فصلنامه علمی مطالعات دفاع مقدس

بررسی نقش انگیزه بر مشارکت و حماسه آفرینی مردم در دفاع مقدس و تحقق اهداف جنگ

اسماعیل خان احمدی؛ مصطفی خودسیانی

دوره 7، شماره 2 ، شهریور 1400، ، صفحه 119-144

چکیده

  بررسی نقش انگیزه بر مشارکت و حماسه آفرینی مردم در دفاع مقدس و تحقق اهداف جنگ چکیده: نظر به پیچیدگی صحنه نبرد و فراوانی متغیرها، اهداف متعالی نظام ‌اسلامی در دفاع‌ مقدس و فراوانی متغیرهای مؤثر بر رفتار ...  بیشتر بررسی نقش انگیزه بر مشارکت و حماسه آفرینی مردم در دفاع مقدس و تحقق اهداف جنگ چکیده: نظر به پیچیدگی صحنه نبرد و فراوانی متغیرها، اهداف متعالی نظام ‌اسلامی در دفاع‌ مقدس و فراوانی متغیرهای مؤثر بر رفتار رزمندگان (فرمانده و تک‌ور) در فرایند نبرد، در راستای سنجش تأثیر انگیزه در دفاع ‌مقدس از آموزهای دینی، رهنمودهای حضرت ‌امام(ره) و فرماندهی معظم کل‌ قوا(مدظله) و صاحب ‌نظران این حوزه پنج مؤلفه: رسالت الهی، تنبیه متجاوز، دفاع همه‌جانبه، احقاق حق و دریافت امتیازات مادی احصاء و در پرسشنامه محقق ساخته بین جامعه تحقیق توزیع گردید. پس از جمع‌آوری تجزیه و تحلیل دادها نظر به ضریب همبستگی ۶۶۳/۰ و سطح معنی‌دار ۰۰۰/۰ فرضیه تحقیق تأیید گردید. نظربه تأثیر بالای شاخص‌های انگیزه بر مشارکت مردم در دفاع مقدس و تحقق اهداف جنگ، طیف کاملی از گزینه‎ های یک دفاع لایه‌بندی شده تحت عنوان پنج ظرفیت برای نظام ‌اسلامی شکل گرفت که در نتایج به آن اشاره شده ‌است.کلیدواژه‌ها: دفاع ‌مقدس، جنگ‌ آینده، مبانی ‌ارزشی، انگیزه.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 822.43 K

شناسایی و طبقه بندی مؤلفه‌های اخلاق حرفه‌ای در آموزه‌های مکتب سلیمانی

نرجس رستگاری؛ حکیمه دانشور؛ محیا پوریزدانپناه

دوره 9، شماره 2 ، شهریور 1402، ، صفحه 121-143

چکیده

  این مقاله با هدف بازشناسی مؤلفه‌های اخلاق حرفه‌ای از منظر شهید سلیمانی انجام‌گرفته و از روش تحلیلی- توصیفی استفاده شده است. حوزه پژوهش، کیفی از لحاظ هدف، کاربردی و از نوع تحلیل، اسنادی است. به منظور ...  بیشتر این مقاله با هدف بازشناسی مؤلفه‌های اخلاق حرفه‌ای از منظر شهید سلیمانی انجام‌گرفته و از روش تحلیلی- توصیفی استفاده شده است. حوزه پژوهش، کیفی از لحاظ هدف، کاربردی و از نوع تحلیل، اسنادی است. به منظور گردآوری داده‌های لازم برای پاسخگویی به سوال‌های پژوهش، کلیه اسناد و مدارک موجود و مرتبط با موضوع حاضر با استفاده از فرم گردآوری داده‌ها، جمع‌آوری و با شیوۀ کیفی مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفته است. از ۴ منبع مورد ارزیابی، ۲۱۸ مفهوم شناسایی و اخذ شده است که با تفکیک و دسته‌بندی این مفاهیم و شناسایی وجه مشترک و افتراق آنها تعداد ۱۰ خرده مفهوم و سپس در طی کدگذاری انتخابی، ۴ مؤلفۀ اصلی شناسایی شد که عبارتند از:. اخلاق فردی (انعطاف پذیری، همدلی، جاذبۀ عمیق)، اخلاق وظیفه‌گرایانه (تعهد، الهام بخشی، شفافیت ارتباطی)، اخلاق حقوقی (پردازش متوازان، چشم‌انداز اخلاقی)، اخلاق عدالتی (چشم‌انداز مشارکت، برون‌گرایی) و نتیجتا با ارائۀ الگوی عملی شناسایی ابعاد شخصیتی شهید حاج قاسم سلیمانی با هدف حفظ و آموزش چنین ویژگی‌های ارزشمندی به نسل های آینده سرزمینمان، ایران، این پژوهش انجام گرفت.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 676.96 K

نقش امریکا در تحریک رژیم بعث عراق در اِشغال جزایر سه‌گانه در دوران جنگ تحمیلی

مهدی قربانی

دوره 6، شماره 1 ، خرداد 1399، ، صفحه 123-139

https://doi.org/20.1001.1.25883674.1399.6.1.5.4

چکیده

  پیروزی انقلاب اسلامی، امریکا را در ادامۀ برنامه‌ها و اجرای سناریوهای از پیش تعریف شده در ایران مستأصل کرد و منافع آن کشور را که در راستای اجرای سیاست دوستونی نیکسون در منطقۀ غرب آسیا بود، از بین برد. ...  بیشتر پیروزی انقلاب اسلامی، امریکا را در ادامۀ برنامه‌ها و اجرای سناریوهای از پیش تعریف شده در ایران مستأصل کرد و منافع آن کشور را که در راستای اجرای سیاست دوستونی نیکسون در منطقۀ غرب آسیا بود، از بین برد. این پژوهش بر آن است تا در قالب نظریه نوواقعگرایی به نقش امریکا در تحریک حکام بعثی عراق نسبت به اشغال جزایر سه‌گانۀ ایرانی و تسلط بر تنگۀ هرمز بپردازد. روش این پژوهش، توصیفی، و در گردآوری داده‌ها از شیوه کتابخانه­ای استفاده شده است. پرسش اصلی تحقیق این است که امریکا در تحریک رژیم بعث عراق در اشغال جزایر سه‌گانه توسط صدام چه نقشی داشته است. پاسخ کوتاه در حکم فرضیه این است که کمکهای نظامی و لجستیکی مستقیم و غیرمستقیم امریکا به رژیم بعث عراق، صدام را بیش از پیش در تجاوز به تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران و اشغال جزایر سه‌گانه مصمم کرد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 459.13 K

کاستی‌های نظام تقنینی کیفری در پاسخ به نیازهای شرایط جنگی: درس‌هایی از جنگ هشت‌ساله تحمیلی

