامل توجه شود. این پدافند با احداث سنگرهای کوچک در کشور آغاز شد و به پناهگاه‌های عمومی گسترش یافت. در دوران دفاع مقدس، سازمان‌هایی همانند ارتش، واحد مهندسی سپاه و دفتر سازه‌های امن وزارت مسکن و شهرسازی پناهگاه‌های متعددی احداث کردند. مطالعۀ پناهگاه‌های دوران دفاع مقدس در این پژوهش، دارای سه هدف کلیدی است. نخست، گنجینه‌های موجود به نسل‌های آتی منتقل می‌شوند. دوم، می‌توان از نقاط قوت آن‌ها در ساخت استحکامات استفاده نمود. سوم، می‌توان با رفع نقاط ضعف، به توانمندی‌های نیروهای تدارکاتی و تجهیزاتی در صحنۀ عملیات و مناطق پشتیبانی افزود. نگاه غالب در این پژوهش کاربردی، براساس اصول مهندسی و ریاضی است. نتایج این مقاله نشان می‌دهد، پناهگاه موردنظر باتوجه‌‌به امکانات زمان احداث دارای کیفیت مطلوبی بوده و می‌توان از آن به‌عنوان پناهگاه موقت در تهدیدهای احتمالی بهره گرفت. همچنین، می‌توان آن را به امکانات نوینی همانند درب ضدانفجار، سیستم برق محافظت شده، پنل‌های خورشیدی و مصالح مقاوم در برابر آتش مجهز کرد. 

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 744.88 K

هستی شناسی و معرفت شناسی سیاست خارجی ایران دوران دفاع مقدس

قدیر نظامی پور

دوره 8، شماره 1 ، خرداد 1401، ، صفحه 35-59

چکیده

  هدف این تحقیق شناخت مبانی هستی شناسانه و معرفت شناسانه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دوران دفاع مقدس است. پرسش اصلی مقاله آن است که «نشانه‌های هسته‌شناسانه و معرفت‌شناسانه سیاست خارجی ایران ...  بیشتر هدف این تحقیق شناخت مبانی هستی شناسانه و معرفت شناسانه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دوران دفاع مقدس است. پرسش اصلی مقاله آن است که «نشانه‌های هسته‌شناسانه و معرفت‌شناسانه سیاست خارجی ایران در دوران دفاع مقدس کدام است؟» فرضیه تحقیق به این موضوع اشاره دارد که «قالب‌های هستی‌شناسانه سیاست خارجی دفاع مقدس براساس آموزه‌های اسلام‌گرایی و براساس نشانه‌های جهاد و مقاومت، رهبری دینی و موعودگرایی شکل گرفته است. در‌حالی‌که قالب‌های معرفت‌شناسانه سیاست خارجی تابعی از ضرورت‌های انقلاب اسلامی ایران در حوزه دیپلماسی انقلابی، تامین حقانیت و مصلحت تاکتیکی بوده است.» تحقیق از نوع کاربردی است و با استفاده از روش های توصیفی و تاریخی انجام شده است. روش گردآوری اطلاعات میدانی است و از ابزار اسناد و مدارک برای گردآوری داده­ها استفاده شده است و داده­های گردآوری شده با روش تحلیل محتوا مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد فرضیه مطرح شده مورد تایید قرار گرفته است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 494.26 K

راهکارهای انتقال آموزه‌های فرهنگی دفاع مقدس به نسل‌های‌آینده

جواد خضرایی راد؛ محمدباقر قالیباف؛ علی محمد احمدوند؛ علی اصغر محکی

دوره 8، شماره 2 ، شهریور 1401، ، صفحه 35-56

چکیده

  آموزه‌های فرهنگی دفاع مقدس، مؤلفه‌ی محوری و استمرار ‌بخش انقلاب اسلامی است که باید حفظ و بازتولید شود و به نسل‌های بعد انتقال یابد، تا مبنای ارتقاء قدرت ملی، بازدارندگی ملی، پایداری ملی، توسعه بالندگی ...  بیشتر آموزه‌های فرهنگی دفاع مقدس، مؤلفه‌ی محوری و استمرار ‌بخش انقلاب اسلامی است که باید حفظ و بازتولید شود و به نسل‌های بعد انتقال یابد، تا مبنای ارتقاء قدرت ملی، بازدارندگی ملی، پایداری ملی، توسعه بالندگی و از همه مهمتر تجهیز و طی نمودن نقشه راه بلند مدت انقلاب اسلامی باشد. مقاله حاضر، برگرفته از یک پژوهش گسترده با عنوان «طرح راهبردی انتقال آموزه‌های فرهنگی دفاع مقدس به نسل‌های‌آینده»، از مطالعات گسترده اسنادی و میدانی بهره برده است. در این مقاله، مطلوبیت های راهبردی و نیز اولویت‌های اساسی و راهبردی انتقال آموزه‌های فرهنگی دفاع مقدس شناسایی شده، اهداف و راهبردهای انتقال این آموزه‌ها تعیین و نگاشت نهادی انتقال آنها تدوین، و الزامات تحقق طرح راهبردی آنها مشخص شده‌است. این دستاورد، از راه مطالعه اسناد بالادستی؛ فرامین و تدابیر امامین انقلاب اسلامی؛ سندهای راهبردی ایثار، جهاد و شهادت، مطالعه ادبیات نظری و پیشینه پژوهشی موجود، مطالعات تطبیقی، انجام مصاحبه‌های‌ عمیق با 56 نفر از خبرگان (در مرحله اول) و دریافت 40 پرسشنامه از خبرگان برای وزن دهی و سنجش پایای و روایی (در مرحله دوم) حاصل شده‌‌است. پاسخ‌های مصاحبه شوندگان و جواب‌های پاسخگویان به پرسشنامه‌ها، طی چند مرحله، همراه با برگزاری جلسات «گروه کانونی» متعدد، از سوی تیم داوران خبره، تحلیل مضمون، محوربندی و دسته بندی شد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 694.06 K