محمد صالح تسخیری؛ مسعود اخوان‌فرد

دوره 6، شماره 3 ، آذر 1399، ، صفحه 123-146

چکیده

  وقوع جنگ تحمیلی هشت ساله رژیم بعث عراق و حامیان آن و استمرار تهدیدات نظامی از جانب قدرت‌های جهانی و منطقه‌ای علیه جمهوری اسلامی ایران، بیانگر لزوم آمادگی همه‌جانبه کشور برای رویارویی با این تهدیدات ...  بیشتر وقوع جنگ تحمیلی هشت ساله رژیم بعث عراق و حامیان آن و استمرار تهدیدات نظامی از جانب قدرت‌های جهانی و منطقه‌ای علیه جمهوری اسلامی ایران، بیانگر لزوم آمادگی همه‌جانبه کشور برای رویارویی با این تهدیدات و وقوع جنگ است. یکی از آمادگی‌های ضروری، آمادگی نظام تقنینی به‌شمار می‌آید. نوشتار روبرو بر موضوع کاستی‌های نظام تقنینی کیفری ایران برای رویارویی با شرایط جنگی با تکیه بر تجربه جنگ تحمیلی هشت‌ساله متمرکز شده؛ به‌گونه‌ای که رفع هر یک از آن‌ها به «نیاز ضروری نظام تقنینی کیفری» تبدیل شده است. روش تحقیق این پژوهش، توصیفی و تحلیلی می‌باشد و در برخی موارد به دلیل رویکرد تاریخی متن از روش اسنادی نیز بهره جسته است. هدف اصلی این نوشتار نیز کشف کاستی‌ها و خلأهای موجود در قوانین کیفری برای پاسخ‌دهی به نیازهای ناشی از شرایط جنگ می‌باشد. براساس یافته‌های این پژوهش، فقدان هنجارهای الزام‌آور در حوزه حقوق بشردوستانه، خلأ در نظام مجازات‌دهی اقدامات موجودیت های مادون دولت، بی‌توجهی به تصویب قوانین خاص شرایط جنگی و شرایط اضطراری و بی‌توجهی نظام تقنینی به جرم‌انگاری جنایات بین‌المللی در نظام قانون‌گذاری داخلی، مهم‌ترین کاستی‌های موجود است. به‌نظر می‌رسد که به‌دلیل گذشت سه دهه از پایان جنگ تحمیلی و استقرار امنیت در کشور، پاسخ‌گویی به این نیازها در سایه غفلت قانون‌گذار قرار گرفته‌ است. ازاین‌رو باید موضوعات یادشده با جایابی درست در قوانین مرتبط مورد توجه قرار گیرند یا اینکه مجلس شورای اسلامی با لحاظ همه ابعاد مورد نیاز و تصویب قانونی جامع در این‌خصوص، آمادگی نظام تقنینی کیفری را ارتقا بخشد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 497.54 K

بررسی معنایی جایگاه فرهنگ ایثار و شهادت در برنامه درسی مدارس موردمطالعه: (کتب آمادگی دفاعی اول و دوم متوسطه)

جواد آقامحمدی

دوره 2، شماره 4 ، اسفند 1395

چکیده

  هدف این پژوهش بررسی جایگاه فرهنگ ایثار و شهادت در برنامه درسی مدارس متوسطه ایران با تأکید بر کتب آمادگی دفاعی بود. طرح به کار گرفته شده در این تحقیق، توصیفی - تحلیلی است. تحقیقات توصیفی، مجموعه روش‌هایی ...  بیشتر هدف این پژوهش بررسی جایگاه فرهنگ ایثار و شهادت در برنامه درسی مدارس متوسطه ایران با تأکید بر کتب آمادگی دفاعی بود. طرح به کار گرفته شده در این تحقیق، توصیفی - تحلیلی است. تحقیقات توصیفی، مجموعه روش‌هایی است که هدف آن‌ها، توصیف کردن شرایط یا پدیده‌های مورد بررسی است و تحلیلی است، یعنی محقق با وزن کردن و ارزش بخشیدن به قسمت‌های ذهنی محتوا که قابل‌اندازه‌گیری نیستند، سعی می‌کند به تفسیر آن‌ها نائل آید. در تحقیق حاضر کتب آمادگی دفاعی دوره متوسطه اول و دوم بر اساس شاخصه اصلی ایثار و شهادت و مؤلفه‌های آن مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفته‌اند. روش تحلیل داده‌ها با استفاده از آمار توصیفی (جدول، درصد و فراوانی) صورت‌گرفته است تا تصویر منظم و قابل قبولی به مخاطب ارائه کند. نتایج پژوهش نشان داد که در کتب آمادگی دفاعی دوره اول و دوم جمعاً ۱۸۲ بار بحث مهم و شیرین ایثار و شهادت موردبحث و بررسی قرار گرفته است و دراین‌بین مؤلفه‌های ایثار و استقامت، خدامحوری در مقابل خودمحوری، عدم تعلق به دنیا و احترام به دیگران که از مصادیق باارزش شهادت‌طلبی و ایثار هستند بیشترین فراوانی و مباحث علم و آگاهی و تعالی روح و روان کمترین میزان را به خود اختصاص داده‌اند.

---

• مشاهده مقاله

مقالۀ ترویجی شایستگی‌های فرماندهان دفاع مقدس در مدیریت منابع انسانی مبتنی‌بر آموزه‌های نهج‌البلاغه

ناصر پورصادق

دوره 4، شماره 4 ، اسفند 1397، ، صفحه 95-120

چکیده

  چکیده: کاربرد مدل­های دینی، به‌خصوص نهج‌البلاغه برای ارتقای سازمان‌های نظامی کشور بسیار مفید است. در این پژوهش سعی شد با بررسی کتابخانه‌ای نهج‌البلاغه، به مدلی دست یافت. به‌همین‌دلیل، ابتدا نظام ...  بیشتر چکیده: کاربرد مدل­های دینی، به‌خصوص نهج‌البلاغه برای ارتقای سازمان‌های نظامی کشور بسیار مفید است. در این پژوهش سعی شد با بررسی کتابخانه‌ای نهج‌البلاغه، به مدلی دست یافت. به‌همین‌دلیل، ابتدا نظام مدیریت منابع انسانی و زیرسیستم‌های مبتنی‌بر شایستگی بررسی شد. سپس کلام امیرالمومنینعلیه‌السلام، به‌صورت کاربردی در جنبه‌های مدیریت منابع انسانی و نظام شایستگی مدیران سازمان‌های نظامی بررسی شد. با‌توجه‌به بررسی ادبیات و تعریف پنج زیرسیستم اصلی در حوزۀ منابع انسانی، شایستگی مدیران و فرماندهان دفاع مقدس را می‌توان در این پنج شاخه دید. از سوی دیگر، براساس غور در نهج‌البلاغه، 22 شایستگی برای فرماندهان وجود دارد. سپس، در قالب یک مدل ماتریسی، شایستگی‌های فرماندهان در پنج زیرسیستم منابع انسانی معرفی شده است. براساس تکنیک مدلسازی ساختاری تفسیری، نظرات پانزده نفر از خبرگان و تبیین روابط میان مؤلفه‌ها مشخص شد، شایستگی‌ها در مدلی هشت سطحی دسته‌بندی می‌شوند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.45 M

اقدامات پیشگیرانه و سرکوب‌گرانه علیه جرایم سازمان‌یافتۀ فراملی در حقوق بین‌الملل

محمد محمدی؛ علی پورقصاب امیری؛ حسن سلیمانی

دوره 5، شماره 4 ، اسفند 1398، ، صفحه 103-126

چکیده

  مبارزه با جرایم سازمان‌یافتۀ فراملی، با اقدامات پیشگیرانه و سرکوب‌گر، از مجرای همکاری دولت‌ها میسر است. کنوانسیون پالرمو دولت‌ها را در زمینۀ استفاده از تدابیر پیشگیرانه تشویق به همکاری نموده و مادۀ ...  بیشتر مبارزه با جرایم سازمان‌یافتۀ فراملی، با اقدامات پیشگیرانه و سرکوب‌گر، از مجرای همکاری دولت‌ها میسر است. کنوانسیون پالرمو دولت‌ها را در زمینۀ استفاده از تدابیر پیشگیرانه تشویق به همکاری نموده و مادۀ 31 کنوانسیون، به پیشگیری از جرم می‌پردازد. اقدامات سرکوب‌گر در مرحلۀ پس از وقوع جرایم و در پاسخ و واکنش به آن‌ها صورت می‌گیرد. هیچ‌ کشوری به تنهایی نمی‌تواند در مبارزه با این معضل جهانی موفق شود؛ چراکه دامنۀ جرایم به آن سوی مرزها کشیده شده است. در مبارزه با جنایات سازمان‌یافتۀ فراملی، کاربست راهکارها و پروتکل‌های الحاقی کنوانسیون پالرمو توسط دولت‌ها می‌تواند بسیار کارآمد باشد. این پژوهش با رویکرد کیفی و به شیوۀ تحلیلی- توصیفی، در پی پاسخ به این پرسش است که آیا مبارزه با جنایات سازمان‌یافتۀ فراملی با اقدامات پیشگیرانه و سرکوب‌گرانۀ کنوانسیون پالرمو محقق خواهد شد؟ یافته‌ها نشان داد، کنوانسیون پالرمو نسبت به دیگر اسناد بین‌المللی موفق‌تر بوده و می‌تواند مبنای مؤثری در مبارزه با جرایم سازمان‌یافتۀ بین‌المللی باشد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 392.77 K

شناسایی دستاوردها و نوآوری‌های پدافند هوایی ارتش ج.ا.ایران در عملیات والفجر8

رضا جهان‌فر؛ اصغر محمدی فاتح

دوره 5، شماره 3 ، آذر 1398، ، صفحه 115-143

https://doi.org/20.1001.1.25883674.1398.5.3.6.2

چکیده

  عملیات والفجر8، نقطۀ عطفی در تاریخ هشتاد سالۀ پدافند هوایی ایران است. نوآوری‌های به کار رفته در این عملیات، در عملیات‌های بعدی هم دیده شد. درس‌آموزی از نوآوری‌های پدافند هوایی در عملیات والفجر8، برای ...  بیشتر عملیات والفجر8، نقطۀ عطفی در تاریخ هشتاد سالۀ پدافند هوایی ایران است. نوآوری‌های به کار رفته در این عملیات، در عملیات‌های بعدی هم دیده شد. درس‌آموزی از نوآوری‌های پدافند هوایی در عملیات والفجر8، برای نیروهای مسلح و کاربست مدیریتی آن، ضروری است. تاکنون در این باره پژوهش‌های نظام­مندی انجام نشده است. در این راستا، هدف پژوهش، شناسایی نوآوری‌های پدافند هوایی در عملیات والفجر8 است. پژوهش از نوع اکتشافی و داده­ها از نوع اسنادی، کتابخانه­ای و روش مصاحبه است. بر اساس یافته­ها، نوآوری‌های پدافند هوایی در یازده بخش طبقه­بندی شد که عبارت­اند از تنوع و ترکیب جنگ­افزارها، جا‌به‌جایی‌های ضربتی و سریع، پنهان ماندن از دید دشمن، فریب دشمن، کوچک‌سازی جنگ‌افزارها، رعایت اصول حفاظت اطلاعات، تغییر چیدمان جنگ‌افزارها، انهدام موشک‌های هوا به زمین عراق، استفادۀ بهینۀ از شبکۀ دیده‌بان بصری، سبک­سازی سامانه‌های پدافند هوایی و جابه‌جایی‌های مکرر. در نهایت اینکه دستاورد این نوآوری‌ها، مشتمل بر هدف قرار دادن هواپیماها و بالگردهای دشمن و برتری در میدان نبرد بود.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 497.17 K

روش‌های یادگیری ماشین در بررسی ویژگی‌های زبان شعری در اشعار شاعران دفاع مقدس (مطالعۀ موردی: اشعار دو شاعر دفاع مقدس؛ قیصر امین‌پور و محمدرضا عبدالملکیان)

کامیار جوانمردی؛ منوچهر اکبری

دوره 4، شماره 3 ، آذر 1397، ، صفحه 121-144

چکیده

  شناسایی سبک نویسنده و پردازش زبان طبیعی از اهمیت ویژ‌ه‌ای برخوردار است و پژوهش در این زمینه به دو صورت کیفی و کمی انجام می‌شود. ازآنجایی‌که شعر و ادبیات همواره یکی از افتخارات تاریخی زبان فارسی به‌شمار ...  بیشتر شناسایی سبک نویسنده و پردازش زبان طبیعی از اهمیت ویژ‌ه‌ای برخوردار است و پژوهش در این زمینه به دو صورت کیفی و کمی انجام می‌شود. ازآنجایی‌که شعر و ادبیات همواره یکی از افتخارات تاریخی زبان فارسی به‌شمار می‌آید، شناسایی سبک نویسندگان و شاعران به‌صورت گسترده، بدون‌اعمال نظرات انسانی و به شیوۀ کمی، امری ضروری است. در این پژوهش کاربرد روش‌های آماری برای شناسایی سبک نویسنده مورد بررسی قرار می‌گیرد؛ به‌همین‌دلیل، ویژگی‌های واژگانی، حرفی و نحوی از متن‌های منتخب استخراج می‌شود. هدف اصلی مقاله، استخراج ویژگی‌های صوری متن و دسته‌بندی اشعار مربوط به دو شاعر حوزۀ دفاع مقدس (قیصر امین‌پور و محمدرضا عبدالملکیان) است. به‌این‌منظور، از دو دسته‌بند K نزدیک‌ترین همسایه و بیز ساده جهت انجام عمل دسته‌بندی و انتساب داده‌ها استفاده شد. بررسی هر کدام از دسته‌بندها با استفاده از معیارهای ارزیابی، انجام شد. نتایج ارزیابی‌ها روی سه نوع ویژگی نشان داد، ویژگی‌های واژگانی بدون حذف واژه‌های دستوری در دسته‌بند بیز ساده با 92 درصد معیار F از بالاترین دقت در میان انواع ویژگی‌ها برخوردار است. این نتیجه، نشان‌دهنده کارآیی قابل‌ملاحظۀ این نوع ویژگی در شناسایی سبک نویسنده است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 860.28 K

بررسی و تحلیل نقش‌آفرینی قوم عرب خوزستان در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران

حسن جعفرزاده؛ چمران بویه

دوره 3، شماره 4 ، اسفند 1396، ، صفحه 127-149

چکیده

  تحولات تاریخی و سیاسی جغرافیای سیاسی ایران، همواره با توجه به کارکرد چند‌وجهی اقوام، در سیر معادلات قدرت تحلیل و ارزیابی می‌شود؛ به‌طوری که تصویر موزاییکی اقوام در این جغرافیای سیاسی طی تاریخ، چرخه‌ای ...  بیشتر تحولات تاریخی و سیاسی جغرافیای سیاسی ایران، همواره با توجه به کارکرد چند‌وجهی اقوام، در سیر معادلات قدرت تحلیل و ارزیابی می‌شود؛ به‌طوری که تصویر موزاییکی اقوام در این جغرافیای سیاسی طی تاریخ، چرخه‌ای از فرصت- تهدید را در مقابل منافع ملّی ایران نمایش می‌دهد. در این تحقیق با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به بررسی نقش قوم عرب خوزستان در جنگ تحمیلی پرداخته شد. در واقع جنگ طولانی اخیر که با شعار حمایت از اعراب خوزستان یا به گمان دولت عراق، «عربستان» آغاز و تداوم یافت، مناسب‌ترین فرصت را برای آشکارسازی حداکثر تمایلات واگرایانه در اختیار اعراب خوزستان گذاشت. با مطالعه این نقش‌آفرینی، مشخص شد که پیوندهای مذهبی، تاریخی و روابط اجتماعی- اقتصادی، خوزستان را دارای چنان هویت ایرانی گردانیده بود که مردم این منطقه با مقاومت و مخالفت در برابر دولت بعثی و عرب عراقی، که با تبلیغات و وعده‌های فراوان سعی در تحریک و همگرایی آنان داشت، نشان دادند که پیوند عوامل اعتقادی و باورهای آنان با سرزمین و کشور ایران، محکم‌تر از آن است که بتوان با پیش کشیدن مسائل قومی، آنها را از هم جدا کرد. بنابر این، جنگ تحمیلی، زمینه بروز و نقش‌آفرینی این اعتقادات و باورهای نهفته را در میان قوم عرب خوزستان زنده کرد. از این رو، مقاومت مردم خوزستان در برابر تهاجم عراق، نقش مؤثری در سرنوشت جنگ ایفا کرد و در پایان، باعث شکست طرح تجزیه خوزستان شد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 582.19 K