بررسی و تبیین فلسفه و ماهیت دفاع مقدس از منظر حضرت امام (ره)

سید هادی زرقانی؛ فاطمه بخشی شادمهری؛ نرگس حجی پناه؛ فرزاد عابدی شجاع

دوره 8، شماره 3 ، آذر 1401، ، صفحه 35-65

چکیده

  با حمله نظامی عراق به ایران، نظام نوپای جمهوری اسلامی ایران با یکی از بزرگترین تهدیدات سیاسی-امنیتی مواجه شد. حضرت امام به عنوان رهبر انقلاب، در مواجهه با این تهدید، تدابیر و راهبردهای مختلفی را مدنظر ...  بیشتر با حمله نظامی عراق به ایران، نظام نوپای جمهوری اسلامی ایران با یکی از بزرگترین تهدیدات سیاسی-امنیتی مواجه شد. حضرت امام به عنوان رهبر انقلاب، در مواجهه با این تهدید، تدابیر و راهبردهای مختلفی را مدنظر داشتند که مجموعه آنها را می توان در قالب مفهوم «مدیریت دفاعی» حضرت امام مطرح کرد. این پژوهش به دنبال بررسی و تحلیل«فلسفه و ماهیت دفاع مقدس» از منظر امام(ره) و مبتنی بر متن«صحیفه امام» می باشد. روش پژوهش، روش تحلیل محتوای ترکیبی(کیفی وکمّی) است و با دو رویکرد قیاس و استقراء، متن صحیفه امام (ره) در دوران دفاع مقدس مورد بررسی و واکاوی قرار گرفته است. بر اساس فرایند «کد گذاری و مقوله بندی»، مهمترین تدابیر و راهبردهای حضرت امام احصا گردید. یافته های پژوهش نشان می دهد، دربین مفاهیم مولفه «فلسفه و ماهیت دفاع مقدس»، سه مفهوم «جنگ عقیده و جنگ اسلام و کفر»، «احیای ارزش های اسلامی و دینی» و «مبارزه با سلطه و استکبار قدرت ها» بالاترین فراوانی را داشته اند. حضرت امام برای مشروعیت بخشی به جنگ و دفاع مقدس، سه راهبرد مشخص شامل «تبیین فلسفه جنگ و دفاع از منظر دینی و عقیدتی»،«تبیین فلسفه جنگ از منظر امت محوری و جهانی اندیشی» و «تبیین فلسفه جنگ از منظر ملت محوری و حکومت محوری» را مد نظر داشتند. با عنایت به محوریت رضای الهی در منظومه فکری و عقیدتی حضرت امام، راهبرد «تبیین فلسفه جنگ و دفاع از منظر دینی و عقیدتی» مهمترین راهبرد محسوب می شود و میزان بالای فراوانی مفاهیم این راهبرد نیز موید این مطلب است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.54 M

بررسی و تحلیل نقش کمیتۀ تبلیغات و روابط عمومی در نگهداری اسرای عراقی در دوران دفاع مقدس

غلامرضا علاماتی؛ امین محمدی

دوره 9، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 35-60

چکیده

  یکی از ابعاد مهم تبلیغاتی که عراق تمرکز زیادی بر آن گذاشته بود، تبلیغات همه‌جانبه علیه اسیرداری ایران بود؛ به ویژه زمانی که نیروهای متجاوز بعثی در نبرد رودررو با ایران در جبهه‌ها شکست می‌خوردند یا ...  بیشتر یکی از ابعاد مهم تبلیغاتی که عراق تمرکز زیادی بر آن گذاشته بود، تبلیغات همه‌جانبه علیه اسیرداری ایران بود؛ به ویژه زمانی که نیروهای متجاوز بعثی در نبرد رودررو با ایران در جبهه‌ها شکست می‌خوردند یا ایران با عملیات‌های پی‌درپی ضربات مهلکی بر آن‌ها وارد می‌کردند، و نیز زمانی که اخباری مبنی بر پناهندگی نیروها و اسرای عراقی در ایران انتشار می‌یافت، فعالیت‌های تبلیغاتی عراق علیه اسیرداری ایران دو چندان می‌شد. در سراسر تاریخ دفاع مقدس، عراق با استفاده از دستگاه پرنفوذ تبلیغاتی‌شان به صورت مداوم ایران را به دروغ متهم به کشتار و شکنجۀ اسرای عراقی می‌کردند. واکنش ایران نسبت به تبلیغات سوء عراق، تشکیل کمیتۀ تبلیغات و روابط عمومی به عنوان زیرمجموعۀ کمیسیون ادارۀ اسرای عراقی بود که هدفش مقابله با تبلیغات دشمن دربارۀ اسیرداری ایران بود. در پژوهش پیش رو تلاش داریم با روش توصیفی و تحلیلی و بر اساس اسناد و مدارک آرشیوی ضمن بررسی ضرورت تشکیل کمیتۀ تبلیغات و روابط عمومی در دوران دفاع مقدس، به بررسی عملکرد این کمیته در مواجهه با تبلیغات عراق علیه اسیرداری جمهوری اسلامی ایران بپردازیم.یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد جمهوری اسلامی ایران برای مقابله با تبلیغات رژیم عراق، کمیتۀ تبلیغات و روابط عمومی را تشکیل داد که وظیفۀ اصلی آن انعکاس رفتار واقعی اسیرداری ایران بود. در این راستا، این کمیته با برگزاری نمایشگاه‌های صنایع دستی اسرا، همچنین با دعوت از خبرنگاران داخلی و خارجی به اردوگاه‌ها، وضعیت اسرای عراقی از نظر اسکان، خوراک و پوشاک، بهداشت و آموزش و کار را به جهانیان منعکس می‌کرد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 350.06 K