اندیشه دفاعی – امنیتی امامین انقلاب با تأکید بر تهدیدات جمهوری اسلامی ایران

آرش قربانی سپهر؛ حامد ابراهیمی

دوره 9، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 129-152

چکیده

  با پیروزی و برپایی نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران، قدرت‌های استکباری جهان در رأس آنها آمریکا، که منافع شیطانی خود را در جهان از دست رفته می‌دید از همان آغازین روزهای پیروزی انقلاب، تمام عوامل و ترفندهای ...  بیشتر با پیروزی و برپایی نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران، قدرت‌های استکباری جهان در رأس آنها آمریکا، که منافع شیطانی خود را در جهان از دست رفته می‌دید از همان آغازین روزهای پیروزی انقلاب، تمام عوامل و ترفندهای خود مانند ایجاد تفرقه، تحریم، تهدید، تحریک اقوام، تجزیه کشور و... را برای شکست این انقلاب بکار گرفتند. در این بین هدف پژوهش حاضر این است تا اندیشه‌های دفاعی – امنیتی امامین انقلاب را، با توجه به تهدیداتی که جمهوری اسلامی ایران با آن روبه رو است کاوش نماید تا بتوان مبتنی بر این اندیشه‌ها، تهدیدات دفاعی – امنیتی جمهوری اسلامی ایران را کنترل و کمرنگ نمود. این مطالعه از نظر ماهیت شناسی، جزو تحقیقات توصیفی-تحلیلی محسوب می‌شود. مبنای انجام تحقیق بر پایه منابع کتابخانه‌ای و بیانات امامین انقلاب در حوزة دفاعی - امنیتی می‌باشد. یافته‌های پژوهش گویای آن است که امروزه دشمنان اسلام به ویژه دشمنان انقلاب اسلامی ایران برنامه‌هایشان ایجاد تهدید و تهدیدسازی است که با اهرم‌های فشار اقتصادی، تهدید نظامی، تهدید سایبری، تحریم-ها، جنگ روانی سعی بر آن دارند تا از مؤلفه‌های قدرت جمهوری اسلامی ایران در منطقه بکاهند و آن را در انزوای ژئوپلیتیکی قرار دهند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 653.72 K

قطع‌نامه 598 از منظر فقه سیاسی منطبق بر رویکردهای سیاستی امام خمینی (ره)

مهدی نوریان؛ امیر محمد حضرتی؛ زهرا السادات نجم آبادی

دوره 9، شماره 3 ، آذر 1402، ، صفحه 131-155

چکیده

  تاریخ جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، شاهد قطع‌نامه‌های متعددی از سوی شورای امنیت است که به دلیل نادیده گرفتن حقوق ملت ایران موافقت مسئولان نظام جمهوری اسلامی را کسب نکرد اما به جهت شرایط زمانی و مفاد متفاوت ...  بیشتر تاریخ جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، شاهد قطع‌نامه‌های متعددی از سوی شورای امنیت است که به دلیل نادیده گرفتن حقوق ملت ایران موافقت مسئولان نظام جمهوری اسلامی را کسب نکرد اما به جهت شرایط زمانی و مفاد متفاوت قطع‌نامه 598، این قطعنامه پذیرفته شد. دست‌یابی به علل پذیرش قطع‌نامه از سوی امام(ره) و فهم راهبردهای سیاسی ایشان در آن زمان مبتنی بر شناخت الگوی سیاست خارجی مورد نظر ایشان است؛ ازاین‌رو تبیین اصول و مبانی سیاست خارجی حضرت امام (ره) از منظر فقه سیاسی اجتناب ناپذیر می‌نماید. پژوهش حاضر که به روش اسنادی-کتابخانه‌ای نگاشته شده و از نوع توصیفی-تحلیلی به روش کیفی است، به بررسی اصول و قواعد ثابتی که مبنای سیاست خارجی امام (ره) در پذیرش قطعنامه بوده، پرداخته است؛ در این راستا می‌توان به مواردی چون تکلیف گرایی و عمل به مقدورات، مصلحت اسلام و مسلمانان، گسترش نفوذ اسلام، نفی دخالت بیگانگان، تقدم اهم بر مهم، مشورت و رجوع به خبره و لزوم عمل به تعهد و پایبندی به قراردادهای بین‌المللی اشاره کرد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 564.32 K

نقش جبهه مقاومت اسلامی در سیاست‌گذاری عمومی ایران در مقابله با تحریم‌های یک جانبه آمریکا

فاطمه نجف زاده؛ ماشاالله حیدرپور؛ محمد ترابی

دوره 7، شماره 4 ، بهمن 1400، ، صفحه 133-154

چکیده

  یکی از ابعاد سیاست‌گذاری عمومی ایران از منظر سیاست خارجی، بهره‌گیری از ظرفیت‌های کشورهای اسلامی در جبهه مقاومت به عنوان راه‌حل‌ کاهش رفع اثرات تحریم است. این پژوهش با بکارگیری روش تحلیلی، منابع کتابخانه ...  بیشتر یکی از ابعاد سیاست‌گذاری عمومی ایران از منظر سیاست خارجی، بهره‌گیری از ظرفیت‌های کشورهای اسلامی در جبهه مقاومت به عنوان راه‌حل‌ کاهش رفع اثرات تحریم است. این پژوهش با بکارگیری روش تحلیلی، منابع کتابخانه ای و انجام مصاحبه از اساتید متخصص و نخبگان حوزه تحریم و سیاست‌گذاری قصد دارد به تحلیل سیاست گذاری عمومی ایران در وضع موجود با توجه به بهره‌گیری از جبهه مقاومت در مقابله با تحریم‌های یکجانبه آمریکا بپردازد. به عبارتی هدف این مقاله بررسی چگونگی سیاست‌گذاری عمومی ایران در مقابل تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا است. و می‌خواهد به این پرسش پاسخ دهد که نقش جبهه مقاومت در سیا‌ستگذاری عمومی ایران در مقابله با تحریم‌های یکجانبه آمریکا چگونه است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که ایران به نوعی تحریم را فرصتی قرار داده است تا علاوه بر حفظ موقعیت خود در منطقه غرب آسیا، آن را تحکیم نیز نماید و از سوی دیگر، از فرصت‌های جبهه مقاومت اسلامی در مقابله با تحریم‌های یک جانبه آمریکا، بهره می‌گیرد. جبهه مقاومت اعم از کشورهایی نظیر فلسطین، لبنان، سوریه، عراق، یمن و در رأس آن‌ها ایران، با ایجاد یک باشگاه مقابله با تحریم ها در تلاش هستند تا نه تنها در مقابل تحریم‌های آمریکا بایستند، بلکه با حمایت ایران، هم این کشور را از اثرات تحریم‌های یکجانبه آمریکا مصون کنند، و هم خود از حمایت ایران برخوردار باشند. سطوح تحریم این کشورها شامل سطح دولتی و سطح غیردولتی است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 572.22 K