ریخت‌شناسی مضمونی(تماتیک) سینمای دفاع مقدس ایران

رامین اعلایی؛ علی‌اصغر فهیمی‌فر

دوره 4، شماره 1 ، خرداد 1397، ، صفحه 39-59

چکیده

   پژوهش حاضر با هدف شناسایی و شمردن الگوها و مولفه‌های تماتیک‌گونه جنگی با تمرکز بر نسبت‌های تماتیک مابین سینمای دفاع مقدس ایران و سینمای جنگ هالیوود به رشته تحریر درآمده و درصدد است با دستاویز قرار ...  بیشتر  پژوهش حاضر با هدف شناسایی و شمردن الگوها و مولفه‌های تماتیک‌گونه جنگی با تمرکز بر نسبت‌های تماتیک مابین سینمای دفاع مقدس ایران و سینمای جنگ هالیوود به رشته تحریر درآمده و درصدد است با دستاویز قرار دادن سه محصول از سینمای دفاع مقدس ایران و سه محصول از سینمای آمریکا، بدین هدف نائل آید. ضرورت پژوهش، علمی نبودن بحث‌ها درباره‌ی بخش مهمی از سینمای ایران است که ظرفیتی بالابرای جذب تماشاگر در مقیاس ملی دارد، اما توجه نکردن به ویژگی‌ها و نشناختن انتظارات مخاطبانش سبب کلیشه‌ای شدن و افول آن در برخی از مقاطع شده است. پژوهش حاضر با روش توصیفی – تفسیری به رشته تحریر درآمده است و درصدد پاسخ به این سوال اصلی است که فیلم‌های ژانر جنگی سینمای دفاع مقدس، تا چه میزان ظرفیت منطبق‌شدن با الگوهای تماتیک این ژانر در مطالعات فیلم را دارند. فرضیه‌ای که در پژوهش به‌صورت مبنا قرار گرفت این است که در سینمای پس از انقلاب ایران، این تنها سینمای دفاع مقدس است که توانایی شکل دادن به یک گونه سینمایی را دارد. 

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 442.78 K

تبیین حقوقی آیین‌نامۀ نظارت بر تولید و نشر آثار ادبی و تاریخی دفاع مقدس در پرتو حق تمامیت در مالکیت فکری

مسعود اخوان‌فرد؛ حمید صفرزاده بقال

دوره 6، شماره 3 ، آذر 1399، ، صفحه 39-54

چکیده

  ترویج صحیح علوم و معارف دفاع مقدس، امکان روشن­گری جامعه را هموار می­سازد و تحریف ارزش­های آن، باعث دوگانگی در جامعه می‌شود. به‎‌همین دلیل، آیین­نامۀ نظارت بر تولید و نشر آثار ادبی و تاریخی دفاع ...  بیشتر ترویج صحیح علوم و معارف دفاع مقدس، امکان روشن­گری جامعه را هموار می­سازد و تحریف ارزش­های آن، باعث دوگانگی در جامعه می‌شود. به‎‌همین دلیل، آیین­نامۀ نظارت بر تولید و نشر آثار ادبی و تاریخی دفاع مقدس که در دی 1397 هجری‌شمسی منتشر شده مورد بررسی قرار می‌گیرد. در این فرایند کارگروه استانی نظارت و داوری آثار ادبی و تاریخی دفاع مقدس، به‌عنوان مرجع صدور رأی بدوی، کارگروه کشوری به‌عنوان مرجع صدور رأی قطعی و دیوان عدالت اداری به‌عنوان صادر کنندۀ رأی نهایی تلقی می­شوند. این آیین­نامه با پیش‌بینی حضور افرادی مجرب در کارگروه­های حوزه دفاع مقدس ایجاد شده است. بااین‌وجود، این آیین­نامه اشکالاتی از لحاظ حقوقی دارد. حق تمامیت که به‌عنوان یکی از مصادیق حقوقی و اخلاقی تلقی می­شود، در نظام حقوقی بسیاری از کشورها همانند ایران، فرانسه و انگلیس مورد تأکید قرار گرفته است. پاسداری از این حق در علوم و معارف دفاع مقدس، یکی از راهکارهای عملیاتی در بیانیۀ گام دوم انقلاب محسوب می‌شود.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 504.79 K