طراحی سامانه ارایه عملیات‌های بزرگ دفاع مقدس بر پایه سنجش‌ازدور و سامانه اطلاعات جغرافیایی

شهاب قهرمانی؛ عادل شریفی

دوره 4، شماره 1 ، خرداد 1397، ، صفحه 135-158

چکیده

  تبیین عملیات‌های دفاع مقدس به‌منظور کسب و جمع‌آوری تجربیات فرماندهان، کارشناسان و رزمندگان هشت سال دفاع مقدس و استفاده از این تجربیات در ابعاد مختلف امری ضروری است؛ از این‌رو، طراحی یک پایگاه و سامانه ...  بیشتر تبیین عملیات‌های دفاع مقدس به‌منظور کسب و جمع‌آوری تجربیات فرماندهان، کارشناسان و رزمندگان هشت سال دفاع مقدس و استفاده از این تجربیات در ابعاد مختلف امری ضروری است؛ از این‌رو، طراحی یک پایگاه و سامانه اطلاعاتی جامع در این حوزه مفید به‌نظر می‌رسد. در پژوهش حاضر به‌منظور طراحی یک سامانۀ ارائه عملیات‌های بزرگ دوران دفاع مقدس تلاش شده است پایگاه داده‌ای در محدوده جغرافیای دفاع مقدس از این عملیات‌ها تهیه گردد. در پژوهش حاضر، 19 منطقه عملیاتی بزرگ دوران دفاع مقدس شامل: عملیات‌های ثامن‌الائمه، طریق‌القدس، فتح‎المبین، بیت‌المقدس، رمضان، والفجر مقدماتی، والفجر 1، والفجر 4، خیبر، بدر، والفجر 8، کربلای 1، کربلای 4، کربلای 5، کربلای 10، بیت‌المقدس 2، والفجر 10 و بیت‌المقدس 7 موردبررسی قرار گرفتند. در این پژوهش سعی شده است تا با استفاده از منابع اطلاعاتی سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی و استخراج اطلاعات از تصاویر ماهواره‌ای، پایگاه اطلاعات جغرافیایی از منطقه‌ی هر عملیات ساخته شود و به‌تناسب محدوده عملیات، لایه‌های مورد نیاز آن به‌صورت رقومی شده استخراج ‌گردد و در نهایت سامانه اطلاعات جغرافیایی عملیات‌های بزرگ دفاع مقدس تهیه و نقشه‌های عملیاتی مفید از آن استخراج گردید. این سامانه می‌تواند در سازمان‌های نظامی؛ مؤسسات پژوهشی؛ مراکز علمی و دانشگاهی مورد استفاده قرار گیرد

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 1.03 M

ائتلاف سازی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران: از دفاع مقدس تا محور مقاومت.

کیانوش کیاکجوری؛ الماس اسلامی

دوره 8، شماره 2 ، شهریور 1401، ، صفحه 135-161

چکیده

  ائتلاف سازی در سیاست خارجی محوری ترین بخشِ دیپلماسی کشورها است. منافع مشترک، تهدید مشترک و ارزش های مشترک زمینه ساز ائتلاف ها هستند. جمهوری اسلامی با آگاهی از تهدیدها، به ائتلاف سازی در سیاست خارجی در ...  بیشتر ائتلاف سازی در سیاست خارجی محوری ترین بخشِ دیپلماسی کشورها است. منافع مشترک، تهدید مشترک و ارزش های مشترک زمینه ساز ائتلاف ها هستند. جمهوری اسلامی با آگاهی از تهدیدها، به ائتلاف سازی در سیاست خارجی در دوران دفاع مقدس و محور مقاومت روی آورده است. هدف اصلی درک مؤلفه های ائتلاف ساز برپایه شاخص های هویتی و ایدئولوژیکی برای مقابله با اقتدار قدرتهای بزرگ است. اهمیت موضوع مورد بررسی به درک جدید از توان جمهوری اسلامی برای ائتلاف سازی و ثمرات آن اشاره دارد. پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی به دنبال پاسخ به این پرسش است که ائتلاف سازی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دوران دفاع مقدس و شکل گیری محور مقاومت چگونه بوده است؟ فرضیه مقاله این است که جمهوری اسلامی ایران با درک منبع تهدیدها به ائتلاف سازی در سیاست خارجی مبادرت نموده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که جمهوری اسلامی در دوران دفاع مقدس از طریق ائتلاف با جنبش های آزادیبخش و کشورهای جهان سوم و باشکل گیری محور مقاومت از طریق ائتلاف سازی با کشورهای عراق، سوریه و بازیگران غیر دولتی توانسته است به گسترش قدرت منطقه ای خود مبادرت ورزد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 952.03 K

نقش فرهنگ دینی ومعنوی و بن‌مایه‌های عرفانی در افزایش استقامت و قدرت رزمی رزمندگان درهشت سال دفاع مقدس از دیدگاه شهیدآوینی

سیده زهرا حسینی نیا؛ صابر امامی؛ امیر اسماعیل آذر

دوره 8، شماره 3 ، آذر 1401، ، صفحه 135-155

چکیده

  پژوهش حاضر در نظر دارد کتاب گنجینۀآسمانی آوینی را از منظر تأثیر نیروهای معنوی و دینی در ارتقای روحیۀ رزمی رزمندگان دفاع مقدس بررسی کند؛ بنابراین برای فهم بهتر تلاش آوینی در ارائۀ بعد معنوی رزمندگان هشت ...  بیشتر پژوهش حاضر در نظر دارد کتاب گنجینۀآسمانی آوینی را از منظر تأثیر نیروهای معنوی و دینی در ارتقای روحیۀ رزمی رزمندگان دفاع مقدس بررسی کند؛ بنابراین برای فهم بهتر تلاش آوینی در ارائۀ بعد معنوی رزمندگان هشت سال جنگ و تأثیر آن در توانایی رزمی آنان، باید ارتباط بینامتنی کلام آوینی و ادبیات دینی وعرفانی زبان و ادبیات فارسی موردتوجه قرارگیرد. این مقاله با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی با رویکرد مقایسه‌ای به بررسی استفادۀ گفتارمتن‌های آوینی از متون کهن معنوی و عرفانی ادب فارسی و تأثیر این باورها برچگونگی رزم رزمندگان جمهوری اسلامی ایران می‌پردازد. بدین منظور بن‌مایه‌هایی مانند نیت، یقین، ایثار و شهادت را به‌عنوان مهم‌ترین شاخص‌های معنوی گفتارمتن‌های شهیدآوینی که در فرهنگ دینی و عرفان اسلامی تجلی کرده‌اند و در افزایش استقامت و قدرت رزمی رزمندگان میهن اسلامی تأثیر داشته‌اند در نظر می‌گیرد. میزان و چگونگی استفادۀ آوینی از این بن‌مایه‌ها را برای نشان‌دادن ابعاد معنوی رزمندگان در جهت تقویت قدرت رزمی و استقامت آنان، بررسی می‌کند این بررسی نشان می‌دهد هرچه نیروی معنوی و روحیه دینی قوی‌ترباشد توکل به خدا و اعتقادات قلبی برای مقاومت و ایثار رزمندگان در برابر دشمنان بیشتر می‌شود. نتایج این پژوهش مؤید این است که مرتضی آوینی برای توصیف مشاهدات خود از جنگ، از مضامین عرفانی کلاسیک، تأثیر پذیرفته و به این مفاهیم جنبه‌ای پویا و زنده داده و آنها را در اثرِ خود با صورت‌بندی معاصر با رنگ و پرتوی از حماسه و معنا، درجهت انگیزه و توان بخشی رزمندگان به کار گرفته است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 757.21 K

تبیین و واکاوی انگیزه خدمت عمومی در منظومه فکری مقام معظم رهبری (مدظله العالی)

یوسف محمدی مقدم؛ ندا کاوند؛ محمد تقی عصار

دوره 8، شماره 1 ، خرداد 1401، ، صفحه 137-166

چکیده

  یکی از مسائلی که دین اسلام به آن اهمیت فراوان داده ، خدمت به مردم است.خدمت به مردم در تعالیم اسلامی و سیره اولیاء(ع)بعد از انجام واجبات، برترین وسیله برای تقرب به خداوند متعال و بارزترین جنبه‌ی اجتماعی ...  بیشتر یکی از مسائلی که دین اسلام به آن اهمیت فراوان داده ، خدمت به مردم است.خدمت به مردم در تعالیم اسلامی و سیره اولیاء(ع)بعد از انجام واجبات، برترین وسیله برای تقرب به خداوند متعال و بارزترین جنبه‌ی اجتماعی عبادت می‌باشد. در صورتی که انگیزه خدمت به مردم سر لوحه همه انگیزه‌ها قرار بگیرد؛ مانند ایمان به خدا باعث صعود انسان به مقامات معنوی و جلب رضایت خداوند متعال می‌شود. بر این اساس در این پژوهش انگیزه خدمت عمومی درمنظومه فکری مقام معظم رهبری(مدظله العالی) که بهترین منیع برای دستیابی به مؤلفه ها و شاخص‌های انگیزه خدمت به مردم می باشد؛ مورد بررسی قرار می‌گیرد.جامعه آماری پژوهش مکتوبات و بیانات مقام معظم رهبری(مدظله العالی) از ابتدای دوره زعامت ایشان تا سال 1398می باشد.داده‌های پژوهش با بهره گیری از روش تحلیل مضمون تجزیه و تحلیل و درنهایت مبتنی و شبکه مضمونها، الگویی فرایندی انگیزه خدمت عمومی طراحی و تبیین شد.بر اساس نتایج انگیزه خدمت عمومی از4 مضمون فراگیر،23 مضمون سازمان دهنده و 83 مضمون پایه شکل یافته؛ که هسته مرکزی آن همانا انگیزه خدمت عمومی است. یافته های پژوهش مؤید این مطلب است که از دیدگاه مقام معظم رهبری انگیزه خدمت عمومی از ارزش‌های دینی– معنوی(خدامحوری، ولایت مداری، معادگرایی و دین مداری)،ارزش‌های اجتماعی(عدالت‌گستری، مردم سالاری دینی، رفاه جمعی، اتحاد ملی ، انقلا‌ب مداری، استقلال خواهی ، اقتدارگرایی و استکبارستیزی)، ارزش‌های اخلاقی(ساده زیستی، شکیبایی، تواضع، ایثار و فداکاری و شفقت و مهربانی) و ارزش‌های حرفه ای(اخلاق حرفه ای، تقوای کاری ، مردم داری ، کار جهادی، معنویت کاری و کیفیت طلبی) شکل می‌گیرد

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 840.69 K

بررسی عملکرد حقوقی شورای امنیت در جنگ تحمیلی: غلبه منافع قدرتهای بزرگ بر حقوق بین‌الملل

محمدرضا علی اکبری مارانتو

دوره 6، شماره 1 ، خرداد 1399، ، صفحه 141-161

https://doi.org/20.1001.1.25883674.1399.6.1.6.5

چکیده

  جنگ رژیم بعث عراق علیه ایران در سال 1981 میلادی با تجاوز رژیم صدام به خاک ایران آغاز شد. در مدیریت این جنگ بازیگران منطقه­ای و فرامنطقه‌ای اثرگذار بودند. به عبارتی باید گفت تنها جنگ بین­المللی بود که ...  بیشتر جنگ رژیم بعث عراق علیه ایران در سال 1981 میلادی با تجاوز رژیم صدام به خاک ایران آغاز شد. در مدیریت این جنگ بازیگران منطقه­ای و فرامنطقه‌ای اثرگذار بودند. به عبارتی باید گفت تنها جنگ بین­المللی بود که تمام بازیگران منطقه­ای و قدرت­های فرامنطقه­ای برای شکست ایران به اجماع نظری و سخت­افزاری رسیده بودند. آنچه در این میان اهمیت دارد بررسی نقش شورای امنیت در مدیریت بحران جنگ رژیم بعث عراق علیه ایران است. بر این اساس سؤال اصلی پژوهش این است که شورای امنیت سازمان ملل متحد به­عنوان متولی اصلی حفظ صلح و امنیت بین‌المللی چه جایگاهی در مدیریت جنگ این رژیم علیه ایران داشت. برای پاسخ به این سؤال در چارچوب نئورئالیسم و با روش توصیفی تحلیلی، این فرضیه به سنجش گذاشته می­شود که شورای امنیت سازمان ملل در مدیریت جنگ رژیم بعث عراق علیه ایران تحت تأثیر منافع قدرتهای بزرگ قرار داشت و نتوانست براساس قواعد امنیت دسته جمعی عمل کند. در واقع براساس دیدگاه نئورئالیسم به سازمانهای بین­المللی، شورای امنیت نه به عنوان نهاد تأمین‌کننده امنیت دسته­جمعی بلکه به­عنوان ابزاری در دست قدرتهای بزرگ در جنگ تحمیلی رژیم بعث عراق علیه ایران عمل کرد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 602 K

واکاوی اهداف جنگ شناختی دشمن و راهکارهای تاب آوری مقابله با آن با تاکید بر آموزه های قرآن

عبدالله عراقی؛ محمد بیدگلی؛ اصغر رجبی ده برزوئی

دوره 8، شماره 4 ، اسفند 1401، ، صفحه 143-162

چکیده

  در عصر حاضر جنگ شناختی، ابزار اصلی دستیابی به اهداف توسعه طلبانه قدرت های استکباری بدون درگیری نظامی است. جنگ شناختی، رهیافتی ترکیبی از ظرفیت های نبرد غیر جنبشی متعلق به فضای سایبر، اطلاعات، روانشناسی، ...  بیشتر در عصر حاضر جنگ شناختی، ابزار اصلی دستیابی به اهداف توسعه طلبانه قدرت های استکباری بدون درگیری نظامی است. جنگ شناختی، رهیافتی ترکیبی از ظرفیت های نبرد غیر جنبشی متعلق به فضای سایبر، اطلاعات، روانشناسی، مهندسی اجتماع برای پیروزی در جنگ بدون رودرویی فیزیکی است.استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در جنگهای شناختی برای مداخله در امور داخلی سایر کشورها از جمله ایران تأثیر مخربی داشته و باعث تغییر شناخت ملت گردیده است. حال پرسش این است که اهداف جنگ شناختی دشمن و راهکارهای تاب آوری مقابله با آن با تاکید بر آموزه های قرآن چیست؟در فرضیه بیان می شود که آگاهی از آموزه های قرآن نقش اساسی در مقابله با اهداف جنگ شناختی دشمن دارند.پژوهشگران در این مقاله با استفاده از روش اسنادی با اتکا به منابع مکتوب کتابخانه ای به واکاوی اهداف جنگ شناختی از جمله تحریف واقعیت‌ها، ایجاد یأس و ناامیدی، نادیده گرفتن دستاورد‌ها و پیشرفت‌های عظیم انقلاب، خدشه‌دار کردن غیرت دینی و زیرسوال بردن سنت‌های الهی پرداخته و راهکارهای تاب آوری مقابله با آن را شامل افزایش آگاهی و بصیرت ،شناخت تکنیک های جنگ شناختی ، ولایت پذیری،جهاد تبیین وارتقاء سواد رسانه ای با تاکید بر آموزه های قرآن می دانند.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 685.8 K