بررسی زمینه‌های ژئوپلیتیکی بروز جنگ تحمیلی عراق علیه ایران

محسن رادمهر؛ عباس علی پور؛ حسن سعادتی

دوره 8، شماره 4 ، اسفند 1401، ، صفحه 45-70

چکیده

  عامل جغرافیا و ژئوپلیتیک نقش انکارناپذیری در وقوع جنگ‌ها ایفا می‌کنند. دولتمردان کشورهایی که با محدودیت‌های ژئوپلیتیکی روبه‌رو هستند، غالباً برای تغییر این وضعیت، دیدگاه‌های توسعه‌طلبانه‌ای نسبت ...  بیشتر عامل جغرافیا و ژئوپلیتیک نقش انکارناپذیری در وقوع جنگ‌ها ایفا می‌کنند. دولتمردان کشورهایی که با محدودیت‌های ژئوپلیتیکی روبه‌رو هستند، غالباً برای تغییر این وضعیت، دیدگاه‌های توسعه‌طلبانه‌ای نسبت به همسایگان خود دارند. کشور ایران نیز با توجه به موقعیت ژئوپلیتیکی‌اش، همواره مورد تهدید قرار گرفته است. جنگ هشت‌ساله عراق علیه ایران، به عنوان یکی از مهم‌ترین جنگ‌های دوره معاصر تا حد زیادی متأثر از ژئوپلیتیک و عامل جغرافیا بوده است. هدف این پژوهش بررسی و تبیین زمینه‌های ژئوپلیتیکی بروز جنگ تحمیلی عراق علیه ایران می‌باشد. درواقع پژوهش حاضر در پی پاسخ به این سؤال است که مهم‌ترین زمینه‌های ژئوپلیتیکی بروز جنگ تحمیلی عراق علیه ایران کدم‌اند؟ این پژوهش بر اساس ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی محسوب می‌شود. اطلاعات موردنیاز به شیوه اسنادی و با مراجعه به منابع معتبری چون کتب، مقالات و گزارش‌های معتبر گردآوری شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که جنگ تحمیلی عراق علیه ایران در بستر سه سطح ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی به وقوع پیوست. بنا به این یافته‌ها، عوامل ژئوپلیتیکی بروز جنگ در سطح ملی به عوامل سرزمینی و قلمرویی، ژئواکونومیک، ژئوکالچر، هیدروپلتیک، سیاسی، ژئواستراتژی و نظامی؛ در سطح منطقه‌ای به عوامل سرزمینی، ژئواکونومیک، ژئوکالچر، سیاسی، ژئواستراتژی و نظامی و در سطح بین‌الملل به عوامل ژئواکونومیک، ژئوکالچر، سیاسی، ژئواستراتژی و نظامی قابل‌تقسیم و بررسی است.واژگان کلیدی: ژئوپلیتیک، ایران، عراق، جنگ تحمیلی، تنش و منازعه

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.2 M

بررسی و ارزیابی راهبردهای دفاعی و نظامی جمهوری اسلامی ایران در جنگ تحمیلی

حسین علایی

دوره 7، شماره 2 ، شهریور 1400، ، صفحه 49-73

چکیده

  در این پژوهش به بیان و ارزیابی راهبردهای دفاعی و نظامی جمهوری اسلامی ایران در دوره جنگ تحمیلی پرداخته می شود . شیوه و روش انجام این تحقیق از حیث رویکرد محقق، توصیفی – تحلیلی و از حیث تکنیک جمع‌آوری ...  بیشتر در این پژوهش به بیان و ارزیابی راهبردهای دفاعی و نظامی جمهوری اسلامی ایران در دوره جنگ تحمیلی پرداخته می شود . شیوه و روش انجام این تحقیق از حیث رویکرد محقق، توصیفی – تحلیلی و از حیث تکنیک جمع‌آوری داده‌ها، کتابخانه‌ای و اسنادی است. در این تحقیق سعی شده است به پرسش های مختلف در باره چیستی و چرایی اتخاذ راهبردهای دفاعی و نظامی در دوره جنگ پاسخ داده شود. در مجموع بررسی های این تحقیق نشان می دهد که راهبردهای نظامی ایران در جلوگیری از "پیشروی عراق" در خاک ایران و نیز "دفع تجاوز" و "آزادسازی سرزمین های اشغالی" کشور موفق بوده است ولی راهبرد ایران برای "خاتمه دادن به جنگ" از طریق انجام یک عملیات بزرگ سرنوشت ساز، ناموفق بوده است و باعث طولانی و فرسایشی شدن جنگ و نیز کاهش توان اقتصادی ایران و افزایش تلفات و تغییر موازنه قوا به نفع عراق شده است. از طرفی ایران، "راهبردِ دیپلماسی" موفقی در طول دوره دفاع مقدس نداشته است و سرانجام جنگ، نه با ابتکار نظامی – سیاسی جمهوری اسلامی ایران بلکه از طریق پذیرش تأخیری قطعنامه 598 سازمان ملل به پایان رسیده است. در نهایت جمهوری اسلامی ایران توانسته است با راهبردهای اتخاذ کرده، "تمامیت ارضی" کشور را حفظ کند و جنگ را پس از هشت سال با ناکام گذاشتن صدام حسین به پایان ببرد. ولی موفق نشده تا خسارات و غرامت جنگ را از عراق دریافت کند و اروندرود را لایروبی نماید و خوزستان را بازسازی کند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 623.21 K

مطالعه تأثیر نگاره‌های دفاع مقدس در زیباسازی مبلمان شهری و بهداشت روانی جامعه

شهاب قهرمانی؛ علیرضا امجدی ملایی

دوره 2، شماره 4 ، اسفند 1395

چکیده

  در سال‌های اخیر، با اینکه جریآن‌هایی به نام هنر دفاع مقدس در شاخه‌های مختلف فرهنگی و هنری به وجود آمده، اما هنر دفاع مقدس هنوز هم با مشکلات متعددی روبه‌روست. در سال‌های بعد از جنگ تحمیلی به‌ویژه در ...  بیشتر در سال‌های اخیر، با اینکه جریآن‌هایی به نام هنر دفاع مقدس در شاخه‌های مختلف فرهنگی و هنری به وجود آمده، اما هنر دفاع مقدس هنوز هم با مشکلات متعددی روبه‌روست. در سال‌های بعد از جنگ تحمیلی به‌ویژه در سال‌های اخیر نگاره‌های دفاع مقدس اعم از تصاویر شهدا یا نمادهای دفاع مقدس وسیله‌ای هستند در قالب عناصر و مبلمان شهری برای ثبت و انتقال رشادت رزمندگان به نسلی که از نزدیک جنگ را ندیده و نسل‌های بعدی که نمی‌دانند هشت سال مقدس دفاع چگونه گذشته است. ارائه تصویری درست از نسلی که انقلاب کرد و خونش را پای انقلاب گذاشت، مهم‌ترین رسالت هنر انقلابی است. در این مقاله به مطالعه تأثیر نگاره‌های دفاع مقدس در زیباسازی فضا و مبلمان شهری و بهداشت روانی جامعه پرداخته و برای این منظور، تأثیر نگاره‌های دفاع مقدس در هویت‌بخشی، ایجاد حس مکان و احساس تعلق خاطر شهروندان، تأثیر در مناسبات اجتماعی افراد جامعه، زیباسازی محیط و فضای شهر در جهت آرامش بیشتر شهروندان موردمطالعه قرار گرفته است.