شناسایی و جاری سازی ارزش های فرماندهان دفاع مقدس (ارائه یک نظریه داده بنیاد)

پروانه غیبی؛ یوسف محمدی مقدم؛ زهرا علی پور؛ عباسعلی قیومی

دوره 7، شماره 2 ، شهریور 1400، ، صفحه 145-174

چکیده

  راهبرد های ارزشی فرماندهان، در راهبری و مدیریت فرهنگ ایثار و دلاوری نقش آفرین است. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی بوده و سعی دارد تا با الهام از روش داده بنیاد و رویکرد تفسیری، مدل پارادایمیِ " ارزش های ...  بیشتر راهبرد های ارزشی فرماندهان، در راهبری و مدیریت فرهنگ ایثار و دلاوری نقش آفرین است. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی بوده و سعی دارد تا با الهام از روش داده بنیاد و رویکرد تفسیری، مدل پارادایمیِ " ارزش های فرماندهان دفاع مقدس "، را کشف نماید. جمع آوری داده ها با استفاده ازروش مصاحبه نیمه ساختاریافته، در محدوده ی زمانی سال های 1399-1397 به روش کیفی صورت پذیرفته است. میدان مطالعه خبرگان فرماندهان و سرداران دوران دفاع مقدس بودند که به روش نمونه گیری هدفمند و بر مبنای شاخص اشباع نظری تعداد پانزده نفر از آنها، به عنوان نمونه ای ازجامعه ی پژوهش مورد مصاحبه قرار گرفتند. کدهای حاصل از متن گزاره ها، با استفاده از روش تحلیل محتوا احصاء شدند و سپس بر مبنای آن ها، مدل پارادایمیِ ارزش های فرماندهان دفاع مقدس به صورتی داده بنیاد شناسایی شد. پس از روایی سنجی واعتباریابی مدل کشف شده بر مبنای شاخص های الگوی داده بنیاد، روایت نظری این پژوهش با توجه به مدل احصاءشده، بدین شرح جلوه گر شد:«تجربه هشت سال دفاع مقدس با وجود رهبرانی سرآمد و آرمان‌هایی خدامحور، در بستر کهن‌الگوهای دینی و جذب کاریزماتیک پیروان با استراتژی‌های سازماندهی و همراستایی و تلفیق فرماندهی نهادی و هیأتی به پیامدهای گسترش حاکمیت قانون خدا و انگیزه خدمت‌رسانی عمومی در راهبرد های ارزشی منابع انسانی دفاع مقدس منجر شده است» . در ادامه پیشنهادهای علمی - اجرایی مبتنی بر یافته های تحقیق ارائه شده است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 904.91 K

پویش قدرت نرم در سیاست دفاعی امام‌خمینی(ره) طی دوران دفاع مقدس

حسین خانی

دوره 9، شماره 2 ، شهریور 1402، ، صفحه 145-169

چکیده

  با آغاز تهاجم نظامی عراق علیه ایران، همان‌گونه که انقلاب ‌اسلامی با رهبری امام‌خمینی(ره) به پیروزی رسیده بود در دفاع مقدس نیز مدیریت آن با رهنمودهای ایشان ادامه یافت. وی اصل دفاع در برابر تجاوز را تـبعیت ...  بیشتر با آغاز تهاجم نظامی عراق علیه ایران، همان‌گونه که انقلاب ‌اسلامی با رهبری امام‌خمینی(ره) به پیروزی رسیده بود در دفاع مقدس نیز مدیریت آن با رهنمودهای ایشان ادامه یافت. وی اصل دفاع در برابر تجاوز را تـبعیت از حـکم خدا عنوان نموده و دفاع در برابر این جنگ تحمیلـی را نه یک جنگ تـهاجمی بـلکه دفاع از کشور و بالاتر از آن، دفاع از اسـلام تـلقـی و دفـاع از اسـلام را یک اصـل واجـب و یک تکلیف شرعی دانستند. سئوال اصلی مقاله این است که «پویش قدرت‌نرم بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران در دوران دفاع مقدس چگونه بوده است؟» فرضیه مقاله مدعی است که ایشان ضمن تشریح علل جنگ و ضرورت دفاع به طرح شعارهای اصولی در جنگ پرداخته و مؤلفه‌های راهبرد سیاست دفاعی را مبتنی بر قدرت‌نرم شکل داده است. خطوط اصلی سیاست‌های امام(ره)، متأثر از محورهایی شامل؛ «اندیشه فقهی امام(ره) در باب جهاد در اسلام»، «تجربه تاریخی امام(ره) از رفتار نظام سلطه و استکبار درکشورهای اسلامی و ایران» ، «شناخت ایشان از صدام حسین و نظام بعث عراق» و «اظهارات و اقدامات عراقی‌ها علیه ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی» است. این پژوهش با روش کیفی و تکنیک کتابخانه‌ای، تفکر سیاسی ـ دفاعی امام(ره) در برابر تهدیدات را بررسی نموده و دفاع در برابر مهاجم با هدف بازدارندگی در مقابل حمله دشمن را در سه مؤلفه «اندیشه فقهی امام‌خمینی(ره) در باب جهاد در اسلام»، «تجربه تاریخی امام‌خمینی(ره) از رفتار نظام سلطه و استکبار در کشورهای اسلامی و ایران» و «برجسته‌سازی«دفاع‌مقدس» جهت «صدور ارزش‌های انقلاب»» بازشناسی کرده است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 484.03 K

جمهوری اسلامی ایران و فضای مجازی؛ راهکارهایی برای حل چالش‌ها

افشین آزادی؛ محمد ترابی؛ ماشاءالله حیدرپور

دوره 6، شماره 3 ، آذر 1399، ، صفحه 147-178

چکیده

  جهانی شدن فرصت‌ها و تهدیدات متعددی برای کنشگران به ویژه کشورهای در حال توسعه شکل داده است. شبکه‌های اجتماعی یا فضای مجازی به عنوان جدیدترین فناوری‌ها، نقش مهمی در آگاهی‌های سیاسی و شکل‌دهی تحولات ...  بیشتر جهانی شدن فرصت‌ها و تهدیدات متعددی برای کنشگران به ویژه کشورهای در حال توسعه شکل داده است. شبکه‌های اجتماعی یا فضای مجازی به عنوان جدیدترین فناوری‌ها، نقش مهمی در آگاهی‌های سیاسی و شکل‌دهی تحولات داخلی کشورها داشته و همچنین تهدیدات غیر قابل انکاری در ابعاد قدرت نرم برای کشورها به وجود آورده است. در دهه‌های اخیر، جمهوری اسلامی ایران به تجربیات متنوعی در زمینه فضای مجازی ( شبکه‌های اجتماعی ) دست یافته است ولی همچنان با چالش‌های متعددی در این زمینه روبرو است. در این مقاله نگارندگان به دنبال بررسی راهکارهای راهبردی در جهت مقابله با چالش‌های فضای مجازی برآمده‌ و این فرضیه را مورد ارزیابی قرار داده که، راهکارها و سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران در قبال فضای مجازی را می‌توان در سطوح بین‌المللی، نقش و کارکرد سیاست‌های دولت و نقش رسانه‌ها و مدیریت آنان مورد تبیین قرار داد. اهداف پژوهش در سطح کاربردی عمدتاً در جهت مقابله با تهدیدات فضای مجازی و مقابله با راهبردهای کنشگران متخاصم می-باشد. یافته‌های پژوهش بیانگر آنست که، مهم‌ترین راهکارهای مطرح با درکی آسیب شناسانه در قبال فضای مجازی در سطجی سیستمی را می‌توان در مسائل خارجی (فقدان همکاریهای بین‌المللی )، نقش و کارکرد دولت و رسانه‌ها پیگیری کرد. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی و شیوه گردآوری مطالب کتابخانه‌ای و اینترنتی می‌باشد.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 708.29 K

تبیین دو رویکرد اصلی مدیریتی دفاع از کشور در جنگ تحمیلی

فریده باوریان؛ فاطمه سهراب‌زاده

دوره 4، شماره 2 ، مرداد 1397، ، صفحه 151-184

چکیده

  جنگ تحمیلی با ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود به‌صورت گسترده‌ای از شهریور 1359، کشور ایران را تحت‌تأثیر قرار داد. در این راستا، مطالعة ابعاد مختلف آن، به‌ویژه مطالعة عملکرد و شیوه‌های رفتاری مدیریت جنگ ...  بیشتر جنگ تحمیلی با ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود به‌صورت گسترده‌ای از شهریور 1359، کشور ایران را تحت‌تأثیر قرار داد. در این راستا، مطالعة ابعاد مختلف آن، به‌ویژه مطالعة عملکرد و شیوه‌های رفتاری مدیریت جنگ و دفاع از کشور طی این دوران از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا در این جنگ نمونة موفقی از مدیریت به سبک جدید (مدیریت انقلابی) ارائه گردید که حاصل جهان‌بینی الهی امام خمینیرحمت‌الله‌علیه و خلاقیت فرماندهان و مدیران عرصه‌های مختلف دفاع مقدس بود که در شرایط کنونی هم می‌تواند راهنما و الگویی اصولی برای دفاع از کشور باشد. باتوجه به این امر، پژوهش حاضر با روشی توصیفی- تحلیلی و با استناد به منابع اسنادی، اینترنتی و کتابخانه‌ای به واکاوی دو رویکرد اصلی حاکم بر نحوة دفاع و مدیریت جنگ پرداخته است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که نیروهای اسلام‌گرای مکتبی به رهبری امام خمینی‌رحمت‌الله‌علیه متعهد به شیوة انقلابی جنگ و دفاع همه‌جانبه بودند. جناحی که با ارائة مدیریتی مبتنی بر اصول دینی و مذهبی، این رخداد را به فرصتی برای بازتولید و تثبیت جمهوری اسلامی تبدیل نمود. در مقابل، نیروهای ملی‌گرا و ملی- مذهبی با مدیریت بنی‌صدر به نبرد کلاسیک اعتقاد داشتند؛ اما موقعیت حکومت نوپای ایران، توانایی به‌کارگیری آن را نداشت. سرانجام هم ناموفق‌بودن چند عملیات جنگی و عزل بنی‌صدر از فرماندهی کل قوا و ریاست جمهوری، خط بطلانی بر آن کشید و در‌نهایت، روند دفاع انقلابی و همه‌جانبه بر جنگ حاکم گردید.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 915.16 K

نقش دفاع مقدس بر خودکارامدی جانبازان جنگ تحمیلی شهر اهواز

جعفر ثمری صفا؛ سمیه کاظمیان؛ مژگان پوردل؛ مرضیه سلطانی

دوره 7، شماره 3 ، آذر 1400، ، صفحه 167-179

چکیده

  جنگ تحمیلی به عنوان یک عامل استرس زا می تواند منجر به عوارض ناگواری در زندگی انسان‌ها شود. افرادی که مستقیما در جنگ تحمیلی  شرکت می کنند و به نوعی در معرض ضربه‌های ناشی از این بلای خانمان‌سوز قرار ...  بیشتر جنگ تحمیلی به عنوان یک عامل استرس زا می تواند منجر به عوارض ناگواری در زندگی انسان‌ها شود. افرادی که مستقیما در جنگ تحمیلی  شرکت می کنند و به نوعی در معرض ضربه‌های ناشی از این بلای خانمان‌سوز قرار می گیرند و اولین قربانیان جنگ هستند. اثرات جنگ تحمیلی تا اعماق خانواده ها و جامعه نیز نفوذ می کند. خانواده مجروحین، معلولین، شهدا و اسرا قربانیان فراموش شده این جنگ محسوب می شوند. هدف این پژوهش بررسی نقش دفاع مقدس بر خودکارآمدی جانبازان جنگ تحمیلی شهر اهواز بود. روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع علی -مقایسه‌ای بود و جامعه‌ی آماری آن شامل جانبازان شهر اهواز در سال 1398 بود. حجم نمونه 150 نفر از جانبازان بودند که به روش در دسترس انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامه‌ی خودکارآمدی عمومی (شرر و همکاران، 1982) بود. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که میانگین و انحراف معیار خودکارآمدی به ترتیب برابر 44/62 و 09/7 بود. نتایج پژوهش بیانگر این بود که دفاع مقدس و به نوعی جنگ تحمیلی با اینکه اثرات منفی بر سلامت روان جانبازان داشته ولی منجر به افزایش عزت‌نفس و ارزشمندی خود، احساس کفایت و کارآیی در برخورد با مسائل زندگی که همگی اشاره به میزان خودکارآمدی در جانبازان دارند، گشته است.

---

• مشاهده مقاله
• اصل مقاله 359.13 K

نقش اقتدار دفاعی در تحقق تمدن نوین اسلامی از منظر امام خامنه‌ای(مدظله‌العالی

ابوالحسن کبیری؛ کریم عباسی؛ مجتبی تسنیمی؛ حمیدرضا ملازینل

دوره 2، شماره 4 ، اسفند 1395

چکیده

  انقلاب اسلامی از همان بدو شکل‌گیری به تشکیل تمدن نوین اسلامی توجه ویژه‌ای داشت و به همین جهت همواره در مسیر تحقق تمدن نوین اسلامی حرکت می‌کرد. حرکت در این مسیر مستلزم توجه به مؤلفه‌های متعددی بود که ...  بیشتر انقلاب اسلامی از همان بدو شکل‌گیری به تشکیل تمدن نوین اسلامی توجه ویژه‌ای داشت و به همین جهت همواره در مسیر تحقق تمدن نوین اسلامی حرکت می‌کرد. حرکت در این مسیر مستلزم توجه به مؤلفه‌های متعددی بود که این مؤلفه‌ها در فواصل زمانی مختلف توسط حضرت امام خمینی(رحمت‌الله علیه) و مقام معظم رهبری، امام خامنه‌ای(مدظله‌العالی) موردتوجه قرار گرفته و در قالب شرایط زمانی و مکانی به آن‌ها اشاره‌شده است. یکی از این مؤلفه‌ها که از جایگاه ویژه‌ای در تحقق تمدن نوین اسلامی برخوردار است، مؤلفه اقتدار دفاعی است. اقتدار دفاعی و یا قدرت بازدارندگی یکی از مؤلفه‌هایی است که در شکل‌دهی تمدن نوین اسلامی نقشی تعیین‌کننده داشته و شدت و ضعف آن در شکل‌دهی به تمدن نوین اسلامی بسیار تأثیرگذار است. مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) به‌خوبی به اهمیت این مسئله واقف بوده و طول زمان مدیریتی خود به‌عنوان رهبر انقلاب اسلامی همواره به این مؤلفه توجه داشته‌اند. این مقاله با رویکردی پژوهشی در اندیشه ایشان، قصد دارد تا اهمیت و نقش اقتدار دفاعی را در تحقق تمدن نوین اسلامی مورد بررسی قرار دهد و از این منظر فتح بابی در جهت اهمیت‌دادن به این مؤلفه در مناسبات بین‌المللی قرار گیرد.

---

• مشاهده مقاله