---

• مشاهده مقاله

تحلیل روند و ویژگی‌های جنگ تحمیلی عراق علیه ایران با تأکید بر بنیان‌های جغرافیای نظامی

حسین ربیعی؛ علی محمدپور

دوره 3، شماره 4 ، اسفند 1396، ، صفحه 47-74

چکیده

  جنگ تحمیلی عراق علیه ایران که حدود هشت سال به طول انجامید، گستره‌ای به مساحت بیش از 1600 کیلومتر را دربر گرفت و یکی از بزرگ‌ترین جنگ‌های قرن بیستم را رقم زد. پهنه عملیاتی این جنگ از ویژگی‌های گوناگون جغرافیای ...  بیشتر جنگ تحمیلی عراق علیه ایران که حدود هشت سال به طول انجامید، گستره‌ای به مساحت بیش از 1600 کیلومتر را دربر گرفت و یکی از بزرگ‌ترین جنگ‌های قرن بیستم را رقم زد. پهنه عملیاتی این جنگ از ویژگی‌های گوناگون جغرافیای انسانی و طبیعی برخوردار بود و انواع مختلف عملیات نظامی در آن انجام گرفت. جدا از گستره جغرافیایی، این جنگ از ویژگی‌های دیگری نیز برخوردار بود؛ در آغاز جنگ، یکی از طرفین در دوران گذار از یک انقلاب مردمی و دیگری در دوران ثبات و آرامش بود. همچنین، در حالی که یکی از طرفین جنگ از پشتیبانی نسبی جهانی برخوردار بود، دیگری همزمان رویاروی بخش زیادی از جامعه جهانی قرار گرفته بود. در این وضعیت، پیروزی نظامی در جبهه‌های جنگ، مستلزم پیروی درست از اصول جنگی، از جمله در نظر گرفتن اصول جغرافیای نظامی بود. بررسی و تحلیل دقیق‌تر روند جنگ، میزان پیروی روند جنگ از بنیان‌های جغرافیای نظامی را در هر دو جبهه روشن می‌کند. مقاله حاضر، با برشمردن ویژگی‌های عملیات نظامی طرفین جنگ، کاربست اصول کلی جغرافیای نظامی را از سوی هر کدام از طرف‌های درگیر، بررسی و تحلیل کرده است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.24 M

مقالۀ ترویجی بررسی گسترۀ عدالت در وصیت‌نامه‌های شهدای جنگ تحمیلی

سیدحسن قریشی کرین؛ حسینعلی قربانی

دوره 4، شماره 4 ، اسفند 1397، ، صفحه 47-62

چکیده

  چکیده: پژوهش حاضر، با هدف شناخت مقولۀ عدالت توسط شهدای جنگ تحمیلی، به بررسی وصیت‌نامه‌های آنان می‌پردازد؛ ازاین‌رو، با استفاده از روش تحلیل محتوا، چهارصد نمونه از وصیت‌نامه‌های شهدا تجزیه‌و‌تحلیل ...  بیشتر چکیده: پژوهش حاضر، با هدف شناخت مقولۀ عدالت توسط شهدای جنگ تحمیلی، به بررسی وصیت‌نامه‌های آنان می‌پردازد؛ ازاین‌رو، با استفاده از روش تحلیل محتوا، چهارصد نمونه از وصیت‌نامه‌های شهدا تجزیه‌و‌تحلیل شد. براساس این روش، مقولۀ عدالت به سه حوزۀ اصلی سیاسی، اقتصادی و فرهنگی تقسیم شده و هرکدام از آن‌ها با استفاده از نرم‌افزاری Excel و Spss سرشماری شد و نمودارهای موردنیاز استخراج شد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد، بیشترین توصیه‌های شهدا به حوزۀ عدالت سیاسی و مؤلفه‌های اصلی آن اختصاص دارد. همچنین، حجم وسیعی از وصیت‌نامه‌ها به عدالت اقتصادی اختصاص دارد. این موضوع نشان می‌دهد، شهدا، دغدغۀ عدالت اقتصادی داشتند و مصداق بارز آن را توزیع عادلانۀ ثروت و حمایت از اقشار ضعیف جامعه می‌دانستند. در حوزۀ عدالت اجتماعی، برپایی عدل در جامعۀ اسلامی، امر به معروف و نهی از منکر، شایسته‌سالاری، از مؤلفه‌های موردتوجه شهدا بوده است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 707.83 K

مسئولیت کیفری تخریب‌کنندگان محیط‌زیست در سایۀ امنیت زیست محیطی

امیرمهدی صالحی مقدم؛ علی بهرامی نژاد؛ یوسف درویشی هویدا

دوره 5، شماره 4 ، اسفند 1398، ، صفحه 47-65

چکیده

  تخریب محیط‌ زیست یکی از چالش‌های زیست‌محیطی است که بر امنیت ملی و زیستی کشور تأثیر به‌سزایی می‌گذارد. از این روی مسئولیت کیفری و مجازات، پاسخ و واکنشی است که جامعه در برابر جرایم زیست‌محیطی از خود ...  بیشتر تخریب محیط‌ زیست یکی از چالش‌های زیست‌محیطی است که بر امنیت ملی و زیستی کشور تأثیر به‌سزایی می‌گذارد. از این روی مسئولیت کیفری و مجازات، پاسخ و واکنشی است که جامعه در برابر جرایم زیست‌محیطی از خود نشان می‌دهد و در این صورت در سایه امنیت ملی می‌کوشد که از خود در مقابل جرایم و مجرمین حمایت کند. پرسش اساسی مقاله آن است که چه نوع حقوقی برای حمایت از محیط‌زیست مناسب است؟ مقاله با روش توصیفی- تحلیلی و منابع کتابخانه‌ای به این موضوع پرداخته است. یافته‌ها نشان داد، پیشگیری از آلودگی و جرم زیست‌محیطی یکی از راه‌های مهم و اهداف این مقاله در پاسخ به جرایم زیستی است. حمایت از محیط‌زیست در سایۀ امنیت ملی، به معنای ارائۀ واکنش کیفری در برابر جرایم زیست‌محیطی و بهره‌مندی از همۀ ابزارها و شیوه‌های غیرکیفری در همۀ حالات است که نتیجه‌اش امنیت زیست‌محیطی است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 386.18 K

نقش راهبردی امام‌خمینی(ره) در مدیریت جنگ در دوران دفاع مقدس

امیرعلی کتابی

دوره 5، شماره 3 ، آذر 1398، ، صفحه 49-65

https://doi.org/20.1001.1.25883674.1398.5.3.3.9

چکیده

  از محوری­ترین عوامل اتحاد و همدلی نیروهای لشکری و مردمی در طول هشت سال دفاع مقدس، وجود امام‌خمینی(ره) بود. ایشان توانستند افزون‌بر وحدت و همدلی، جنگ را مدیریت نموده و اهداف انقلاب اسلامی را در آن شرایط ...  بیشتر از محوری­ترین عوامل اتحاد و همدلی نیروهای لشکری و مردمی در طول هشت سال دفاع مقدس، وجود امام‌خمینی(ره) بود. ایشان توانستند افزون‌بر وحدت و همدلی، جنگ را مدیریت نموده و اهداف انقلاب اسلامی را در آن شرایط بحرانی پیش ببرند. این مقاله با بهره‌گیری از رویکرد توصیفی- تحلیلی بر آن است تا ضمن شناخت مؤلفه­های اساسی در استراتژی رهبری امام‌خمینی(ره)، بر تبیین عملیاتی نقش و توان مدیریتی ایشان در دفاع مقدس نیز بپردازد. یافته­های تحقیق نشان می­دهد که ترکیبی از دو سبک مدیریت جنگ و بحران‌ها و مدیریت معنوی و دینی بود که توانست جلوی تجاوز عراق به ایران را بگیرد و الگوی منحصر به فردی از امام(ره) را به جای بگذارد. رفتار و عملکرد امام‌خمینی(ره) در طول جنگ ایران و عراق نشان می‌دهد که ایشان از هر دو شیوۀ مزبور در مدیریت بحران‌ها به نحو احسن استفاده کردند. برخلاف تصور عده‌ای که شیوه مدیریت امام(ره) را فردی یا در ارتباط مستقیم با مردم می‌پندارند، ایشان از مدیریت راهبردی نیز استفاده کرده و به آن بیشتر اعتقاد داشتند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 606.06 K

شاخص‌های فرهنگ سیاسی ایران در دفاع مقدس

محمدصادق جلالی راد

دوره 9، شماره 3 ، آذر 1402، ، صفحه 49-80

چکیده

  فرهنگ‌سیاسی هر کشوری از ایستارهای مشخصه مردم آن نسبت به ویژگی‌های عمده نظام‌های سیاسی - اجتماعی که در درون مرزهای آن وجود دارد، سرشت و ماهیت نظام سیاسی، تعریف و تعیین‌ شایدها و نشایدهای حکومت و نقش ...  بیشتر فرهنگ‌سیاسی هر کشوری از ایستارهای مشخصه مردم آن نسبت به ویژگی‌های عمده نظام‌های سیاسی - اجتماعی که در درون مرزهای آن وجود دارد، سرشت و ماهیت نظام سیاسی، تعریف و تعیین‌ شایدها و نشایدهای حکومت و نقش مشارکت‌های فردی و جمعی در حکومت تشکیل می‌یابد. جمهوری اسلامی ایران با پیروزی انقلاب اسلامی و شروع جنگ تحمیلی رژیم بعث عراق بسیاری از شاخص‌های فرهنگ سیاسی را در جهت پیشبرد اهداف خود بازتولید نمود. این پژوهش در پی پاسخگویی به این سوال اصلی است که شاخص‌های فرهنگ سیاسی ایران در دفاع مقدس چه بوده است. این پژوهش به روش توصیفی و تحلیلی و با استفاده از مطالعات اسنادی، کتابخانه‌ای انجام گرفته است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که شاخص‌های مشارکت در انتخابات، اسطوره سازی، بیگانه هراسی، امر به معروف و نهی از منکر، تساهل و مدارا، حمایت از مستضعفان، شهادت طلبی، صدور انقلاب، غرب ستیزی، انتظار ظهور حضرت قائم(عج)، بسیج سیاسی، احزاب سیاسی، فضای امنیتی، تعصب گرایی و تقلید گرایی، جناح‌بندی و تشکل سازی، و عاملیت سیاسی نخبگان سهم بسزایی در دوران هشت سال دفاع مقدس و عبور ایران از این مقطع سرنوشت‌ساز در تاریخ داشته است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 626.35 K

علل و عوامل پیروزی حزب‌الله در جنگ 33روزه

رحمت ابراهیمی؛ رضا جلالی؛ محمد سهرابی؛ محمد رحیم عیوضی

دوره 7، شماره 4 ، بهمن 1400، ، صفحه 51-75

چکیده

  علل و عوامل پیروزی در جنگ 33 روزه رژیم غاصب صهیونیستی علیه مقاومت ‌‌حزب‌الله لبنان در سال 2006 میلادی با برخورداری از پیچیدگی‌های داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی کانون توجه جهانی بوده است. در این مقاله ...  بیشتر علل و عوامل پیروزی در جنگ 33 روزه رژیم غاصب صهیونیستی علیه مقاومت ‌‌حزب‌الله لبنان در سال 2006 میلادی با برخورداری از پیچیدگی‌های داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی کانون توجه جهانی بوده است. در این مقاله با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و شیوه گردآوری اطلاعات کتابخانه­ای، با هدف بررسی علل و عوامل پیروزی حزب­ الله لبنان در جنگ 33 روزه سال 2006 میلادی بر اساس مدل مدیریت بحران مایکل برچر و با بهره­گیری از مؤلفه‌های چهارگانه این مدل (با تأکید برمرحله سوم این مدل) تجزیه و تحلیل شده است. نتیجۀ این تحقیق حاکی از آن است که شیوه جنگ نامتقارن مهم‌ترین علل و عوامل پیروزی حزب­الله لبنان در جنگ 33روزه  بود. حزب‌الله لبنان با ترکیب روش‌های خلاقانه و مهارت‌های خود در این جنگ با وجود برتری‌های تسلیحاتی و تجهیزات نظامی پیشرفته، ارتش رژیم غاصب صهیونیستی را به شکست کشاند و آنها را به تغییر دکترین نظامی خود در برابر حزب‌الله لبنان وادار کرد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 464 K

انقلاب اسلامی و دفاع مقدس در نظام آموزشی کشور (تعلیم‌و‌تربیت اعتقادی، عبادی و اخلاقی در تراز انقلاب اسلامی و دفاع مقدس)

مرتضی زارع برمی

دوره 4، شماره 2 ، مرداد 1397، ، صفحه 53-86

چکیده

  چکیده: انقلاب اسلامی و دفاع مقدس بخشی از سرنوشت و هویت ملت ایران در چهار دهة اخیر است و براساس این دو رویداد کلان تاریخی- حماسی، امام خمینیرحمت‌الله‌علیه، اسلام، عاشورا، شهادت، آرمان­شهر، استقلال، ...  بیشتر چکیده: انقلاب اسلامی و دفاع مقدس بخشی از سرنوشت و هویت ملت ایران در چهار دهة اخیر است و براساس این دو رویداد کلان تاریخی- حماسی، امام خمینیرحمت‌الله‌علیه، اسلام، عاشورا، شهادت، آرمان­شهر، استقلال، آزادی، صلح، عدالت و برابری درزمرة باورها و ارزش­های استقلال از استکبار و رهایی از استبداد و تجاوز خارجی جمهوری اسلامی ایران است. هریک از این سرفصل­های محتوایی و ارزشی می­تواند، به‌تنهایی هستة مرکزی بسیاری از سرفصل­های آموزش‌و‌پرورشرا شکل دهد و در رشد مهارت­های شناختی، عاطفی و اجتماعی دانش­آموزان کشور مؤثر باشد. برهمین‌اساس، بایستی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، سهمی ارزنده در بالندگی آموزش‌و‌پرورش کشور داشته باشند، زیرا ارزش­ها و باورهای انسانی، اسلامی و ایرانی در‌حد‌اعلای خود در منظومة انقلاب اسلامی و دفاع مقدس تبلور یافته است؛ باعنایت‌به موارد بالا، پژوهش حاضر، با روش توصیفی- تحلیلی و با در‌نظر‌گرفتن مفاد اسلامی- ایرانی سند تحول بنیادین آموزشی کشور به‌رشتة‌تحریر درآمده و درپی بررسی منظومة انقلاب اسلامی و دفاع مقدس در‌حوزة تعلیم‌و‌تربیت اعتقادی، عبادی و اخلاقی است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 795.05 K

بازخوانی مسئولیت بین‌المللی رژیم بعث عراق در جنگ تحمیلی علیه ایران: تحلیل قطعنامه‌های شورای امنیت و سازوکار تعیین متجاوز

سیدرسول قریشی

دوره 4، شماره 3 ، آذر 1397، ، صفحه 53-82

چکیده

  مسئولیت بین‌المللی رژیم بعث عراق در جنگ تحمیلی از موضوع‌هایی است که ذهن ­ایرانیان را به خود مشغول کرده است. بررسی حقوقی و تاریخی دفاع مقدس، نیازمند بازخوانی وقایع و اقدامات جامعۀ جهانی است؛ ازاین‌رو، ...  بیشتر مسئولیت بین‌المللی رژیم بعث عراق در جنگ تحمیلی از موضوع‌هایی است که ذهن ­ایرانیان را به خود مشغول کرده است. بررسی حقوقی و تاریخی دفاع مقدس، نیازمند بازخوانی وقایع و اقدامات جامعۀ جهانی است؛ ازاین‌رو، در این مقاله به دو پرسش اصلی مورد پاسخ داده می‌شود. نخست، آیا جامعۀ جهانی به­ویژه سازمان ملل در مقابل جنگ تحمیلی رژیم بعث عراق علیه ایران، واکنش قابل‌توجهی نشان داده است؟ دوم، آیا اقدامات حقوقی برای جبران خسارت‌های جنگ توسط رژیم بعث عراق کافی بوده است؟ جنگ، آزمون مهمی برای مسئولان شورای امنیت بود تا گامی برای حفظ صلح ­و­ امنیت جهانی بردارند؛ اما، متأسفانه این شورا با واکنشی دوگانه از تعیین متجاوز خودداری نمود و تنها در بند ­6­ قطعنامۀ ­598 تعیین متجاوز را به‌صورت دومرحله‌ای از مجرای تحقیق­­ زیرنظر دبیرکل مشخص نمود. درنهایت، دبیرکل با ارائۀ گزارشی، رژیم بعث عراق را متجاوز معرفی کرد و این تجاوز را ناقض اصول بنیادین حقوق بین­الملل و ممنوعیت کاربرد زور دانست. این گزارش، پاسخی به عملکرد گزینشی­ شورا در حفظ صلح­ و­ امنیت بین‌المللی بود. به‌نظرمی‌رسد، گزارش دبیرکل می‌تواند مبنای قضاوت در خصوص تعیین متجاوز و مسئول جبران خسارت‌های ایران باشد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 856.45 K

مطالعه ابعاد حقوقی نسل زدایی قومیتی حلبچه؛ با مروری بر رویکرد قانون مجازات اسلامی 1392 به جنایت قتل دسته جمعی

بهروز یوسفلو؛ رامین بایرامی آرباطان

دوره 6، شماره 3 ، آذر 1399، ، صفحه 55-100

چکیده

  امروزه بیش از هر زمان دیگری ارتکاب جنایت توسط بزهکاران مرزها را درنوردیده، با ابزارهای مهلک تر ارتکاب یافته و اقوام، ادیان ، گروه ها را نشانه رفته و بزهدیدگی از حالت فردگرایانه خارج شده و بزهکار دشمن ...  بیشتر امروزه بیش از هر زمان دیگری ارتکاب جنایت توسط بزهکاران مرزها را درنوردیده، با ابزارهای مهلک تر ارتکاب یافته و اقوام، ادیان ، گروه ها را نشانه رفته و بزهدیدگی از حالت فردگرایانه خارج شده و بزهکار دشمن امنیت جامعه قلمداد شده است. یکی از مصادیق چنین جنایاتی، نسل کشی واقع در حلبچه می باشد . در این مقاله، برآنیم تا به شیوه توصیفی ـ تحلیلی به بررسی مباحث حقوقی جنایت بمباران شیمیایی حلبچه همچون، موارد نقض انواع کنوانسیون ها و مقررات بین المللی از سوی رژیم بعث عراق، تطبیق رفتار مجرمانه رژیم بعث عراق با جنایات بین المللی و تحلیل مسؤولیت کیفری دولت عراق، بررسی جنایت نسل کشی و سایر جنایات بین المللی طبق اساسنامه دیوان کیفری بین المللی ،ارزیابی نظام حقوقی ایران در جرم انگاری جنایت نسل کشی بپردازیم.مطالعات نشان میدهد، با توجه به عناصر مادی و معنوی هر یک از جنایات جنگی، جنایت علیه بشریت و نسل کشی مندرج در مواد 5 ،6 و 7 اساسنامه دیوان کیفری بین المللی،بمباران شیمیایی حلبچه مصداقی بارزی از جنایت نسل کشی است. با توجه به ظهورحقوق کیفری امنیت مدارکه متأثر از پیدایش جرایم بین المللی است، وجود خلاء قانونی شکلی و ماهوی درباره جنایت نسل کشی و کافی و شامل نبودن عناوین مجرمانه قانون مجازات اسلامی 1392 در تطبیق و تسرّی نسبت به جنایت نسل کشی و قابل تأمل بودن اِعمال صلاحیت جهانی محاکم داخلی ایران برای تعقیب و محاکمه متهمین این جنایت همگی ضرورت، رفع فوری خلاء قانونی موجود را ایجاب می نماید .

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 530.94 K

آینده روابط عراق و آمریکا و سناریوهای احتمالی

اسماعیل احمدی مقدم؛ محمد جعفری؛ غلامرضا سلیمی؛ عبدالجبار الحسینی

دوره 8، شماره 2 ، شهریور 1401، ، صفحه 57-79

چکیده

  این جستار به موضوع عراق و ماهیت نگاه آمریکا به آن از رهگذر تکیه بر مؤلفه‌های قدرت این کشور در جهت تحقق اهداف خود در منطقه غرب آسیا به ویژه منطقه خلیج فارس، می‌‌پردازد؛ تا بر این اساس بتوان راهکارهایی ...  بیشتر این جستار به موضوع عراق و ماهیت نگاه آمریکا به آن از رهگذر تکیه بر مؤلفه‌های قدرت این کشور در جهت تحقق اهداف خود در منطقه غرب آسیا به ویژه منطقه خلیج فارس، می‌‌پردازد؛ تا بر این اساس بتوان راهکارهایی برای تغییر این نگاه آمریکا به عراق و عدم پذیرش خواسته‌های توسعه‌طلبانه آن ارائه گردد. اهمیت تحقیق در بررسی و تبیین ماهیت روابط عراق و آمریکا و به تبع آن بحران‌ها و تنش‌های حاصل از آن است که دو طرف موفق به حل آن نبوده‌اند. هدف اصلی جستار بررسی و شناخت دلایل و نقاط ضعفی می‌باشد که منجر به این وضعیت گشته است. نظر به وسعت موضوع ابتدا از روش تاریخی جهت بررسی زمینه‌ها و ریشه‌های تاریخی روابط عراق و آمریکا، بهره بردیم. سپس با تکیه بر روش تطبیقی به مقایسه و بررسی تطبیقی این روابط در دو دوره قبل از سال 2003م و بعد از آن پرداختیم. همچنین با بهره‌گیری از روش توصیفی – تحلیلی به توصیف و تحلیل این روابط اقدام نموده تا در نهایت با تکیه بر روش پیش‌بینی و آینده نگاری احتمالی به ارائه سناریوهای احتمالی برای روابط عراق و آمریکا در پرتو تحولات منطقه و آینده وضعیت عراق در سایه نگاه آمریکا به آن می‌‌پردازیم. یافته‌های تحقیق حاکی از ارائه سه سناریو احتمالی در روابط عراق و آمریکا در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی و نظامی است. این سه سناریو عبارتند از: نخست: احتمال استمرار سلطه و هژمونی آمریکا، دوم ایجاد تغییر و قطع روابط و سوم: ایجاد شرایطی جهت سازگاری و توازن در این روابط.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 582.17 K